İzleyicisine Her Defasında Sağlam Bir Tokat Atmayı Başaran Michael Haneke Sinemasından 13 Film

Michael Haneke, filmlerinde genellikle modern toplum bireylerinin aralarındaki iletişimsizlikleri anlatır. Tabii ki hayatın zorunlu bir gereği olarak insanlar iletişim halindedir. Ama Haneke'ye göre bu 'yüzeysellik'ten öteye geçemez. Yüzeysel olarak iletişim halinde olan insanların ise gerçekten birbirlerini anladığını düşünebilir miyiz? İşte Haneke, sinemasını bu kopuklukla beslemekten büyük keyif alır. Bu bağlamda sinemayı bir 'eğlenme' alanı olarak görmediği açık. O, sinemasının sınırlarını daha çok düşünme, kafa yorma ve seyircinin de dahil olması gereken aktif ve organik bir sanat dalı olarak çiziyor. Seçtiği konular çoğunlukla burjuvaziye eleştirel bir tavır gibi dursa da onun asıl ustalığı filmlerindeki o karamsar tempoyu daima diri tutmasında ve final sahnelerinin eşsiz sihrindedir. Tarantino'daki süslü şiddet sahnelerini Haneke, daha olağan ve hayattan bir parça gibi gösterir.

'Haneke, Haneke'yi Anlatıyor''da; 'Ne zaman dehşet uyandıracak bir şey göstermek zorunda kalsam uzaktan çekiyorum. Acının yakından gösterilmesi bence müstehcendir.' diyerek; bir defa daha bizleri zihnine hayran bıraktı. Bizler de, izleyicisine her defasında sağlam bir tokat atmayı başaran Michael Haneke sinemasından 13 filmi sizler için derledik...

1. Yedinci Kıta (1989) Der siebente Kontinent

IMDb: 7.8

Son derece normal ve sessiz görünmelerine rağmen derinlerde büyük patlamalar yaşayan Georg ve Anna çifti, her şeye kayıtsız bir şekilde yaşamlarını sürdürürler. Bu durumdan en çok nasibini alan ise çocukları Evi olur. Evi, ebeveynlerinin ilgisizliğinin cezası olarak kör taklidi yapmaya başlar. Bu durumu gören Georg ve Anna, hayatlarının anlamsızlığını fark ederler. Monoton yaşamlarına son vermeye karar verip evlerine kapanırlar. Bu süreçte yapacakları şey ise tüm anılarını yok edip yeni bir hayata kavuşmaya çalışmak olur.

2. Benny'nin Videosu (1992) Benny's Video

IMDb: 7.2

Git gide yaşadığı hayata ve ailesine yabancılaşan 14 yaşındaki Benny, vaktinin neredeyse tamamını şiddet dolu videolar izleyerek ve kendi el kamerasıyla odasının camından çekim yaparak geçirir. Gün geçtikçe akıl sağlığını yitirmeye başlayan ve gerçeklik algısı değişen Benny, tıpkı izlediği bir domuzun parçalandığı video gibi kendi ev yapımı filmini çekmeye karar verir. Tek fark, ailesinin evde olmadığı bir hafta sonu evine davet ettiği kızın bu videoda yer almasıdır.

Şiddeti en saf haliyle önümüze sunan Michael Haneke'nin 'Duygusal Buzlaşma' olarak tanımladığı üçlemesinin ikinci filmi olan Benny's Video, yönetmenin 5 yıl sonra çekeceği Funny Games'e bir ön hazırlık görünümünde adeta.

3. Tesadüfi Bir Kronolojinin 71 Parçası (1994) 71 Fragmente einer Chronologie des Zufalls

IMDb: 7.3

Michael Haneke’nin yabancılaşma üzerinde durduğu üçlemesinin son filminde nedensiz şiddeti en duru haliyle gözler önüne seriyor. Taze bir göçmen, henüz bir kız çocuğunu evlat edinmiş bir çift, bir üniversite öğrencisi ve yalnız bir adam. Filmde 71 sahne bu insanlar etrafında dönüyor. Birbirlerinden çok farklı hayatlar yaşamakta olan bu insanlar bir gün bir olayla kesişirler. On dokuz yaşındaki bir genç Viyana’da bankaya girdiğinde parasını çekemez ve etrafa dehşet saçmayı tercih eder. Silahını çıkartır ve ortalığı ateşe verir. Tüm bu insanların kesiştiği bu olayla beraber hayatları da tamamen değişecektir.

