ANKARA (AA) - Fransa'da başta Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron olmak üzere Fransız yetkililerin Hazreti Muhammed'i hedef alan karikatürleri savunmaları ve İslam karşıtı açıklamaları, Müslüman ülkelerin sert tepkisine neden olurken Fransız ürünlerine karşı başlatılan boykot kampanyaları Paris yönetimini endişelendirdi.
Önceki yıllarda da İslam karşıtı eylemlerin merkezi konumundaki Fransa'da Cumhurbaşkanı Macron'un, 2 Ekim’de, 'İslam'ın yapılandırılması gerektiğine' dair açıklamaları tüm dünyadaki Müslümanların tepkisini çekti. İslam'ı 'bugün dünyanın her yerinde krizde olan bir din' şeklinde niteleyen Macron, 'Fransa'daki Müslümanlar'ın ayrılıkçı fikirleri savunan bir ideolojilerinin olduğunu' ileri sürerek İslam dinini hedef gösterdi.
İçişleri Bakanı Gerald Darmanin ise 13 Ekim'de yaptığı açıklamada, 'radikal İslamcılık ile mücadele' iddiasıyla yılın başından itibaren 73 cami, özel okul ve iş yerlerinin kapatıldığını belirtti. Bununla da kalmayan Fransız bakanın marketlerdeki helal gıda reyonlarından rahatsız olduğunu açıklaması hükümet yetkililerinin inanç özgürlüğüne bakışını ortaya koydu.
Fransa'da 16 Ekim'de Hz. Muhammed'e hakaret içerikli karikatürleri derste öğrencilerine gösteren bir öğretmenin öldürülmesinin ardından, Fransız hükümeti İslam'ı ve Müslümanları hedef alan açıklamalarda bulundu. Macron ise cinayeti, 'İslami terör' olarak niteledi.
Ülke yönetiminin Müslümanlara karşı tutumu islamofobik eylemlerin ve ırkçı saldırıların artışına yol açtı. Son günlerde, Fransa’da Cezayir asıllı iki Müslüman kadın Paris'teki Eyfel Kulesi yakınlarında bıçaklandı, dün de Ürdün vatandaşı iki kardeş Paris'te ırkçı şiddete maruz kaldı.
Buna rağmen Fransız yetkililer 'ifade özgürlüğü' kisvesi altında Hz. Muhammed'e yönelik Charlie Hebdo dergisi tarafından çizilen hakaret içerikli karikatürlerin yayımlanmasını teşvik etmeye ve İslam'ı hedef alan açıklamalar yapmaya devam etti. Macron'un Hazreti Muhammed'e yönelik karikatürleri yayınlamaktan geri durmayacaklarını açıklamasının ardından ülkedeki bazı kamu binalarına İslam Peygamberi'ne hakaret içeren karikatürler yansıtıldı.
- İslam ülkelerinde Fransız ürünlerine karşı boykot kampanyaları
Türkiye ile birlikte birçok İslam ülkesi tek ses halinde Fransa'nın İslam'a karşı eylemlerini kınarken sosyal medyada Fransız mallarına karşı boykot kampanyaları başlatıldı. Bazı ülkelerde Fransız ürünleri market raflarından indirildi.
Fransa'nın İslam karşıtı tutumuna karşı gelişen boykotun çığ gibi büyümesi üzerine panik yaşayan Fransa Dışişleri Bakanlığı, dün yaptığı yazılı açıklamada, İslam ülkelerinde Fransız mallarına yönelik boykotun durdurulması çağrısında bulundu. Buna karşılık sosyal medyada Fransız ürünleri ve Fransa'ya seyahate karşı boykot çağrıları yükseliyor. İslam ülkelerindeki halklar da düzenlenen gösterilerle Fransa'nın İslam'ın mukaddesatına saldırılarına öfkelerini yansıtıyor.
-Türkiye'den en üst düzeyde tepkiler
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 7 Ekim'de yaptığı bir konuşmasında, Macron’un “İslam krizde” açıklamasının saygısızlıktan öte açık bir provokasyon olduğunu belirterek, “İslam’ın yapılandırılmasından” bahsetmesini ise “hadsizlik ve edepsizlik” olarak niteledi.
