Enflasyon fiyatların artış hızını bize gösteren temel bir ekonomik veri olurken, aslında günlük hayatımızın içinde birçok 'inflation (enflayson)' verisiyle karşı karşıyayız. Son yıllarda 7'den 77'ye herkesin çözdüğü enflasyon sadece fiyat artışıyla da bitmiyor.
Enflasyonun arttığı ortamlarda bazı ürünlerde fiyat değişimi olmaması bizi sevindirirken, ürünlerin gramajına bakıyor muyuz?
Bakanlar, sık sık azalışlarla karşılaşıyor. Bunun da ekonomide enflasyonu ya da 'flasyonu' var!
O hep yemek yediğiniz restoranda yemekler artık midenizi rahatsız ediyor mu?
İşte bunlar hep enflasyon!
Firmaların çalışma şekli her daim kar maximizasyonu olmak durumundadır ki enflasyonist ortamlarda bu çok daha hızlanır.
Örneğin son yıllarda asgari ücrete yüzde 50 başta olmak üzere maaşlara uzun zamandır görmediğimizi oranlarda zamlar yapılıyor. Bunun şirketlerin maliyetlerine yansıması kaçınılmaz.
Diyelim ki bir banka, sigorta, finans kurumu, telekomünikasyon, okul, sağlık herhangi bir hizmet alıyorsunuz.
Hizmette yetkin olmayan çalışanların olması sizi tatmin etmez. Sıklıkla sıkıntı yaşanır. Çözüm bulamazsınız gibi tüm sorunlar da enflasyona bağlanabilir.
Daha eğitimsiz, deneyimsiz, liyakata bağlı olmayan istihdam oluştuğunda örneğin bankacılık hizmetlerine hakim olmayan bir bankacı, çocuğunuza iyi eğitim veremeyen bir öğretmen, sağlık hizmetlerinde oluşabilecek hatalar ki hayati meselelerdir.
İşte bunlar da hep enflasyon!
Ürün üzerinde gramaj yazmayan kısımlarda nasıl işliyor?
Diyelim ki siz hep aynı markadan alışveriş yapan sadık bir müşterisiniz. Yıllar önce bir tişört aldınız ve hala ilk günkü rengi ve formu ile kullanıyorsunuz bu ürünü. Ama sıkıldınız ve aynı tişörtün yenisini almak istediniz. O da ne? Bu yıl aldığınız tişört 2 yıkamada çekti, yamuldu, soldu! Çünkü 'skimpflation!'
Maliyet bazlı ürün kalitesi düştü!
Bunun bir de 'shrinkflasyon' versiyonu var.
O da daha dar bir alanda ürün bazlı bir küçülme. Aldığınız deterjanın, çikolatanın, ekmeğin, fiyatı değişmez ama gramajı küçülür. Yani diyelim 100 gramlık bir ürünü 10 liraya alıyorsunuz. Siz pakete bakmadan 10 liraya ürünü almaya devam ediyorsunuz ama ürün olmuş 80 gram! Kilosu çıkmış 100 liradan 125 liraya ürüne gelmiş yüzde 25 zam farkında bile değilsiniz!
Gizli enflasyon ya da gizli küçülme olarak da adlandırılıyor.
'Açgözlülük' anlamında da kullanılan bu kelime de 'Greedflation'a hayat veriyor. Hani diyoruz ya dolar yükselmedi, asgari ücret artmadı, benzin aynı, fiyatlar neden yükseliyor? O kısım da burada işte.
Şirketler enflasyondan faydalanarak fiyat artışları yapıyor.
Sizin gizli enflasyon yaşadığınız neler var? Yorumlarda buluşalım! 👇
Önceden 3 liralık sikilir 5 lira alırdık, şimdi 30 liralık sikilip 5 lira alıyoruz. Ben hep 5 lira alıyorum! Hep 50 liralık yakıt alanların aq. Ülkeyi ne hale getirdi orrrman çocukları.
Olan hep halka oluyor.... .... 😠🤪😡
Bu konuda ülker çikolatalı gofret ve çokonat net örnektir.