4. Şato (1997) Das Schloß

IMDb: 6.7

Film, romanda anlatılanlara ve karakterlere sıkı sıkıya bağlı kalarak ana karakter K.'nın karlı bir kış günü küçük bir kasabaya gelişi ile başlar. K.'nın belki de kısa bir süre için geldiği bu yerdeki insanlar, Kafka' ya özgü tuhaf tesadüfler sonucu onu kadastro memuru olarak kabullenirler. Ancak K.' nın tek derdi yatacak bir yer olmaktan çıkar ve kasabaya hakim olan Şato'nun muğlak iktidarının sırları onun için uzunca sürecek bir bulmacanın başlangıcı olur.

5. Ölümcül Oyunlar (1997) Funny Games

IMDb: 7.6

Anne, Georg ve küçük oğulları Georgie, gözlerden ırak bir göl evine tatil amacıyla gelirler. Şehir hayatının yorgunluğunu bu tatil sayesinde üstlerinden atmayı hedefleyen aile korkunç bir saldırıyla yüzleşmek üzeredir. Evlerine musallat olan ve nereden geldikleri belli olmayan iki genç, sorunlarından uzaklaşmaya çalışan bu ailenin başına çok daha büyük dertler açacaklardır. Şiddet dolu bir tatil başlamak üzeredir ve kaçış şansı yoktur.

Haneke’nin burjuvazi eleştirisine ve olağan şiddete, bambaşka ve rahatsız edici bir bakış açısı kazandırdığı filminin başrollerinde Susanne Lothar, Ulrich Mühe ve Arno Frisch yer alıyor.

6. Bilinmeyen Kod (2000) Code Inconnu: Récit Incomplet de Divers Voyages

IMDb: 7.2

Paris'te yaşayan bir grup 'sıradan' insanın hayatından bölümler yansıtan film, birbirini daha önce tanımayan karakterleri kesişimlerle bir araya getirir. Kalabalık bir bulvarda, adamın biri garip bir dilencinin eline buruşturulmuş bir kağıt parçası atar. Bu kağıtta yazılanlar, kendi hayatlarını yaşamakta olan öğretmen Amadou, sinema oyuncusu Anne ve dilenci Maria'yı bir şekilde birbirine bağlar. Kesişim aslında her yerdedir.

7. Piyanist (2001) La Pianiste

IMDb: 7.5

Erika Kohut, fazlasıyla idealist, otoriter ve saygıdeğer kişiliğiyle tanınan bir öğretmendir. Tüm bu sıradan karakterinin yanısıra Erika, cinsel arzularına gömülü gizli dünyasında bastıramadığı ikincil kişiliğini de sürdürmeye devam eder. Vakit buldukça porno film sinemalarına gider, parkta gizlice sevişen çiftleri saklanarak izler ve kendi arzularını tatmin etmeye çabalar. Öğrencilerinden bir tanesi kendisine yoğun bir ilgi duyar. Bu ilgi Erika'nın kapalı kişiliğinin açılmasında önemli bir rol oynayacaktır.

8. Kurdun Günü (2003) Le Temps du Loup

IMDb: 6.6

Haneke'nin tartışılan filmlerinden biri olan Kurdun Günü, insanlığın kıtlık, çaresizlik gibi durumlarda başına gelebilecek olayları çok farklı bir şekilde ele alıyor. Film, tatilini geçirmek üzere kır evine giden bir ailenin, beklenmedik olaylarla karşılaşması sonucunda yaşadığı dramatik hikayeyi anlatıyor. Başrollerini Isabelle Huppert, Patrice Chéreau, Brigitte Roüan ve Béatrice Dalle’nin paylaştığı film, 13. yüzyıl İzlanda edebiyatının örneklerinden biri olan “Kahin’in Hikayesi” Voluspa’nın içinde yer alan dünyanın sonuyla ilgili mısralarından etkilenilerek ortaya çıkmıştır.

