İskoç bağımsızlık mücadelesinin önemli bir simgesi olarak kabul edilen William Wallace'ın hayatını ve yaptıklarını derledik. İyi okumalar!
Kaynak: Kronik Tarih
İskoç bağımsızlık mücadelesinin önemli bir simgesi olarak kabul edilen William Wallace'ın hayatını ve yaptıklarını derledik. İyi okumalar!
Kaynak: Kronik Tarih
Doğum yeri kayıtlara Glasgow yakınlarındaki bir yerleşim yeri olarak geçen, İskoçya kralı üçüncü Alexander hükmünde yetişen William Wallace, İskoç bağımsızlığını simgeleyen önemli şahsiyetlerden biridir.
Üçüncü Alexander döneminde sağlanan barış ve huzur ortamı kralın ani ölümüyle birlikte ülkenin kaderini bir anda tepetaklak eder.
Kralın hayatta kalan bir erkek varisi olmadığından dolayı Norveç’te bulunan 4 yaşındaki kız torunu Margaret İskoçya kraliçesi seçilmişti. Ülkeye varana kadar ise krallığın yönetimi hükümet tarafından üstlenilecekti ancak kraliçe İskoçya'ya gelemeden yolda rahatsızlanarak vefat etmişti.
Üçüncü Alexander'ın soyundan gelen bir varisin bulunmaması sonucunda hükümetteki 13 farklı adayın taht üzerinde hak talep etmesine neden olmuştu.
Bunların en göze çarpan iki aday ise John Balliol ve Robert Bruce'tu. Güç kutuplarının gittikçe artması, iç savaşın büyümesi, kralın ölümünün verdiği belirsizlik ve panik hali hükümetin, İngiliz kralı birinci Edward’ı aracı olarak İskoçya'ya davet etmesine sebep olmuştu. Ancak bunun iyi bir karar olmadığı kral Edward'ın bir İngiliz ordusuyla İskoçya sınırında görünmesiyle anlaşılmıştır.
1292 yılında İskoç temsilcileri ile Edward, İskoç sınırlarında yer alan Tweed nehri kıyısındaki Berwick Kalesi’nde bir araya geldi. Tartışmalara çözüm bulmak için geldiğini söyleyen Edward, Balliol'un istedikleri duyulduktan sonra, onu İskoçya'nın hükümdarı seçti.
Edward İskoçya'da kendi yönetimini dayatmaya başlayınca, Balliol 1295'te İskoçyalı soyluların baskısıyla, İngiltere'ye bağlılıktan vazgeçerek Fransa'yla askeri dayanışmaya dayalı bir ittifak kurmuştur.
Bunun üzerine çok geçmeden Edward ,ordusunun başında Tweed nehri sınırındaki Berwick’e saldırarak burayı işgal etmiştir. İskoçlar ilk direnişlerini Dunbarda gösterseler de 1296 yılında ağır bir yenilgiye uğramaları sonucunda İskoçya’nın başına Edward geçmiştir.
Ayrshire efsanelerine göre İngiliz Lonark şerifi Sir William Heselrig'i öldürdüğü söylenen Wallace’ın bunu doğrulayan kanıtlar olmasa da şerifi öldürmesinin nedenini eşi Marion Bardifute'un öldürülmesi yüzünden olduğu söylenmektedir.
Bu olayla yakalanması emredilen William bir kanun kaçağı olmuştur. Aynı yıl Wallace, Edward'ın hakimiyetini tanımayan bir İskoç soylusu olan Lord William Douglas’a katılarak onunla birlikte savaşmıştır.
Wallace'ın yaptıklarını gören İngilizler buna bir son vermek istiyordu. Nihayetinde yaklaşık 15-45 binlik İngiliz ordusunun karşısında 15 binden fazla olmayan İskoç ordusu duruyordu. 11 Eylül sabahında verilen emirle birlikte köprüyü geçmeye başlayan İngiliz ordusunun ilerlemesine izin vermeyen İskoçlar, saldırılarını başlattılar. Köprünün üzerinde birikmeye başlayan İngilizleri taşıyamayan eski köprü ise Forth nehrinin sularına gömülmüştü.
Stirling Köprüsü savaşı hem İskoçya hem de William için büyük bir önem taşımaktadır. İskoçya'nın bağımsızlık mücadelesinin başladığını göstermiş ve yenilmez olduğu düşünülen İngilizler yenilgiye uğratılmıştır.