Dışişleri Bakanlığı ise 'Anlamı ‘barış’ olan yüce dinimizi ‘aydınlatma’ bahanesiyle yanlış ve çarpık yaklaşımlara konu etmek hiç kimsenin haddine değildir” açıklamasını yaptı.
Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş da Hazreti Muhammed'e yönelik karikatürlerin Fransa'daki kamu binalarına asılmasının İslam düşmanlığının resmi makamlarca desteklendiğini gözler önüne serdiğini belirterek, uluslararası toplumu Müslümanların duygularını inciten eylemlere karşı mücadeleye davet etti.
Fransa'da Hz. Muhammed'e hakaret içeren karikatürlerin kamusal alanda sergilenmesine Macron'un destek olması üzerine, Erdoğan, Macron'u 'zihinsel noktada bir tedaviye ihtiyacı var' sözleriyle eleştirdi.
- İslam İşbirliği Teşkilatı'ndan 'Müslümanlara karşı sistematik saldırıyı durdurun' çağrısı
İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) tarafından yapılan açıklamada, Fransa'ya İslam'ı hedef alan ve dünya genelinde bir buçuk milyardan fazla Müslümanın duygularını inciten ayrımcı politikalarını gözden geçirme çağrısında bulunuldu.
Açıklamada, 'Hazreti Muhammed'in şahsının temsil ettiği dini sembollere hakaret ederek Müslümanların duygularına yapılan sürekli sistematik saldırıyı kınıyoruz.' denildi.
- Pakistan Başbakanı Han'ın 'İslamofobiyi cesaretlendiriyorsunuz' uyarısı
Pakistan Başbakanı İmran Han, Twitter hesabından paylaştığı mesajında, Macron'un İslam'a saldırarak, Müslümanların duygularını incittiğini ve İslamofobi'yi cesaretlendirdiğini vurguladı. Hz. Muhammed’i hedef alan çirkin karikatürlerin gösterilmesini teşvik eden Macron'un aralarında kendi vatandaşlarının da olduğu Müslümanları kasten kışkırttığını belirten Han, 'cehaleti temel alan' Fransız yetkililerin açıklamalarının daha çok nefrete, İslamofobi'ye ve aşırılıkçılığa meydan verilmesine sebep olacağını kaydetti.
Pakistan Cemaat-i İslami Partisi lideri Sirac-ül Hak da Macron'un açıklamalarını kınayarak Hz. Muhammed'e hakarete karşı Müslüman liderlerin ortak tepki vermesi gerektiğini vurguladı.
- İran'dan Fransız liderlere tepki
Fransız yetkililerin İslam karşıtı eylemleri İran'da da hükümetin ve meclisin tepkisine neden oldu. Dışişleri Bakanlığı, Hz. Muhammed'e yönelik hakaret ve saygısızlığın kabul edilemeyeceğini ve Fransız hükümetinin Müslümanlara karşı tutumunun nefretin her zamankinden daha fazla artmasına neden olduğunu açıkladı.
Bazı milletvekilleri ve siyasetçiler de sosyal medya hesaplarından yaptıkları açıklamalarla Fransa'ya tepki gösterdi.
İran'dan Fransa'ya en sert tepki ise Meclis Başkanı Muhammed Bakır Kalibaf'tan geldi. Kalibaf, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, 'Müslümanlar ve tevhide inananlar, Fransa'nın inatçı ve akılsız liderlerinin Rahmet Peygamberi'ne karşı alçakça düşmanlığını hep bir ağızdan şiddetle kınıyor. Bu onursuz kişilerin kötülükleri, Allah'a olan inançsızlıklarını ve bütün semavi dinlere karşı düşmanlıklarını ortaya koyuyor.' ifadelerini kullandı.
Irak'ın başkenti Bağdat'da dün bir grup, üzerinde kırmızı çarpı işaretli Macron'un posterlerini taşıyan araç konvoyuyla tepki gösterisi düzenledi. Macron'a tepki konvoyuna yoldan geçen vatandaşlar da destek verdi.
Suriye ve Yemen'de düzenlenen protesto gösterilerinde ise 'Hazreti Muhammed kırmızı çizgimizdir' yazılı pankartlar taşıyan göstericiler, Fransız mallarına karşı boykot çağrısı yaptı. Gösterilerde Fransa Cumhurbaşkanı Macron'a ait posterler de ateşe verildi.
