İhracatçının sürekli dolar üzerinden asgari ücret hesabı yapmasına alışmışken, işverenlerin pazar ve maliyet hesaplarında çalışanlar nasıl öne çıktı?
İşverenlerin Çalışanlarla İmtihanı: Maliyet ve Pazar Hesaplarında "İşgücü" Öne Çıkıyor!
0
Türkiye'de 2021 yılı sonlarından bu yana yükselen enflasyonla birlikte yüksek maaş artışları da görülüyor. TL'nin değer kaybının da eklendiği ortamda, çalışan zamlara rağmen alım gücünü kaybederken, patronlar da maaş oranları karşısında dolar hesabı yapıyor.
2021 yılında 2 bin 825 TL olan asgari ücret 2024 yılına geldiğimizde 17 bin 2 TL oldu. Türkiye'de asgari ücret, ortalama maaşa dönüşürken, 2021 yılında yıl başında 380 dolar olan asgari ücret, yıl sonunda 213 dolar olmuştu.
TL'deki değer kaybı sürdükçe enflasyondaki yükseliş de hızlanırken, 2024 yılında asgari ücret dolar bazında 554 birim olsa da, 2021 başında yüzde 15 sınırında olan enflasyon, yüzde 65 sınırında ve beklentiler önümüzdeki aylarda daha da artacağı yönünde oluşuyor.
Alım gücündeki düşüş ise dolar bazındaki yükselişin yanından geçmiyor. Dolar tarafında asgari ücretin yükselişi çalışanın refahını sağlamadığı gibi, ücret dengesizlikleri de dikkatleri çekiyor.
Bir de döviz girişi için ihracata yönelen 'emek yoğun' sektörlerde işverenler de maaşlardaki artışları sürekli dillendiriyor.
İstanbul Ticaret Odası Başkanı Şekip Avdagiç, "Türkiye eleman ithal edebilir" dedi.
İTO Başkanı Avdagiç'in ifadelerinde Türkiye'deki ücretlerde dengesizlik göze çarptı. 100 dolara çalışan kaynakçıların, 200 dolar istemesiyle 'Uzak Doğu’dan kaynakçı getirme noktasına geldi' diyen Avdagiç, gazetecilerle yaptığı toplantıda, Tuzla tersaneler bölgesini örnek gösterdi.
"Sistemi gözden geçirmemiz gerekiyor."
Sürecin Uzak Doğu’dan kaynakçı getirme noktasına geldiğini söyleyene Türkiye'nin en büyük ticaret odasının başkanı, 'Ama biz çocuklarımızı eğitip bu işe monte edemiyorsak sistemi gözden geçirmemiz gerekiyor demektir' ifadelerini de kullandı.
"Ne işte ne okulda" diye tabir edilen "NEET" (Not in Education, Employment or Training) gençlerin sayısı Türkiye'de 3 milyonu bulurken, Avdagiç, bu gençlerin kazanılması gerektiğini savundu.
İnşaat sektöründe de benzer sıkıntılar uzun süredir gündemden düşmüyor.
Torbalı Ticaret Odası Başkanı Abdulvahap Olgun, 'Sıvacı, boyacı, kalıp ustasının günlük yevmiyesi 2 bin TL'yi buldu. Sektörde bırakın kalifiye elemanı, vasıfsız eleman bile karaborsaya düştü' derken, özellikle yeniden yapılaşmanın hızlandığı deprem bölgelerinde yoğun olan ihtiyacın karşılanması için bölgeye akın eden işgücü nedeniyle diğer illerde ücretler ve işçi bulmak zorlaştı.
Maaşlarda dengesizlik!
İzmir Torbalı'da inşaat sektöründe kalifiye işçilerin günlük yevmiyelerinin 2 bin TL'ye ulaştığını belirten Torbalı Ticaret Odası Başkanı Abdulvahap Olgun, gençlerin de bu alana yönelmemesiyle açığın derinleştiğini, aylık 60-70 bin lirayı bulan işçi yevmiyeleriyle beyaz yakalı maaşlarından daha yüksek olduğunu da vurguladı.
"Türk sermayesi yurtdışına kaçıyor gibi lanse ediliyor. Bence öyle bir durum yok."
Hürriyet'te de Sefer Levent'in aktardığı, Sabancı CEO'su Cenk Alper'in açıklamaları da bu yönde dikkat çekti.
Sabancı Holding CEO’su Cenk Alper, gazetecilerle Davos izlenimlerini paylaşırken, son dönemde Türk şirketlerinin yurtdışına gitmelerine yönelik 'Türk sermayesi yurtdışına kaçıyor gibi lanse ediliyor. Bence öyle bir durum yok. Olay büyük pazarlara erişimdir' dedi.
"Yapay zeka, ucuz işçilik rekabetini yok edecek."
Dünyanın yeni bir teknolojik devrimin eşiğinde olduğunu söylen Alper, yetişmiş insan gücünün yapay zekaya yönelmesi gerektiğini, bu alandaki gelişmelerin odağa alınıp, bu teknolojilerle, ucuz işçilik maliyetinin rekabet avantajının ortadan kaldırılabileceğini belirtti.
Son dönemde en büyük maliyet olarak görülen yazılımın yüzde 30-40’ının yapay zekâ olduğunu, buna sahip şirketlerin 'inanılmaz bir rekabet avantajı' sağlayacağını belirtti.