Modernleşen dünyamızın içinde kent kavramının insan üzerindeki etkilerini araştıran ve insanlığın gideceği en uç noktaları gösteren film, tüm çıplaklığıyla, karamsarlığıyla içinde görünmez de olsa bir umut barındırıyor.

9. Saklı (2005) Caché

IMDb: 7.3

Karısıyla birlikte mutlu ve huzurlu bir hayat süren Georges, bir televizyon kanalında çalışır. Bu sıradan yaşamı bir gün kim tarafından gönderildiği belli olmayan bir paketle kabusa dönmek üzeredir. Paketten çıkan kaset Georges ve ailesinin gizlice çekilen görüntülerinden oluşur. Ardı arkası kesilmeyen bu paketler zamanla daha da gizemli hale gelmeye başlar ve Georges geçmişiyle yüzleşmek zorunda kalır.

10. Ölümcül Oyunlar (2007) Funny Games

IMDb: 6.5

97'de gerçekleştirdiği Funny Games orijinal versiyondan sonra, efsanevi yönetmen Haneke bu kez de 2007 yılında Amerikan versiyonu 'Ölümcül Oyunlar' ile bir kez daha kendi filmini yorumluyor. Filmin konusu ise yine aynı; burjuvaziye olan tiksintinin şiddet yoluyla dışa vurumu. Ann, George ve oğulları Georgie kısa bir tatil için göl kenarındaki yazlık evlerine giderler. Vardıklarında komşuları Fred ve Eva'da bir gariplik sezerler. Ertesi sabah golf oynamak üzere sözleşirler. George ve Georgie yelkenli teknelerini tamir ederken, Ann de yemek yapmaya koyulur. Bu sırada Eva'ların misafiri olarak tanıştıkları genç ve kibar görünümlü Peter, Ann'i şüphelendirir.

11. Beyaz Bant (2009) Das weiße Band - Eine Deutsche Kindergeschichte

IMDb: 7.8

Birinci Dünya Savaşı arifesinde Protestan Kuzey Almanya'da bir köyde geçen hikaye, köyde gelişen tuhaf ve ürkütücü kazalardan yola çıkıyor. Eğitim, din, gelenek, masumiyet gibi kavramları köyün soysal dengeleri üzerinden yansıtan ve tartışan film, köy öğretmeninin geriye dönerek anlattığı bir hikaye olarak işleniyor. Anlatımıyla izleyiciye eşlik eden öğretmeninin sözlerinde yer verdiği gibi, bu olaylar, 2. Dünya Savaşı Almanya'sının toplumsal temellerini gözler önüne seriyor.

12. Aşk (2012) Amour

IMDb: 7.9

80'lerinde emekli ve eğitimli iki müzik öğretmeni olan Georges ve Anne, ilerlemiş yaşlarına rağmen geride kalan ömürlerini huzur ve mutluluk içerisinde geçiren bir çifttir. Yaşlı çiftin sakin hayatı bir gün Anne'nin kriz geçirip, boyundan aşağısının felç olması ile altüst olur. Georges karısına elinden geldiğince iyi bakar ama onun da yapabilecekleri sınırlıdır. Üstelik Anne'nin durumu git gide kötüleşir. Georges çareyi en sonunda iki ayrı hemşire tutmakta bulur. Şimdi onca yıla yayılmış olan evlilikleri, bir kez daha bağlılık sınavı verecektir.

13. Mutlu Son (2017) Happy End

IMDb: 6.8

Laurent ailesi Fransa'nın kuzeyindeki Calais'de yaşar. Beklenmedik olaylar sonucu hayatlarına giren Eve'in gelmesi ile rahat ve zengin bir şekilde yaşayan ailenin hayatı altüst olur. Bitmek bilmeyen aile sorunları ve yıllarca özenle sakladıkları sırları artık başa çıkılabilecek gibi değildir.