Dünyadaki en saygı duyulan isimlerden biri olan Nelson Mandela, bu dünyadaki insanların uyum içinde, eşit ve özgür bir toplumda yaşamasını isteyen gerçek bir özgürlük savaşçısıydı.
İdeali uğruna birçok mücadele içinde bulunmuş Mandela, hayatının sonuna kadar siyah tenli insanların bağımsızlığı için mücadele etmiştir.
Rolihlahla Dalibhunga adıyla 18 Temmuz 1918 senesinde dünyaya gelmiş olan Mandela'nın kabile adı Madiba idir. Nelson adını ise bir öğretmeni aracılığıyla alan Mandela yaptığı fedakarlık ve mücadelelerle yurdunda 'Ulusun babası' olarak anılan bir şahsiyet olmuştur.
Mandela, liseyi bitirdikten sonra Fort Hare Üniversitesinde hukuk eğitimi görmüştür. Okuduğu dönemde siyasal özellikteki birtakım etkinlik düzenlediği ve bu etkinliklerde yer alması sebebiyle okuldan uzaklaştırılmıştır.
Ardından yarım kalan öğrenimini Witwatersrand Üniversitesi'nde tamamlamış ve ülkesindeki ilk siyahi avukat olmuştur.
Toplamda üç evlilik yapmış olan Nelson Mandela ilk evliliğini 1944 yılında Evelyn Ntoko Mase ile gerçekleştirmiş ve on üç yıllık evliliği sürecinde iki kız, iki erkek evladı doğmuştur.
İkinci evliliği Winnie Madikizela-Mandela ile gerçekleşmiş olan Mandela 1998 senesinde seksen yaşına girdiğinde ise Graça Machel ile evlenmiştir.
İlk evliliği sırasında yaşanmış olan Sharpeville katliamı (21 Mart 1960) ile birlikte o yıllarda Afrika Ulusal Konseyi (ANC) partisi başkan yardımcısı olan Mandela bir dönüm noktasına girmiş ve ANC'nin -hükümet ile mücadelesi için- silahlı bir alanını kurmuştur.
Irk ayrımına karşı hükümete karşı verilen bu mücadele sırasında apartheid rejimini devirme girişimi sebebiyle ANC'deki diğer on önderle birlikte tutuklanan Mandela, 1964 yılındaki duruşmasından ömür boyu hapis cezasına çarptırılmış bir şekilde ayrılmıştır.
Mandela'nın hapiste kaldığı yıllar sırasında dünyanın birçok yerinde ırkçılığa karşı mücadeleler çoğalmaya başlamıştı. 1980'li yıllarda yoğunlaşan bu mücadele boyunca Güney Afrika'nın Robben Adasında mahkum hayatı süren Mandela'nın mahkumiyeti, 1989-1990 senesinde devlet başkanı de Klerk tarafından son bulmuştur.
Hapishaneden çıkışının ardından Afrika Ulusal Konseyi siyasi partisinin başkanı olan Mandela, 1994'te düzenlenen ve ilk defa tüm halkın katılabildiği bir devlet başkanlığı seçimini kazanmıştır.
Mandela yönetimde kaldığı 1994 ve 1999 yılları sürecince fakirlik, eşitlik ve apartheid rejiminden arta kalan ırkçı ayrımlar gibi konulara yoğunlaşmıştır.
Seçimi kazandığı yönetim süresi bittikten sonra Mandela, ikinci bir devlet başkanlığı seçimine katılmamıştır. Bu yönetim sürecinin bitmesinin ardından Mandela AIDS, fakirlik gibi konularda çalışmalar yapmıştır.
Hatta 1995'te ölen oğlunun AIDS hastalığından öldüğünü ve bu hastalığın da normal bir hastalık olduğunu ve konuşulması gerektiğini belirtmiştir.
Mandela 1962'de Lenin Barış Ödülü'nü, 1979'da Nehru Ödülü'nü, 1981'de Bruno Kreisky İnsan Hakları Ödülü'nü, 1992 yılında Atatürk Uluslararası Barış Ödülü'nü, 1993'te F. W. de Klerk ile birlikte Nobel Barış Ödülü'nü kazanmıştır.
2011 yılında göğüs enfeksiyonu geçirmiş ve geçirdiği bu hastalığın ardından 8 Haziran 2013'te yaşadığı rahatsızlıklar sonucu hastaneye kaldırılan Mandela, 5 Aralık 2013'te hayata gözlerini yummuştur.