Hepimizin aşina olduğu İstanbul kareleri vardır ya hani… Hatta bir tanıtım filmi çekilecekse, ilk önce o karelere yer verilir. İşte o kareleri süsleyen geleneksel lezzetleri aldık, bir listede topladık. Ara sıra nostalji yapmak, eskileri yad etmek iyi olur diye düşündük. Buyrunuz karşınızda İstanbul’u İstanbul yapan 20 sokak lezzeti! Eğer uzağında kaldıysanız da özlem bitsin, ilk biletle doğru İstanbul’a bekliyoruz!
Karaköy İskele Meydanı’ndaki balık ekmekçi ara sıra iş çıkışı uğradığım yerlerden biri. Fazla vaktiniz yoksa, canınız balık da çektiyse neden olmasın dedirtecek bir alternatif. Ekmek arası balık 6 TL. Biraz ilerideki büfeden yanına bir içecek de alabilirsiniz.
Türk mutfağının bir aralar yasaklı olmaya kadar varan yiyeceği kokoreç, steril ortamlarda hazırlandığında birçoğumuz için vazgeçilmez bir lezzet olmaya aday. Kokoreç her yerde yenmez tabii. Hele de tezgahtan alıyorsanız, iyice dikkat etmek lazım. Denediğim ve sevdiğim kokoreççilerden biri, Beyoğlu ve Asmalı mescit civarlarında dolaşan, genellikle Tepebaşı Flash TV binasının önüne arabasını park eden amca. Denk gelirseniz bir çeyrek ekmek arası ısmarlayın kendinize.
Çocukken hepimizin mahallesinden geçmiştir mutlaka. Özellikle 80’ler 90’lar çocukları iyi bilir bu lezzeti. Sadesi de güzel olur ama benim favorim peynirli. İçine yağ giren her şey ekstra bir güzel olur ya, bu da öyle bir şey işte. Hala sabahları Karaköy Namlı civarlarında satan bir tezgah görüyorum. Bir sabah kahvaltı etmeden yolunuz o civarlara düşerse, bu fırsatı değerlendirebilirsiniz bence.
Biraz argo olacak ama diğer adıyla kerhane tatlısı… Tulumba tatlısının uzun ve yuvarlak versiyonu aslında. Talep fazla herhalde ki, hala birçok sokakta karşımıza sık sık çıkıyor bu tatlı. Tat olarak da tulumbadan pek farklı sayılmaz.
Mevsimi gelince her köşe başında açılan yegane tezgahlardan biri süt mısır tezgahları… Genelde haşlanmışı makbule geçer ama sevenleri için közlenmişi de bulunur. Bir de son zamanlarda sokaklarda bardakta süt mısır satılmaya başlandı biliyorsunuz. Koçan üzerinden yemeye göre çok daha pratik tabi. Üzerine tereyağı, sos ya da baharat katma imkanı da olduğu için, diğerine göre daha cazip diyebiliriz.
Martılara simit atma klişesinin baş rol oyuncusu da, “içim kazındı hafif bir şeyler atıştırayım” anlarının kahramanı da üstü susamlı gevrek simit. Fırından yeni çıkmış hali ayrı bir çekici oluyor tabii. Artık maalesef tüm simitçiler birbirinin aynısı, sıkıcı belediye arabaları… Farklı olarak Karaköy’deki meşhur Karaköy Simitçisi’ni önerebilirim.
Benim gibi patatesin her halini severim diyenlerden misiniz? O zaman İstanbul’un en meşhur sokak lezzetlerinden kumpiri boş geçmek olmaz. Günümüzde birçok restoranda, büfede yapılıyor olsa da, Ortaköy’ün girişindeki sokak kumpircilerinde yapılanın tadı hiçbir yerde yok… Fiyatı 10 TL civarında.
Her ne kadar evlerimizde pişirmeye çalışsak da, közde pişmiş kestanenin tadı hiçbir şeyde yok. Kış geldiğinde İstanbul’un hemen hemen her sokağında, caddesinde bir kestaneci bulmak mümkün.
Beyoğlu’nun ara sokaklarında bir amca dolaşır yıllardır. Elinde hasır sepeti, içinde taze sandviç ve galetalarıyla sokak sokak gezip, satış yapmaya çalışır. Kendine has bir repliği de vardır. “Beeen geldim gidiyorum. Beyaz peynir doldur, salam doldur, kaşar doldur.” diye bağırır. Hatta bu replik, Metin Akdemir’in belgesel kategorisindeki bol ödüllü kısa filmine de adını vermiştir. Filmi şuradanizleyebilirsiniz. Neyse, filmlere konu hatta oyuncu olan bu amcamız, çok güzel sandviçler satar. Çocukluk yıllarından beri favorimdir. Bir gün denk gelirseniz mutlaka deneyin.