Yemen Vakıflar Bakanı Ahmed Atiyye de Twitter hesabından yaptığı açıklamada, 'Fransız ürünlerini boykot edin, Macron ve Fransa, ümmetin peygamberine hakaret ediyor. Resulullah kırmızı çizgimizdir.' yazılı bir fotoğraf paylaştı.
- Filistin'deki göstericiler Türk Bayrağı taşıdı
Filistin'de düzenlenen gösterilerde protestocular Türk bayrağı taşıdı, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un posterlerini yaktı.
Gazze'de düzenlenen gösteriye katılan yüzlerce Filistinli, Macron'un açıklamalarını reddettiklerini belirtti.
Göstericiler, sürekli olarak İslam'ı ve Hazreti Muhammed'i savunmasını gerekçe göstererek Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın posterlerini ve Türk bayrakları taşıdı.
İşgal altındaki Batı Şeria'nın Ramallah kentinin batısındaki Naleyn beldesinde bir araya gelen Filistinliler de 'Peygamberimiz kırmızı çizgidir. Anam babam sana feda ey Resul. Fransa terörist ve ırkçı bir devlettir.' yazılı pankartlar açtı.
Filistin İslami Cihad Hareketinden yapılan yazılı açıklamada da Macron'un Müslümanların duygularını önemsememesinin, aşırılık ve ırkçılığı geliştirdiği ifade edildi.
Hareketin Sözcüsü Davud Şihab da AA muhabirine yaptığı açıklamada, 'Türkiye, Batı ırkçılığıyla yüzleşmede İslam dünyasını temsil ediyor ve Türkiye Müslümanların canlı vicdanıdır.' dedi.
Aynı şekilde, Hamas'tan yapılan yazılı açıklamada, ifade özgürlüğü gerekçesiyle hakaret içerikli karikatürlerin yayınlandığı Fransa'daki resmi ve gayri resmi ifadelerin öfkeyle takip edildiği belirtildi.
-Kuveyt'te resmi ve ticari tepki
Kuveyt Dışişleri Bakanı Ahmed Nasır El Muhammed El Sabah, Meclis Başkanı Merzuk el-Ganim ve Müslüman Kardeşler Teşkilatı'nın (İhvan) siyasi kanadı İslami Anayasa Hareketi Partisi (HADES) ve bazı milletvekilleri Fransa Cumhurbaşkanı Macron'un açıklamalarını ve Hz. Muhammed'e hakaret içeren karikatürlerin yayınlanmasını kınadı.
Öte yandan Kuveyt'teki 70'den fazla perakende zincirinin üyesi olduğu Tüketici Kooperatifler Birliği, 23 Ekim'den itibaren raflarındaki tüm Fransız ürünlerinin kaldırıldığını duyurdu.
-Katar ve Körfez'de tepkiler
Katar Üniversitesi, 'İslam dininin ve sembollerinin kasıtlı suistimali' gerekçesiyle Fransız Kültürü Haftası'nı süresiz olarak ertelediğini duyurdu.
Üniversite açıklamasında, 'İslami değerlerin, sembollerin ve inançların aşağılanması ya da ihlali kesinlikle reddedilmektedir. Bu tür hakaretler, evrensel insani değerlere ve tüm toplumların ulvi değerlerine zarar veriyor.' ifadelerine yer verildi.
Aynı şekilde, Katar'ın önde gelen perakende zincirleri, Fransız ürünlerinin raflardan kaldırılacağını duyurdu.
Bahreyn'de düzenlenen gösterilerde ise 'Canlar sana feda olsun ya Resulallah' yazılı dövizlerle Fransa'nın İslam karşıtı tutumu protesto edildi.
Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) ise Macron'un açıklamalarını 'sorumsuz' şeklinde tanımlayarak halklar arasında nefret kültürü yaymayı hedeflediğini belirtti.
-Suudlu STK'dan Fransa'ya destek
Suudi Arabistan'dan Fransız süpermarket zincirinin boykot edilmesi çağrısı sosyal medyada en çok kullanılan ikinci etiket oldu.
