Türkiye’den Yunanistan adalarına kaçmak için kıyı bölgelere gelen, özellikle de üs olan İzmir Basmane’yi seçen çoğunluğu Suriyeli göçmenlerin en önemli malzemelerinden biri can yelekleriydi. Ancak fırsatçıların hayat kurtarmak yerine adeta ölüme davetiye çıkaran sahte can yelekleri üretmeleri ve mültecilere bunları satmaları yaz boyunca kamuoyunun gündemine oturdu. Polis ekipleri, ölüme davetiye çıkaran sahte can yeleklerini satan yerlere operasyon düzenledi.
Fotoğraf: New York Times
Hürriyet'ten Banu Şen'in haberine göre, can yeleği satışının Basmane’deki birçok giysi, ayakkabı, deri satan mağazalarda hatta işportada bile artması üzerine İzmir İl Emniyet Müdürlüğü Kaçakçılık Suçlarıyla Mücadele Şube Müdürlüğü Basmane bölgesinde standart dışı can yeleği satışı yapanlara yönelik operasyon yaptı.
Basmane, Kemeraltı ve Hisarönü semtlerinde kullanıma uygun olmayan, standart dışı can yeleği satan işyerlerine yönelik olarak dün İzmir Kaçakçılık Suçlarıyla Mücadele Şube Müdürlüğü ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü görevlilerince yapılan denetimlerde standart dışı olduğu tespit edilen toplam 1.387 adet can yeleğine el konuldu.
Yapılan denetimlerde meşei belli olmayan ve standart dışı olan can yeleklerini sattıkları tespit edilen toplam 11 kişi ile ilgili olarak 5607 sayılı kanuna muhalefet suçundan işlem yapılırken, bu kişiler çıkarıldıkları mahkemede tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı.
İnternet siparişleri patladı
Öte yandan kaçış hazırlığında olan göçmenler için oluşan pazarda sadece can yeleği yok. Zodyak botlar, küçük bot motorları özellikle internet sitelerinde yok satıyor. Can yeleklerini de internetten satın almak mümkün. Botlar kişi sayısına göre 2 bin 300-4 bin lira civarı. Motorlar ise 2 bin lira. Yani motorlu bir botla kaçmanın maliyeti 5-6 bin civarı. Kişi sayısı ve kişi başı alınan para düşünüldüğünde kaçakçıların karı oldukça büyük...Bir de küçük malzemeler var. Suya düştüğünde ıslanmasın diye paralarını sarmak için yapışkanlı naylonlar, telefonları korumak için küçük balonlar, bel çantaları, koli bantları, düdükler... Bunları da Basmane’de küçük tezgahlarda bulmak mümkün. Yine yaz aylarında göçmenlerin Yunan adalarına geçmeden önce Basmane’deki mağazalarda; şort, terlik, şapka, sırt çantası, pusula, sı geçirmez plastik çanta gibi eşyaları almak için yoğunluk oluşturduğu da dikkat çekiyor.
TSE ve mali şubeyi de ilgilendiriyor
Can yelekleriyle ilgili iki yasal prosedür bulunuyor. Biri; standart bakımından TSE’nin denetim yapması, marka sahteciliği bakımından da Mali Şube’nin işlem yapması...
Yelek başına bin 800 lira ceza
Yetkililerden alınan bilgiye göre, denetmenler can yeleklerinden numuneler de aldı. Türk Standartları Enstitüsü’nün (TSE) inceleme yapacağı buna göre bir daha standart dışı can yeleği satmaları halinde bu iş yerlerine yelek başına 1800 lira ceza kesileceği kaydedildi. Ayrıca markaların sahte ürünle için de avukatlarına ulaşıldığı, şikayetçi olmaları sağlanarak bu iş yerlerine marka kanununa muhalefetten işlem yapılmasının sağlanacağı öğrenildi.