Güzel bir girişim fikriniz var ve buna bir marka yaratmak istiyorsunuz. Tabii göründüğü kadar kolay değil; pek çok parametreyi bir arada gözetmek gerekiyor. Tek bir hata dünyanın en iyi fikrinin tutmamasıyla sonuçlanabiliyor. İyi ve güvenilir bir markanız olsun istiyorsanız neleri nasıl gözetmeniz gerekir; birlikte bakalım mı?
Tüm rakipleriniz (ve siz) yalnızca müşteri odaklı olduğunuzda ortaya çıkacak şey çok belli: Birbirinin kopyası ürünlerle dolu bir pazar.
2009’da Çin’de Great Wall Motors’un yaptığı araştırma, Çinli alıcıların SUV yerine Sedan tercih ettiğini, çünkü Sedan'ların daha prestijli olduğunu ve SUV’un herhangi bir sosyal statü barındırmadığını belirtiyordu. Great Wall ise bu verilerin üzerine SUV'a odaklandı; çünkü diğer 28 Çinli otomobil şirketi büyük oranda Sedan'larla çalışıyordu. Sonuç olarak, Great Wall en büyük ve en kârlı Çin otomobil şirketi oldu.
Buradan alınacak ders, bir girişimci olarak 'daha iyi' ile kazanmanız çok zor; 'daha farklı' ile çok daha kolayca kazanabilirsiniz.
Örneğin markanız Pizza Hut gibi bir pazar lideriyse, odak noktanız liderliktir. Peki böyle bir güce karşı nasıl farklılaşacaksınız? Şöyle: Misal Domino’s kendi odak noktasını eve servis olarak daralttı ve bu sayede ikinci en büyük pizza zinciri oldu. Little Ceasers “bir pizza fiyatına iki pizza” olarak odağını daralttı. Onlarca pizza zinciri var fakat bu şirketler pazarı domine etmekte.
Girişimciler olarak kendinize sorun, hangi kategoride rekabet ediyorum? Bu farkımı 2 - 3 kelime ile nasıl söze dökebilirim?
İsimler inanın daha sonradan geliyor. Girişimci olarak önce pazarlama stratejisini geliştirmelisiniz. Sonrasında bu stratejiyi yansıtacak şekilde ürünleri veya hizmetleri isimlendirebilirsiniz.
En güçlü dediğimiz markalara dikkat edin; birçoğu kendileri hakkında bir mesaj veren güçlü görseller kullanır. Coca-Cola’nın şişesi, Malboro’nun kovboyu, Corona’nın limon dilimi, Stella Artois’in kadehi, Blue Moon’un portakal dilimi vb.
Ürün veya servisinizi piyasaya sürmeden önce, pazarlama stratejinizi güçlendirecek görseller bulmaya çalışın. Bazen bu öyle bir görsel olur ki; marka isminizi bile değiştirirsiniz.
Bugün, yeni bir markayı piyasaya sürmenin en iyi yolu halkla ilişkiler. Markanızın bilinirliği arttıktan sonra reklamları kullanmaya başlamalısınız. Hali hazırda hatırı sayılır, ünlü bir şirket değilseniz, bir halka ilişkiler firmasıyla çalışmak açıkçası zaman ve para israfı oluyor.
Markanızın bilinirliği artmaya başladıkça, büyümenin baskısına karşı da dayanabilmeniz gerekmekte. Örneğin McDonald’s a baktığımızda, menülerine düzinelerce ürün eklemelerine karşın satış rakamları pek de buna paralel gitmiyor. Geçen senenin ürün başına satış rakamları: McDonald’s : 2,476,000 milyon dolar. In-N-Out Burger (yerel olmasına rağmen): 2,546,000 milyon dolar. Koskoca McDonald's diyoruz; düşünün.
Ama çok hızlı bir şekilde portallara bölündü, çok fazla şirket ile birleşti ve onları Yahoo Mail, Yahoo Games, Yahoo Groups, Yahoo Pager vs. haline çevirdi. Bugün Yahoo’nun hisseleri sadece 30 milyar dolar değerinde ve büyük ihtimalle bu rakamın yaklaşık 25 milyar doları Alibaba içerisindeki holdinglere ait.