Midye dolma İstanbul sokaklarında sık sık rastlayabileceğimiz lezzetlerden biri… Her yerde yenmez tabii ama güzelini buldun mu tadına doyum olmaz. Benim favori sokak midyecim Büyükçekmece sahilindeki Pamuk Nine. Beyoğlu müdavimleri için de Balık Pazarı’nın girişindeki seyyar tezgahı önerebilirim.
Sokakta Siirt yemekleri, tandır, büryan, perde pilavı, dondurmalı irmik tatlısı yemek isterseniz Fatih’teki Kadınları Pazarı’na uğrayabilirsiniz. Et pazarı olarak da bilinen bu yer, Unkapanı İtfaiye Müzesi’nin hemen arkasında. Et yemeklerinin dışında genellikle Güneydoğu Bölgesi’ne has yöresel ürünler de satılıyor.
Ergenekon Caddesi’nde, koluna taktığı camekan içinde topik satan bir Musa Usta var. O civarların sakinleri muhakkak denemiş, görmüşlerdir. Uzun yıllardır o Kurtuluş, Pangaaltı ve Ergenekon Caddesi civarlarında dolaşıp, meşhur Ermeni mezesi topik satar. Geleneksel mezeleri sevenler için önerebilirim.
İstanbul’un en meşhur lezzetiymiş bir zamanlar kağıt helva. Aşıklar sokakta bir helvayı paylaşır, keyif yaparlarmış. Şimdilerde çok fazla kalmadıysa da, hala eski mahallelerde ve yazlık semtlerde kağıt helvacılara rastlamak mümkün.
İstiklal’e yolu düşen herkes öyle ya da böyle görmüştür Sabırtaşı tezgahını. Aznavur Pasajı’nı geçtikten sonra, Danışman Geçidi’nin hemen sırasında durur. Yıllarca parasını seyyar halde içli köfte ve çiğ börek satarak kazanan bir çiftin tezgahıdır aslında burası. Babaları vefat edince, işi oğulları devralmış, satış yapmaya devam ediyorlar. Hatta işleri büyütüp bir restoran bile açmışlar. Ama tezgahları hala yerinde duruyor.
Sokakta nohut pilav, üzerine 50 kuruş fazla ödeyip tavuk pilav yemek belki yanında da bir ayran patlatmak, her nedense genlerimize kodlanmış, nesilden nesile aktarılan bir alışkanlık olmuş. Unkapanı’nın Meşhur Pilavcısı da, bu alışkanlığımızdan en büyük faydayı kazanan girişimcilerinden herhalde. İMÇ çarşısı civarlarında akşamları gelip, sabaha kadar nohut pilav satıyor bu arabada. Muhtemelen bu işi yapanlar arasında en meşhuru. Hatta öyle ki, önünde uzun kuyruklar oluşuyor, bazen ünlü isimler bile geliyor buraya. Eğer bir gün yolunuz düşerse, bahsettiğim seyyar arabayı önündeki kalabalığa bakarak tanıyabilirsiniz.
Maç öncesi ya da sonrası, stadyum girişlerinde yerlerini alan, mis kokulu köftecilerimiz… Muhakkak herkes tatmıştır bir kez bile olsa. Kokusu bile bir başka güzel gelir insana. Hijyen konusunda yorum yapmak doğru olmaz tabi. Son zamanlarda aynı tezgahlarda sucuk ekmek de satmaya başladılar. Yalnızca maç değil, festival girişlerinde de yerini alıyor artık bu seyyar amcalarımız.
Ev yoğurdunun tadı hiçbir şeyde yok bana göre. Mis gibi süt kokusu ve kat kat kaymağıyla hazır yoğurtlardan çok başkadır tadı. Vaktiniz varsa evde kendiniz yapın yoğurdunuzu. Eğer yoksa da Nişantaşı, Topağacı civarlarında yoğurt satan seyyar esnafın yoğurdunu deneyin mutlaka. Kesinlikle çok başarılı olduğunu söyleyebilirim.
Sofralarımızın vazgeçilmez lezzetlerinden turşu kavanozlara girmeden önce, mahalle aralarında seyyar arabalarda ve küçük dükkanlarda satılıyordu. Hala Fatih, Unkapanı, Eminönü ve Beyoğlu civarlarında var seyyar turşu arabaları. Görürseniz durdurup, acılı bir turşu suyunu için derim.
Arnavutların ünlü yemeğini sokakta camekanda satan ustaları da var İstanbul’un. Denk gelirseniz mutlaka tadın çünkü lezzeti bir başkadır. Unda kızartılmış küp küp ciğer, soğan ve patatesiyle servis ederler. 5 – 10 tane de olsa bu ustalar hala günümüzde varlığını sürdürüyor. Bunlardan biri de İMÇ Çarşısı’nın efsane ciğercisi Lütfi Usta…
Çocukluğumuzun en keyifli anlarından biriydi herhalde, pembe pamuk şekerleri yüzümüze bulaştırarak yemek… Arada çocukluk günlerinize dönmek, biraz nostalji yapmak isterseniz hala Moda sahilinde gezinen pamuk şeker arabasına uğrayabilirsiniz.