İşsizlik ‘Kriz Var’ Diyor

Kasım döneminde işsizlik zayıf iç talep ve işgücüne katılımdaki artışla en son Şubat 2011’de görülen yüzde 10.7’ye yükseldi. Genç işsizler yüzde 19.9’a ulaştı. DİSK-AR’a göre geniş tanımlı işsizlik yüzde 17.5, işsiz sayısı 5 milyon 473 bin oldu.

Çözümlenemeyen yapısal sorunların başında gelen işsizlikte artış eğilimi devam ediyor. Eksik büyüme ile kısır bir döngüye oturan işsizlik oranı kasımda bir önceki aya göre 0.3 artarak yüzde 10.7 oldu. İşsiz sayısı aynı dönemde 3 milyon 43 binden 3 milyon 96 bin kişiye çıktı.

Cumhuriyet'te yer alan habere göre, akademisyenler işsizlikte artış eğiliminin süreceğini dile getirirken, düşük büyümeye işaret eden işsizlik artışının Merkez’e ‘faiz indir’ baskını artıracağı da dile getirildi.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2014’ün kasım ayına ilişkin ‘Hanehalkı İşgücü İstatistikleri’ni açıkladı. Buna göre Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısı kasımda 3 milyon 96 bin kişi oldu. İşsizlik oranı erkeklerde yüzde 9,7, kadınlarda yüzde 13 olarak hesaplandı. Kasımda,

15 ve daha yukarı yaştaki istihdam edilenlerin sayısı 25 milyon 874 bin kişi, istihdam oranı yüzde 45.1 oldu. Bu oran erkeklerde yüzde 64.2, kadınlarda da yüzde 26.6 olarak gerçekleşti.

Bu dönemde, tarım sektöründe çalışan sayısı 5 milyon 180 bin kişi, tarım dışı sektörlerde çalışan sayısı 20 milyon 694 bin kişi oldu. İstihdam edilenlerin yüzde 20’si tarım, yüzde 20.4’ü sanayi, yüzde 7.6’sı inşaat, yüzde 52’si hizmetler sektöründe yer aldı.

Her beş gençten birinin işsiz olduğunu vurgulayan Öztrak, “Verileri işsizlikteki artış eğiliminin sürdüğünü gösteriyor” dedi. Öztrak’a göre, işsizlik 45 ayın zirvesine çıktı.

2014’ün son çeyreğine ilişkin yavaş büyüme tahminlerini teyit ederken, bankacılar, verilerin yaklaşan genel seçimlere düşük bir büyüme ile girmek istemeyen siyasilerin Merkez Bankası (TCMB) üzerindeki faiz indirimi baskısını artırabileceğini söylediler. İş Yatırım ekonomisti Muammer Kömürcüoğlu, “Bugünkü rakamlar iktisadi faaliyette yılın son çeyreğinde öncü göstergelerin işaret ettiği zayıf toparlanmayı doğrulamaya devam etti. Yıl ortasında genel seçimlerin yapılacağı dikkate alındığında, işsizlik oranlarındaki artışın önümüzdeki dönemde faiz indirimi baskısını artıracağını düşünüyoruz” dedi.

Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Enstitüsü (DİSK-AR), TÜİK tarafından açıklanan Hanehalkı İşgücü Anketi Kasım 2014 dönem sonuçlarını değerlendirdi. Raporda, Türkiye ekonomisinde büyüme oranlarında yaşanan düşüş devam ederken yeni seride iki haneli rakamlara ulaşan işsizlik oranı ciddi bir sorun durumunda. Hatırlanacağı gibi yılın üçüncü çeyreği için Gayri Safi Yurtiçi Hasıla bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 1.7’lik büyüme ile kötü bir performans göstermişti. Bu durum bir süredir işsizlik verilerini de olumsuz etkilemeye devam etti.

Raporda şu unsurlar dikkat çekti

• İşsiz sayısı bu dönemde de kriz dönemindeki sayıyı aşarak dönem rekoru kırdı

• İstihdam edilenlerden ve işsizlerden oluşan işgücünün sayısı bir önceki döneme göre 2 milyon 12 bin kişi arttı.

• İşsiz sayısındaki artış işgücü artışının yüzde 30’u oldu.

• İşsizlik verilerinde en ciddi artış gençler, kadınlar ve tarım dışı sektörlerde gerçekleşti.

• Raporda Kasım 2014 döneminde resmi işsizlere, umudu olmadığı için ya da diğer nedenlerle son 4 haftadır iş arama kanallarını kullanmayan ve işe başlamaya hazır olduğu halde bu nedenle işsiz sayılmayanlar (umutsuzlar ve diğer) dahil edildiğinde işsizlik oranı yüzde 17.5, işsiz sayısı da 5 milyon 473 bin kişi oldu.

• İşinden memnun olmayan ya da daha fazla çalışmak istediği halde düzgün işler bulamadığı için çaresiz kısa süreli işler yapanlar (eksik ve yetersiz istihdam edilenler) ilave edildiğinde işsizler ve çaresizlerin toplam sayısı 6 milyon 569 bin kişi olurken bunların istihdam içindeki payı da yüzde 21 oldu.

• Kadınlarda resmi işsizlik oranı yüzde 13 olan kadınlar için tarım dışı işsizlik oranı yüzde 17.5, geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 25 seviyesinde gerçekleşti.

• Kadınlarda işsizlik Şubat 2014 döneminden bu yana 209 bin kişi artarken, erkeklerde ise artış 64 bin kişi olarak gerçekleşti. Kasım ayında erkek işsizliğinde yaşanan yüksek artış erkek işsiz sayısındaki azalmayı artışa çevirdi.

İşsizlikte mevcut oranı korumak için bile ekonomistlerin hesaplamalarına göre en az yüzde 5 büyüme gerekiyor. Bu büyümenin yakalanamayacağı ise sanayi üretimi, dış ticaret gibi öncü verilerden ortaya çıkıyor. Ekonomi yönetimi yüzde 3 büyümenin bile başarı olarak kabul edilmesini söylerken bu büyüme hem işsizler ordusunun artmasına hem de mevcut işsizlerin iş bulma imkanının yok olmasına neden oluyor. 

Hürriyet'te yer alan Şebnem Turhan'ın haberine göre, bunun yanı sıra işgücüne katılımda da artış yaşanıyor. Kasım 2014’de işgücüne katılma oranı çalışabilir nüfusun yüzde 51’ine ulaştı. Bu mevsim etkilerinden arındırılmış verilere göre ilk kez ulaşılan bir oran. Bu artışta Suriyeli göçmenlerin etkisini yadsımak da mümkün değil. Son dönemde 1 milyon 517 bin Suriyeliye de ‘biyometrik kimlik’ verilerek kayıt altına alınmıştı.