İş Hayatında Bütünsel Esenlik: Wellbeing Uygulamaları “Tükenmişlik Sendromu”nun Panzehiri

09.01.2023 - 10:01

11.01.2023 - 15:31

Bu aralar en çok duyduğum cümlelerden biri; “bu tempo devam edemez, mantıklı değil” cümlesi. Yıl sonu yaklaşırken, geçen yılın yorgunluğu ve gelecek yılın karamsarlığı ile herkes bir çare arayışı içerisinde.

Tükenmişlik sendromu, yaşam şartları, ekonomik dengeler, yoğun iş temposu ve teknoloji kullanımı sonucunda yalnızlaşmanın artması, insanoğlunun doğadan ve kendi doğasından uzaklaşması ve daha çok kariyer yapma zorunluluğu gibi nedenler ile kişinin ilişkilerinde olumsuzluklara yol açan özsaygı yitimi, kronik yorgunluk, çaresizlik ve umutsuzluk duygularının gelişimi ile birlikte seyreden fiziksel tükenme, duygusal tükenme ve entelektüel tükenmeyle karakterize bir sendrom olarak tanımlıyor. Yazarken bile daraldım ben.

Tükenmişlik, duygusal tükenme, duyarsızlaşma boyutlarında artış ve kişisel başarı boyutunda azalma olarak üç alt boyuttan oluşuyor.

Ayrıca çalışma isteği yüksek olan bireylerin, çalışma isteklerini kaybetmeleri son aşama. Kısacası bu sendrom bir hastalık değil sadece bir durum ve süreç olmakla birlikte iş yaşamında yoğun baskı sonucu kişinin duygusal, zihinsel ve fiziksel çöküntü yaşaması olarak özetleniyor.

Üzerine, bugün ülkemizde ve dünyada olan biteni de ekleyince, insanların gitgide daha fazla bu sendromdan yakındıklarını ve hatta sakinleştirici bir takım ilaçlara başvurduklarını görüyoruz. Zihinsel sağlık ve tükenmişlik sendromu ile alakalı çalıştığınız yerden ya da iş arkadaşlarınızdan destek / yardım istemek hala kültürümüzde ayıp. Oysaki çalışanların çoğu bundan mustarip, düşen performans, dikkat dağınıklığı, sürekli hastalanma, duygu atakları bunların dışa vurumu olsa da, çalışan genellikle işimi kaybederim ya da bana nasıl bakarlar endişesi ile bu konuda destek istemekten utanıyor. Kimi zaman agresyonla sonuçlana ataklar zaman zaman da içe kapanma ve kopma ile de kendini gösteriyor.

Tüm dünyada, şirketler özellikle wellbeing uygulamaları ile zihinsel sağlığa odaklanmaya başladılar. Wellbeingin farklı boyutlarında şirket içi özel dizayn edilebilen uygulamalar, çalışanların bu sendroma yakalanmasını engellerken, tetikleyen unsurların da elimine edilmesine yardımcı olabiliyor. Bazı örnekler:

• Hobi kulüpleri

• Ailenin de katılabildiği sosyal aktiviteler, sosyal sorumluluk projeleri

• Şirket içi fiziksel aktiviteler, yarışmalar

• Hayat amacının bulunması ve ona yönelik aksiyon için bireysel koçluk

• Mindfulness bazlı eğitimler, nefes, gevşeme teknikleri ile stres yönetimi uygulamaları

• Emeklilik danışmanlığı

• Takdir edilme, farkına varılma, teşekkür

Bunlar sadece her boyutta yapılabilecek bir kaç uygulama. İş hayatında wellbeing programlarında anlattığım gibi farklı jenerasyonda bireylere farklı uygulamalarla bireylerin bütünsel sağlığına olumlu katkıda bulunabilir, şirket performansınızı artırabilirsiniz.

Son olarak, bu iş artık sadece İK'nın işi olmaktan çıktı. BİREYİN ve LİDERLERİN sorumluluğu. Etkin liderlik artık çalışanlarının sadece performansını değerlendirmek değil, performansa giden yolda kişinin nasıl olduğunu farkına varan ve iyi olma durumunu artırmayı başarmak.

Tükenmeden devam…

Ece Süeren Ok