İşgal Başlayalı 1 Yıl Oldu: Ne Rusya Ne Ukrayna Devrilmezken Savaşın Ekonomik Maliyeti Dünyayı Değiştirdi

24.02.2023 - 10:10

Geçen yıl bugün dünya, büyük bir sorunla karşılaştı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ukrayna'ya savaş ilan etti. İki ülkenin tarihinden bahsettiği uzun bir konuşmayla, Ukrayna topraklarının üzerinde hak iddia eden Putin, mesleği komedyenlik olan TV şovlarının yıldızı Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'yi ya çok hafife almıştı ya da kendi gücüne çok güveniyordu. Aynı hataya Batı da düştü. NATO'ya üyelik için başvuran Ukrayna'ya arka çıkan Batı, fiziken savaşa girmezken, Rusya'yı finansal olarak batıracağını düşünmüştü. İkisi de olmadı ama 1 yıldır süren savaş, ekonomiyi çok sarstı.

Geçen yıl Putin, Zelenskiy'e savaş ilan etti. Batı, Ukrayna'ya destek çıktı. Biri askeri gücüne biri de parasına güvendi. Sonuçta, ortaya 1 yıldır süren insanlık dramıyla bir bilinmezlik ortamı çıktı.

Savaşın ilk günlerinde ölümler, insanlık, ilticalar konuşuluyordu. Tüm bunlar yerini çok kısa sürede finansal yaptırımlara bıraktı. Onlar da hızlı bir şekilde enerji ve gıda emtia fiyatlamalarına, zaten dünyanın çıkmaya çalıştığı salgınla canlanan enflasyon virüsüyle 'ekonomik pandemi' yarattı. Hepsi o kadar hızlı oldu ki kimse yaptığı doğru mu yanlış mı ölçemedi.

Rusya'nın batması, Batı'nın enerji sorunuyla donması, bazı ülkelerin aç kalması gibi beklentilerle garip bir savaş hali 1 yıldır devam ediyor.

Ne Rusya battı, ne Batı dondu, ne de kimse aç kaldı. Ukrayna'dan milyonlar göçtü, Rusya dışlandı, Batı yine uzun süren kararlar almaya çalıştı, ABD her daim kazançlı çıkacak yollar buldu, Türkiye de 'bulamasa' bile iki ülke arasında arabulucu oldu en azından kimse aç kalmadı. Ama ekonomiyi çok derinden sarstı. Dünyada dengeler değişti.

İşgalde 438’i çocuk olmak üzere 7 bin 199 Ukrayna vatandaşı sivil hayatını kaybetti. 11 bin 756 kişi yaralanırken, 8 milyon 87 bin Ukraynalı ülkesinden gitti.

The New York Times haberine göre, savaşta 200 binin üzerinde Rus askeri hayatını kaybedip, yaralanırken, Ukrayna tarafında bu sayının 100 bin kişi civarında olduğu tahmin ediliyor.

Kaynak: Aposto-Abdullah Esin

Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski'ye karşı Batı'nın hamilik görevinde, başı ABD çekerken, 1 yılda 76,8 milyar dolar destek verdi. Yardımların 46,6 milyar dolarlık kısmı, silah ve mühimmattan oluşan askeri destek olurken, geriye kalan yaklaşık 30 milyar dolar insanî yardım ve finansal destek olarak görülüyor.

ABD’den sonra İngiltere ile Almanya Zelenski'ye sahip çıktı. Avrupa Birliği Ukrayna’ya en büyük finansal desteği sağlarken, toplamda 29,7 milyar dolar verdi.

Türkiye, Rusya ve Ukrayna arasında ince bir çizgide yürüyerek denge politikası izledi.

Ukrayna’ya finansal destek yapılmadı ama askerî yardımlar 60 milyon dolar tuttu.

Diğer yandan da Rusya tarafıyla sıcak ilişkiler 'dost' olarak sürdü.

Ukrayna'dan İHA ve SİHA'lar için teşekkür mesajları gelirken, Rusya'dan da yaptırımlara rağmen nükleer santral inşaatı üzerinden rezervlere katkı sunulduğu çok konuşuldu.

Savaş, dünya ekonomisinde çok şey değiştirdi. Enerji ve gıda emtiada yer yerinden oynadı. 1 yılın sonunda fiyatlamalar durulsa da hiçbir şey eskisi gibi değil.

Petrol, buğday, metaller, yağ en görünürde yaşadığımız fiyat değişimleri olurken, dünyada da enflasyonu tetikleyen unsurlar oldu. Halen daha gelişmiş ülkeler başta olmak üzere Türkiye'de de enflasyonla mücadele sürüyor.

Savaşın sıfır noktasındaki Ukrayna'nın ekonomisi 2022 yılında yüzde 30,4 oranında küçülürken, ülkenin bağımsızlık tarihinde en büyük ekonomik daralma görüldü.

Eylül 2022'de yapılan tahminlerde Ukrayna’yı yeniden inşa etmek için 350 milyar dolardan fazla kaynak gerektiği hesaplanırken, Rusya ordusu bu tarihten sonra da sivil hedeflere ve altyapıya saldırılarını sürdürdü.

İşgal başladığında Batı'dan ateşlenen finansal füzeler Rusya’ya isabet etti. Ancak yıkım yaratmadı. Rusya ekonomisi etkilenirken, ortaya çıkan ilginç tabloda tek başına değildi.

AB ülkeleri Rus petrol ve doğal gazına bağımlı olunca, yaptırımlar daralmak durumunda kaldı. Rusya da kendisini parayla terbiye etmeye çalışan Batı'yı donmakla tehdit etti.

Enerji ihracatında Avrupa, alternatif bulamayınca bir şekilde ilişkiler 1 yıldır karşılıklı restleşmelerle sürüyor. Kendi yaptırımlarının maliyetini yine bir şekilde enerji üzerinden, Batı yine kendi karşılıyor.

Batılı şirketler ilk günlerin verdiği cesaretle Rusya pazarından hızla çıktı. İhracat yasakları, finansal yaptırımlar ve Putin'in finansörü olduğu düşünülen Rus oligarkların mal varlıklarının dondurulması, mutlaka ki Rus ekonomisini etkiledi.

Dünya Bankası (World Bank), IMF ve OECD gibi kurumlar, Rusya'da ekonominin 2022 yılında %2,2 ila 3,9 arasında küçüldüğünü tahmin ediyor.

Enerji dışında ihracatı büyük oranda azalan Rusya'da enflasyon yüzde 14 seviyelerinde bulunuyor. Hatta kademeli olarak yüzde 6’ya kadar ineceği de öngörülüyor.