İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'nda değişiklik öngören tasarı, Meclis'teki alt komisyondan maden işverenlerine yaptırımlarda esneklik de içeren değişikliklerle geçti.
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler alt komisyonundan bazı değişikliklerle geçti.
Buna göre, madenlerdeki ölümlü kazalarda işverenin kusurunun mahkeme kararıyla tespit edilmesi halinde işverene verilecek 2 yıl kamu ihalelerinden yasaklama yaptırımı esnetildi. Alt komisyonda yapılan değişikliğe göre, ölümlü iş kazası meydana gelen maden iş yerlerinde kusuru yargı kararıyla tespit edilen işveren, kusuru oranında 2 yıla kadar kamu ihalelerine katılmaktan yasaklanacak.
İşin durdurulmasını gerektiren hallerde uygulanacak idari para cezaları alt komisyonda değiştirildi, para cezaları şöyle:
Geriye dönük para cezası yok
Para cezaları çalışan sayısı ile iş yerinin tehlike sınıfına göre yüzde 100'e kadar artırılacak. İşin durdurulması halinde, durdurmaya sebep olan davranştan dolayı idari para cezası uygulanmayacak.
İş güvenliği uzmanı ve iş yeri hekimi görevlendirme yükümlülüğünü yerine getirmeyen işverenlere, idari para cezası uygulanmaması için tanınan süre 3 aydan 6 aya çıkarılırken, geriye dönük idari para cezası uygulanması hükmü tasarı metninden çıkarıldı.
Ödemelere düzenleme yapıldı
Ermenek'te su baskını nedeniyle hayatını kaybeden 18 madencinin yakınlarına brüt asgari ücret tutarı yerine brüt asgari ücretin iki katı 6 ay süreyle İşsizlik Sigortası Fonu’ndan ödenecek.
Sigortalı çalışanlara da işverenin başka bir iş verip vermediğine bakılmaksızın, ödenmeyen net ücretleri, iş yerlerinin kapalı olduğu dönemle sınırlı olmak, düzenlemenin yayımını takip eden aydan başlamak ve 3 ayı geçmemek üzere İşsizlik Sigortası Fonu'ndan ödenecek. Ödemeler yasal faiz uygulanmak suretiyle işverenden tahsil edilecek.
7,5 saatten daha fazla çalıştırılabilecekler
Gece çalışmalarının 7,5 saati geçemeyeceğine ilişkin yasal hükme, sanayiden sayılmayan işler açısından istisna getiriliyor. Sanayiden sayılmayan iş yerlerinde işçiler, yazılı onayının alınması şartıyla 7,5 saatten daha fazla çalıştırılabilecek.
Soma'da 301 işçinin hayatını kaybettiği maden faciasıyla Ermenek'teki maden kazasında hayatını kaybedenlere tanınan haklar, iki maden kazasının meydana geldiği tarihler arasındaki diğer kazalarda hayatını kaybedenlere de tanınacak.
Çalışanların yükümlülükleri tanımlandı
Tasarıya göre, iş yeri hekimi ve iş güvenliği uzmanının acil durdurmayı gerektiren veya yakın ve hayati tehlike arz eden durumlarla ilgili tedbirleri almayan işverenle ilgili Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na bildirim yapmasıyla işine son verilmesi halinde hak kazanacağı tazminat miktarı 'bir yıllık sözleşme ücreti' olarak belirginleştirildi.
İş yeri hekimi ve iş güvenliği uzmanının, mahkeme kararıyla haksız bildirimde bulunduğunun saptanması halinde belgesi 6 ay süreyle askıya alınacak. Bakanlığa yapılan bildirimler hakkında iş yerinde çalışanlar da bilgilendirilecek.
Tasarıda 'haklı fesih koşulu' olarak gösterilen çalışanların yükümlülükleri de tanımlandı. Buna göre, çalışanların kişisel koruyucu donanım kullanmaması, makine ve teçhizatın koruyucusunu etkisiz hale getirmesi, güvenlik kurallarına uymamasından dolayı 3 kez yazılı uyarılması işverene haklı fesih hakkı doğuracak.
Görevden alınan yöneticilere yeni kadro
Tasarıya eklenen yeni bir maddeyle Başbakanlık, bakanlıklar ile bağlı, ilgili ve ilişkili kuruluşların yönetici kadrolarındaki personelin görevden alınması veya görev süresinin bitmesi durumunda uygun boş kadro olmaması halinde, Başbakanlık Merkez Müşavirliği kadroları oluşturuldu.
Teşvikten yeniden yararlanma hakkı
Tasarıda ölümlü ya da sürekli iş görmezlikle sonuçlanan iş kazası olan iş yerleri için işsizlik sigortası işveren payı teşviğinden tekrar yararlanabilmesini öngören düzenleme de yapıldı. Çok tehlikeli sınıfında olan ve 10'dan fazla çalışanı bulunan iş yerlerinde 3 yıl içerisinde ölümlü veya sürekli iş göremezlikle sonuçlanan iş kazası olmazsa, çalışanların işsizlik sigortası işveren payı bir sonraki takvim yılından geçerli olmak üzere 3 yıl süreyle yüzde 1 olarak alınacak. Ölümlü veya sürekli iş görmezlikle sonuçlanan iş kazası sonucu teşviği kesilen işveren, gerekli şartları sağlaması ve talepte bulunması durumunda teşvikten yeniden yararlanabilecek.