Google sadece bir arama moturu olarak kaldı ve bugün hisseleri 498 milyar dolar değerinde. Fakat Google bile markalarını genişletmenin batağında. (Alphabet vb). Markanızı uçuruma sürükleyecek noktaya kadar büyütüp genişletmeyi bırakın. Odak küçültmek daha doğru bir taktik.
Her an birisi siz ya da şirketiniz hakkında istemeyeceğiniz bir paylaşımda bulunabilir. Üstelik siz de bunu sürekli takip edemeyebilirsiniz.
Kişisel ve kurumsal markanızın dijital ortamdaki takibi için kullanabileceğiniz bir takım araçlar var. Bu araçlar, sosyal medyayı ve arama motorlarındaki tüm sonuçları sizin için kontrol edip raporluyor. Böylelikle markanız hakkında çıkan her türlü gönderiden eş zamanlı haberdar olabiliyorsunuz ve haliyle istenmeyen durumların önüne en hızlı şekilde geçebiliyorsunuz. (Yine de elbette insan faktörü önemli ve dijital ekibinizin ne kadar iyi olduğu tabii mühim).
Marka yönetimi için hangi araçları kullanabileceğimize de bakalım:
Siz sadece araştırmak istediğiniz şeyi yazıyorsunuz ve Google Alerts sizin yerinize tüm dünyadaki bilgi servislerini, haber sitelerini, blogları, web sayfalarını tek tek inceleyerek filtreden geçiriyor ve size e-mail olarak aradığınız şeyi yazan blogları, televizyonlar, dergiler, gazeteler ve diğer web sayfalarındaki yazıları atıyor. Bunları inceleyip gerekli durumlarda aksiyon almak size veya ekibinize kalıyor.
Canva sizin için profesyonel kalitede infografik, poster, Facebook kapak fotoğrafları ve daha fazlasını bir araya getiriyor. Üstelik bunları kullanmak için grafik düzenleme programlarını bilmenize de gerek yok. Geniş bir şablon, arka plan, font ve stok resim arşivi var; ve tüm bunlar sayesinde size oldukça iyi görünümlü grafikler hazırlama imkanı veriyor. Bir bakmanızda fayda var deriz.
Her şeyden önce, kimlerin isminizi arattığını bulmanıza yardımcı oluyor. Son derece de basit bir uygulama. Kolayca üye olabildiğiniz BrandYourself’e adınızı ve soyadınızı giriyor ve yapılan Google aramasında hangi sonuçların size ait olduğunu ve olmadığını belirtiyorsunuz. Ardından da kişisel bir profil oluşturup sosyal ağ hesaplarınızı bu profile bağlayabiliyorsunuz.
Şuna dikkat edin; içeriklerinizi beğenen kişiler için özel bir efor sarf etmeniz lazım. Birileri içeriklerinizi zaman ayırıp okuyorsa bu hareketlere karşılık vermeniz yerinde olur. Tek kişi ile başlayan bu ilgi, gün geçtikçe daha çok kişinin ilgisini çekmeyi sağlayabilir. Neticede sosyal ağların temeli karşılıklı etkileşim ve iletişimdir; bunu akılda tutmanızda fayda var deriz.
Sıfır programlama bilginizle çok basit ve kullanışlı programlar yazmanıza yardım ediyor bir anlamda. Twitter , Facebook, Google, Instagram ve daha birçok sosyal hesaplarınıza otomatik talimatlar vermenizi sağlıyor.
Sizi takip eden insanlar size soru sorduğunda geri bildirim beklerler. Bu noktada kuracağınız etkileşim çok önemli.
Bildirimlerinizi açık tutun ve her yazılan yorumdan anlık olarak haberdar olun. Bu çok işinize yarayacaktır.
Sitenize gelen ziyaretçiler hakkında detaylı bilgi almak Google Analytics için açıkçası çocuk oyuncağı. Çünkü Google Analytics sitenizi ziyaret edenlerin genel bilgilerinin yanı sıra çok daha detaylı bilgileri size verebiliyor. Sitenize gelen kullanıcılar hangi sitelerden gelmiş, reklamınıza mı tıklamış, sitede ne kadar durmuş, üye mi olmuş, ürün mü almış; vb daha birçok detaylı bilgi veriyor. Oldukça faydalı bu takip uygulamasını da es geçmeyin deriz.