Suud sosyal medyasındaki bu tepkiye rağmen, Suudi Arabistan merkezli Dünya İslam Birliği (Rabıta) Genel Sekreteri Muhammed bin Abdulkerim el-İsa, Suudi televizyonu MBC’ye verdiği mülakatta, 'Müslümanları azınlıkta oldukları ülkelerin uygulamalarına ses çıkarmamaya, yasalarına uymaya' çağırdı.
Veliaht Prens Muhammed bin Selman’a yakınlığıyla tanınan ve dini konulardaki danışmanlarından olan el-İsa, Müslümanlardan bulundukları ülkelerin uygulamalarını, yasalarını ve kurumlarını sorgulamamalarını isteyerek, bu uygulamaların yasa ve kurumların ülkenin güvenlik ve istikrarını temin ettiğini, sosyal uyumu güçlendirdiğini ileri sürdü.
Rabıta’nın resmi Twitter hesabında, 'ayrılıkçılık' etiketiyle çok sayıda mesaj ve açıklama paylaşıldı.
Açıklamalarda, el-İsa’nın 'tüm şiddet ve aşırıcılık şekillerini sonlandırmak için gerekli çabaları göstereceklerine dair Fransız yetkililere tam güvenini' bildirmesiyle, 'Fransız milletinin, güvenlik ve istikrarına zarar verebilecek her şeye karşı birleşerek gücünü göstermesi' ifadeleri dikkati çekti.
-Libya'da hükümete 'Fransız enerji şirketi ile anlaşmayı iptal edin' çağrısı
Fransa'nın uzunca bir süredir ülkedeki gayri meşru darbeci lideri desteklemekle suçlandığı Libya'da Başkanlık Konseyi Üyesi Muhammed Amari Zayid, Macron'un ifadelerini kınadı. Devlet Yüksek Konseyi ise yaptığı yazılı açıklamada, Fransa ile ekonomik ilişkilerin durdurulması ve Fransız petrol devi Total ile yapılan petrol anlaşmasının feshedilmesi için hükümete çağrıda bulundu.
Aynı şekilde, Libyalı sosyal medya kullanıcıları ülkede yaygın olarak satılan gıda ve hızlı tüketim maddeleri başta olmak üzere Fransız mallarına boykot çağrısı yaptı. Beni Velid ve Terhune kentlerinde protesto gösterileri düzenlendi.
Ülkede #HzMuhammed ve #PeygamberKırmızıÇizgimizdir etiketli Arapça paylaşımlar Twitter'da güncel konular sıralamasında en üst sıraya yerleşti.
-Cezayir yönetimine 'Macron'a karşı tutum sergileyin' çağrısı
Fransa'nın sömürgeci tarihinin en kanlı örneğini teşkil eden Cezayir'deki Barış Toplumu Hareketi'nden yapılan yazılı açıklamada, Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun'dan, Macron'a karşı tutum sergilemesi talep edildi.
Başta cumhurbaşkanlığı olmak üzere ülkenin tüm devlet kurumlarından Macron'un ifadelerini kınaması, diplomatik, siyasi ve ekonomik adımlarla cevap verilmesi istendi.
Aynı şekilde, Cezayirli sosyal medya kullanıcıları, geniş biçimde Fransa'ya boykot çağrısı yaparken, Macron'un açıklamalarını eleştiren paylaşımlar yaptı.
- Fas'ta boykot kampanyasına büyük destek
Fas Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, 'Hazreti Muhammed'e hakaret içerikli karikatürlerin yayınlanmasındaki ısrar, faillerinin olgunluktan uzak olduklarını gösteriyor.' ifadesi kullanıldı.
Açıklamada ayrıca, İslam dinine hakaretin ve kışkırtmaların her ne sebeple olursa olsun ifade özgürlüğü olamayacağı vurgulandı.
Faslıların, 'Fransız ürünlerini boykot' etiketiyle cuma günü başlattığı kampanya, sosyal medyada ilgi görmeye devam ediyor. Fikir adamı, akademisyen ve entelektüellerin de aralarında bulunduğu binlerce kişi, sosyal medya üzerinden boykota destek veriyor.
- Lübnan'da Fransız bayrağı yakıldı
Fransa'nın işgalci bir tarihe sahip olduğu Lübnan'da hem sokaktan hem de dini otoritelerden Fransa Cumhurbaşkanı Macron'a tepkiler yükseldi.
