İntibah, Namık Kemal tarafından 19. yüzyılda kaleme alınan bir romandır. 19. yüzyıl yazarları, önceki dönemlerden farklı olarak roman, tiyatro ve öykü türünde eserler kaleme almışlardır. İntibah da Türk Edebiyatı'nın 'ilk edebi romanı' olarak bilinir. Kendi zamanı içerisinde değerlendirildiğinde belirli bir yetkinliğe eriştiği de görülebilir. Peki İntibah konusu nedir, karakterleri kimlerdir?
Gelin birlikte İntibah romanını detaylıca inceleyelim...
İntibah romanı Ali Bey'in Mahpeyker'e aşık olması ve sonrasında yaşanan aile içi ve toplumsal sorunları konu edinir.
Ali Bey, varlıklı bir ailenin tek çocuğudur. Genç yaşında birkaç dil eğitimi almıştır. Yine genç yaşında babasını kaybeder. Ali Bey, keyfi bir hayat süren genç bir adamdır.
Bir gün Çamlıca'da gezintiye çıkan Ali Bey, Mahpeyker adında bir kadına tutulur. Ne var ki Mahpeyker, Ali Bey için uygun bir aday değildir. Mahpeyker, Suriye'den gelen ve parasını Ali Bey'e uygun olmayan yollardan kazanan genç bir kadındır. Ayrıca o dönem için hoş görülmeyen bir sevgilisi de vardır.
Ali Bey'in annesi Mahpeyker'i oğluna yakıştırmaz. Oğlunu vazgeçirmek için evlerine Dilâşûb adından genç ve güzel bir cariye getirir. Ancak Ali Bey bir türlü Mahpeyker'den vazgeçmez. Bir gün Mahpeyker'in yanına gittiğinde onun sevgilisiyle olduğunu öğrenir ve ayrılırlar.
Daha sonra Ali Bey, Dilâşûb ile ilgilenmeye başlar. Fakat Mahpeyker ve sevgilisi, Ali Bey ve Dilâşûb için bir plan kurar. İşler ise bu olaydan sonra iyice karmaşık bir hal alır. Dilâşûb, Mahpeyker ve Ali Bey arasında bir aşk üçgeni başlar...
İntibah, hem konusu hem de karakterleri bakımından Batı edebiyatına yaklaşan ilk eserlerden birisidir. İntibah'ın karakterleri ise şu şekildedir:
Ali Bey: Genç yaşta babasını kaybeden, annesiyle yaşamını sürdüren, varlıklı bir ailenin tek çocuğu olan romanın baş kahramanı.
Mahpeyker: Ali Bey'in aşık olduğu ancak kimsenin Ali Bey'e uygun görmediği kadın karakter.
Dilâşûb: Ali Bey'in annesi Fatma Hanım tarafından konağa getirilen, zamanla Ali Bey'in dikkatini çeken genç ve güzel cariye.
Fatma Hanım: Ali Bey'in annesi. Dul kalan Fatma Hanım, oğlu için uygun bir eş adayı bulmaya çalışır.
Abdullah Efendi: Mahpeyker'in sevgilisi. Suriyeli ve Arap kökenli çok zengin bir genç
Hırvat: Romanın ilerleyen bölümlerinde ortaya çıkan bir karakter. Abdullah Efendi'nin Ali Bey'i öldürmesi için tuttuğu kiralık katil.
Pertev Ağa: Romanın ilerleyen bölümlerinde ortaya çıkan bir karakter. Abdullah Efendi'nin Dilâşûb'a iftira atması için görevlendirdiği kişi.
Namık Kemal bu eserine 'Son Pişmanlık' adını vermiştir. Ancak yayıncılar, Namık Kemal'e danışmadan eserin adını değiştirmiş 'İntibah: Sergüzeşt-i Ali Bey' koymuştur. Romanın bazı kısımlarının da sansüre maruz kaldığı söylenmektedir.
İntibah, 19. yüzyılda yani Tanzimat Dönemi'nde kaleme alınmış bir eserdir. Türki Edebiyatı'nın 'ilk edebi romanı' olma özelliğini taşır. Bu dönemde edebiyatımızda Batı edebiyatının etkilerini görmek mümkündür.
İntibah romanı da bazı uzun tasvirleri sebebiyle romantizm akımının etkisi altında kalmış bir eser olarak ele alınabilir. Özellikle de Fransız edebiyatının izlerine İntibah'ta sıkça rastlanır.
Namık Kemal, Tanzimat Dönemi'nin en üretken isimlerden birisidir. Romanlarının yanısıra birçok şiir ve tiyatro eseri de kaleme almıştır. Romantizm etkisinde olduğu görülse de eserleri toplumsal açıdan da incelenmeye uygundur. İntibah, döneminin insan ilişkileri, aile düzeni, gelenekleri, toplumun sosyo-kültürel durumuna dair birçok ipucu da içerir.
İntibah'ın her bir bölümü Divan Edebiyatı şairlerinin bir beyitiyle başlar. Bu durum da aslında Namık Kemal'in Osmanlı toplumundan ve kültüründen etkilenerek bir eser kaleme aldığını gösterir.
İntibah, döneminin ilk edebi romanı olarak ele alındığında ve dönemin koşulları içerisinde incelendiğinde belirli bir yetkinliğe ulaştığı görülür. Fakat her eserde olabileceği gibi, türünün ilk örneği olan İntibah'ta da bazı teknik kusurlar olduğu çoğu edebiyatçı tarafından dile getirilmiştir.