1979'daki İran devriminin temelini attığı söylenen Ali Şeriati (Ali Shariʿati) dünyaca tanınan İranlı bir düşünür ve eğitmendi. Gelin bu ilginç bireyin hayatını yakından inceleyelim.
1979'daki İran devriminin temelini attığı söylenen Ali Şeriati (Ali Shariʿati) dünyaca tanınan İranlı bir düşünür ve eğitmendi. Gelin bu ilginç bireyin hayatını yakından inceleyelim.
Ali Shariʿati, İslam'ın tarihine ve sosyolojisine yeni bir bakış açısı geliştirdi ve 1979'daki İran devriminin temelini attığı söylenen birçok konferans verdi.
Daha sonra Maşhad Üniversitesi'nde okudu ve buradan Arapça ve Fransızca derecesi ile mezun oldu. Öğrenci olarak siyasete aktif bir şekilde katıldı ve sekiz ay hapis yattı.
Bu süreçte birçok politik sahneye şahit oldu.
Serbest bırakıldıktan sonra Maşhad Üniversitesi'nde ders verdi, ancak dersleri ve popülerliği yönetim tarafından tehditkar kabul edildi.
Takip eden yıllarda Shariʿati, İslam'ın tarihine ve sosyolojisine dair yazdı ve mevcut rejimi, Marksizmi, İranlı entelektüelleri ve muhafazakar dini liderleri eleştirdi.
Shariʿati'ye göre bu politika, İran'da dinin ve kültürün zarara uğramasına sebep oldu ve halkı geleneksel, sosyal ve dini dayanaklarından mahrum bıraktı.
Şii İslam'ın sosyal adalet ve ilerleme için bir güç olduğuna inanıyordu, ancak İran'da İslam, politik liderler tarafından kurumsallaştırılarak bozulmuştu.
Emperyalist egemenliğin tüm biçimlerine son verecek ve ülkenin kültürünü, mirasını ve ulusal kimliğini canlandıracak veya bazı ülkelerde yeniden canlandıracak bir ulusal devrim, ve tüm sömürü biçimlerine son verecek, yoksulluğu ve kapitalizmi ortadan kaldıracak, ekonomiyi modernleştirecek ve en önemlisi 'adil', 'dinamik' ve 'sınıfsız' bir toplum kuracak bir sosyal devrim.
Çünkü aydınlar, toplumun iç çelişkilerini, özellikle sınıf çelişkilerini kavrayabilir, bu çelişkileri göstererek kamu bilincini yükseltebilir ve Avrupa ve Üçüncü Dünya'nın diğer bölgelerindeki deneyimlerden ders alabilirlerdi. Son olarak, aydınlar, geleceğe yönelik yol haritasını çizdikten sonra, halkı çift devrimler aracılığıyla yönlendirmeliydi.
Çünkü Şiilik, Shari‘ati’nin kendi sözleriyle, diğer birçok din gibi bir afyon değil, siyaset de dahil olmak üzere yaşamın tüm alanlarına nüfuz eden devrimci bir ideolojiydi ve gerçek inananları sömürü, baskı ve sosyal adaletsizliğe karşı mücadele etmeye teşvik ediyordu.
Shari‘ati sık sık, Hz. Muhammed'in sadece bir dini topluluk değil, sürekli olarak ilerleme ve sosyal adalet doğrultusunda hareket eden bir ümmet kurmayı amaçladığını vurgulardı.
1972'de tekrar 18 ay hapse atıldı ve ardından ev hapsine alındı. Serbest bırakıldığında ise 1977'de İngiltere'ye gitti.
Shariʿati'nin öğretileri, büyük ölçüde İran gençliği üzerindeki etkileri nedeniyle İran devriminin temelini atmış sayılmaktadır.
İngiliz ajanı olma ihtimali?