Lübnan'ın Trablus kentinde toplanan bir grup eylemci, Fransa'nın İslam karşıtı tutumunu protesto etti. Göstericiler, Fransız bayrağı yakarak, Macron'a tepki gösterdi.
Sayda kentinde de Hazreti Muhammed'e yönelik hakaret içerikli karikatürler yayımlanması protesto edildi.
İslami Cemaatin çağrısıyla toplanan ve arabalarla konvoy oluşturan eylemciler, Fransız yetkililere tepki gösterdi. Çeşitli caddelerde dolaşan konvoyda çalan ilahilerle göstericiler, Hazreti Muhammed'e duydukları sevgiyi ifade etti. Ayrıca, sosyal medyada Fransız ürünlerine ilişkin boykot çağrıları geldi.
Lübnan Müftüsü Abdullatif Deryan da yazılı açıklamasında, inançlara ve değerlere yönelik hakaretlerin özgürlük sayılamayacağını belirterek, 'İslam Peygamberi'ne hakaret, tüm Müslüman alemine karşı saldırganlığı körükler.' ifadesini kullandı.
-Ürdün'de ürünler raflardan kaldırıldı
Ürdün Dışişleri Bakanlığı yazılı açıklamasında, ifade özgürlüğü altında karikatürlerin yayınlanmasını ve 'İslam'ı terörizmle ilişkilendirme hedefindeki yanıltıcı ve ayrımcı girişimleri' kınadı.
Ürdün'deki Müslüman Kardeşler Cemaati (İhvan) yaptığı açıklamada, Fransa'nın halklar arasında nefreti kışkırtan ve aşırılığa hizmet etmekten başka bir işe yaramayan bu hakaretlerden dolayı İslam ümmetinden özür dilemesi gerektiğini belirtti.
Aynı şekilde, sosyal medyada Fransız ürünlerine yönelik geniş boykot çağrıları yapılırken, ülkedeki bazı perakende zincirlerinin Fransız ürünlerini raflardan kaldırırken fotoğrafları basına yansıdı.
- Mısır'da Ezher'den tepki
Mısır'da El-Ezher Şeyhi Ahmed Tayyib yaptığı açıklamada, 'Şimdi İslam'ı politik çatışmaya sürükleme, Peygamber'e karşı maksatlı bir saldırıyla başlayan kaos yaratma konusunda planlı bir kampanyaya tanık oluyoruz.' ifadesini kullandı.
Öte yandan, Türkiye'de yaşayan Mısırlılar da yapılanların ifade özgürlüğü adı altında Peygamber'e hakareti kışkırtmak olduğunu belirterek, Fransız malları ve Fransa'ya seyahata karşı boykot çağrısında bulundu.
-Tunus'ta 'Frankafoni zirvesi iptal edilsin' çağrısı
Ülkenin güneyindeki Tatavin vilayetinde toplanan yüzlerce protestocu, ellerinde 'Hazreti Muhammed kırmızı çizgimizdir' ve 'Anam babam sana feda olsun ya Resulallah' yazan pankartlarla Fransız mallarını boykot çağrısında bulundu.
Tunus Parlamentosu'ndaki bağımsız milletvekili Yasin el-Ayari, Fransa'da Hz. Muhammed'e ve Müslümanların inançlarına hakaret edilmesine tepki olarak, Tunus'ta düzenlenmesi planlanan Frankofoni Zirvesi'nin iptal edilmesini istedi.
Malezya'da ise İslam Teşekkülü Danışma Kurulu (MAPIM) Başkanı Mohd Azmi Abdul Hamid, yaptığı yazılı açıklamada, 'Macron'un açıklamaları, İslam ve Müslümanların durumuna dair cehaletini açıkça ortaya koymaktadır.' ifadelerini kullandı.
Mohd Azmi, Müslümanların içindeki radikal eğilimlerden bahseden Macron'un tek taraflı konuştuğunu belirterek, 'İslamofobi ve Müslümanlara karşı işlenen nefret suçlarını kınayamayan Macron'un bu politikası, ülkesindeki ve Avrupa'daki İslam karşıtı grupları cesaretlendirmektedir.' açıklamasında bulundu.