İslam İşbirliği Teşkilatı Zirvesi'nde Bağış ve Aidat Tartışması

Cumhurbaşkanı Erdoğan kapanış oturumundaki konuşmasında İstanbul Bildirgesi'nin kabul edildiğini açıkladı. Türkiye'nin İslâm İşbirliği Teşkilâtı'na 2 milyon dolarlık bağış yapacağını açıklayan Erdoğan, diğer ülkelerden de açıklamasını istedi ancak hiçbir ülke bağış miktarını açıkça söylemedi. Erdoğan da bunun üzerine aidat borcu olmayan ülkelerin listesini okudu...

İslâm İşbirliği Teşkilâtı Zirvesi (İİT) 13. Zirvesi'nde yapılan 'İİT'ye Destek Bağışları Oturumu'nda konuşan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, öncelikle bu toplantıda teşkilâta mâli destek için bağış yapılacağı yolunda taahhütlerde bulunulmasının hedeflendiğini söyledi.

Erdoğan, uluslararası bir teşkilâtın kendisinden beklenen çalışmaları, işlevleri lâyıkıyla yerine getirebilmesinin ancak yeterli kaynağa sahip olmasına bağlı olduğunu belirterek, 'Bunda da en önemlisi aidat konusudur. Aidat konusunda zaten verilen, verilmekte olan aidatlar bellidir. Ancak bir de bu tür bağışlar söz konusudur' diye konuştu.

İİT dönem başkanlığını devralan ülke olarak Türkiye'nin ne gibi bir maddi bağışta bulunacağını açıklamak istediğini ifade eden Erdoğan, şunları söyledi:

'Biz burada teşvik olması bakımından maddi bağışta bulunacak olan ülkelerimiz ne kadar bağışta bulunacaklarını burada açıklarlarsa bence bu isabetli olur. Açıklayamayacak ülkelerimiz de bunu 3 ay içerisinde İİT'ye bildireceklerse, onu daha sonra bildirirlerse, bu da çok çok hayırlı olur. Çünkü bir yerde teşkilâtımız da kendi bütçesini, çalışmalarını bütçeye göre yapacaktır. Bir bütçenin oluşması, gerçekleşmesi onun çalışmalarını, bütün aktivitelerini de geleceğe yönelik teşvik bakımından isabetli olacaktır. Türkiye olarak biz 2 milyon dolarlık bir katkıyla İslâm İşbirliği Teşkilâtı'na böyle bir bağışta bulunacağız. Bunun 1,8 milyon doları Genel Sekreterliğe, 100 bin doları İnsan Hakları Komisyonu’na, 100 bin doları İslâmi Dayanışma Fonu’na olmak üzere teşkilâta, toplam 2 milyon dolar gönüllü katkı taahhüdümüzü açıklıyoruz.'

Erdoğan, aidatın da sürekli olarak ödendiğini belirterek, 'Şu ana kadar da Türkiye'nin aidat borcu söz konusu değildir. Aidat borcumuzu da hamd olsun yoktur. Aynı şekilde arzu eden ülkeleri de taahhütlerini şimdi burada açıklamaya davet ediyordum. Kendilerinden bunu duymak hayırlı olacaktır, isabetli olacaktır' diye konuştu.

Açıklamak istemediler

Bunun üzerine Suudi Arabistan yetkilisi, taahhütlerini özel olarak yapmak istediklerini söyledi. Kuveyt de, Suudi Arabistan'a katıldığını belirtti.

Endonezya ise, 'İkili olarak bunları hallettiğimiz zaman İİT Sekretaryası'na bunları verebiliriz' dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan da, buna şöyle karşılık verdi:

'Nafile olan ibadetler gizlidir ama farz olan açıktır ki diğerlerini de teşvik etsin. Bu adımda da bizler bütçeyi güçlü kılacak adım atmalıyız. Ya bağış sistemi tamamiyle ortadan kaldırılabilir ve aidat sistemiyle bu iş yürütülebilir. Aidat sistemiyle yürütülmesi halinde de bakın 56 üye ülkeden sadece borcu olmayan ülkeleri okumak isterim: Afganistan, Cezayir, Azerbaycan, Bahreyn, Bangladeş, Brunei, Mısır, Endonezya, Kamerun, Katar, Kazakistan, Kuveyt, Malezya, Fas, Mozambik, Suudi Arabistan, Tunus, Türkiye, Umman, BAE.

Diğer 26 ülkenin aidat borçlarının ödeme noktasında bir sıkıntısı olduğu ki toplamda şu anda Genel Sekreterliğe ödenmesi gereken rakam 160 milyon dolar. Bu bütçeyle ne denli aktif olabilirsiniz düşünün. Görünen o ki şu anda başka açıklamak isteyen ülke yok.'

Öte yandan yayınlanan sonuç bildirgesinde İran, bölge ülkelerinin içişlerine müdahale ettiği ve teröre destek verdiği gerekçesiyle sert bir şekilde kınandı.

İran'ın, Suudi Arabistan'a karşı 'terör suçu' işlediği belirtilenlerin 'hukuki bir şekilde' idam edilmesi hakkındaki ifadelerinin tahrik edici olduğu bildiride ifade edildi. Tahran yönetimi, BM, İİT ve uluslararası sözleşmelere açıkça aykırı bir şekilde Suudi Arabistan'ın içişlerine müdahalede bulunmakla suçlandı.

Bildiride, İran'ın, bölge ülkeleri ile Bahreyn, Yemen, Suriye ve Somali gibi üye ülkelerin içişlerine müdahalesinden ve teröre desteğini sürdürmesinden üzüntü duyulduğu bildirildi.

İslami askeri koalisyona katılma çağrısı

Sonuç bildirgesinde terörle mücadeleye de vurgu yapıldı. Amacı, sebebi ve kaynağı ne olursa olsun tüm terör örgütleriyle mücadele ve İİT içinde kapsamlı bir ‘İslami strateji’ belirlenmesi ihtiyacı belirtildi. “Başta Suudi Arabistan olmak üzere tüm üye ülkelerin terörizmle mücadele çabalarına destek verildi. Üye ülkeler, İslami askeri koalisyona katılmaya davet edildi” ifadesi yer aldı.