Çok geçmeden kazandığı zaferlerden ötürü Robert Bruce, Wallace'i şövalye ve 'İskoçya'nın koruyucusu ve ordularının lideri' olarak ilan etmiş, Britanya’nın en çok konuşulan siyasi figürlerinden birisine dönüşmüştü.
Bir yıl sonra, 1298 yılında iki tarafın da orduları Falkrik savaşında yeniden buluştular. İngilizler Falkrik'e gelene kadar Lothian'ı yağmalayarak bazı kaleleri tekrar ele geçirdiler. Çarpışmaların devamında İngiltere ordusu sağladığı üstünlüğü koruyarak İskoç birliklerini bozguna uğratmıştı.
Çok fazla kayıp veren İskoç Birliklerini gören ve başka seçeneği kalmadığını anlayan Wallace savaş alanını geri kalanlarla birlikte terk etmek zorunda kaldı. Bu savaş tarihe, Kral I. Edward'ın İskoçlara karşı ilk zaferi olarak geçmiştir.
Zaferi kesinleşen İngiliz ordusunun dışında Wallace’ın kariyerinde bir başarısızlık olmuştur. Bunun ardından aynı yıl, Robert Bruce tarafından kendisine verilen İskoçya'nın koruyuculuğundan da istifa etmiştir.
İstifasından sonra gözlerden uzak yaşayan Wallace çıkan iç karışıklıklar ve çatışmalar nedeniyle İskoçya'ya dönerek çatışmalara katılmıştı.
1304 yılında yapılan birtakım çatışmalar ve savaşlar sonucunda yenilgiye uğrayan İskoç birlikleri ve İskoç soyluları kral I. Edward egemenliğini kabul ederek Edward'a tekrardan bağlılık yemini etmişlerdir.
Bunların yeterli olmadığını düşünen İngilizler, İskoç halkına çok ciddi ve kanlı bir mesaj vermek istiyordu. Bunun üzerine 5 Ağustos 1305 tarihinde Wallace, Glasgow yakınlarında pusuya düşürülerek, Edinburgh yakınlarındaki Robroystoun semtinde İngiliz askerlerine teslim edilmişti. Zincire vurulan Wallace yargılanması için Londra'daki Westminster sarayına getirilmişti. Sorgulamalar esnasında vatan hainliği ve krala ihanet suçundan yargılanarak idamına karar verilmişti.
Londra kulesinden kıyafetleri çıkarılarak ve bir atın arkasına bağlanarak Smithfield pazarına kadar at tarafından sürüklenerek getirilen Wallace, ilk önce asıldı. Ancak hala hayattayken serbest bırakıldı, iğdiş edildi, bağırsaklarını çıkararak yaktılar, ardından kafası gövdesinden ayrılarak öldürüldü. Öldürüldükten sonra 4 parçaya ayrılan vücudunun her bir uzvu Newcastle, Berwick, Stirling, Perth bölgelerinde sergilendi ve başı ise Londra köprüsüne asıldı.
İngilizler mesajlarını verse de Wallace, ölümü ile de İskoç halkına ilham vermeye devam etmiştir. William tarafından başlatılan bağımsızlık mücadelesi İskoçya kralı olan Robert Bruce tarafından devam etmiştir. Kralın ölümünden sonra da devam eden bu bağımsızlık savaşı için verilen mücadelelerden birinde; 1314’te yapılan Bannockburn savaşında bağımsızlığını ilan eden İskoçya, İngilizlere tarihin en büyük yenilgilerinden birini vermişlerdir.
William Wallace hayatı kadar ölümüyle de İskoç halkına ışık ve ilham olmuştur. 1869 yılında Stirling yakınlarına heykeli dikilen Wallace'ın, 8 Nisan 1956'da Smithfield'da infaz edildiği yerin yakınındaki St. Bartholomew Hastanesi'nin duvarında duran bir plağın üzerinde şunlar yazmaktadır: “Size doğruyu söylüyorum. Özgürlük en iyisidir. Oğullar, hayatı asla köle gibi yaşamayın.”
Wallace'ın hayatının iyi bilinen bir anlatımı ise, birçok tarihsel yanlışlık nedeniyle eleştirilse de 1995 yapımı Cesur Yürek (Braveheart) filmi olmuştur.
Filmi sevdik ama evet tarihsel hatalar taşıyordu. Fakat bire bir uygulama olmadığı yanılmıyorsam filmin başında yazıyordu.