Sürekli herkese “evet” derken kendine “hayır” mı diyorsun? Uzmanlara göre sınır koyamamak, hem ruhsal hem fiziksel tükenmişliğin en büyük nedenlerinden biri. Peki kibar ama net bir şekilde “hayır” demeyi öğrenmek mümkün mü? Bilim insanları bu konuda işe yarayan beş etkili yöntemi açıklıyor.
Psikologlara göre “hayır” diyememek; stres, yorgunluk ve tükenmişliğin başlıca sebeplerinden biri. Columbia Üniversitesi’nden Francis Flynn ve Vanessa Lake’in araştırması, çoğu insanın sırf reddetmenin zorluğundan kaçmak için istemediği şeylere “evet” dediğini ortaya koyuyor.
1. Bahane Değil, Plan Yap
Bir işi reddederken “vaktim yok” gibi yuvarlak bahaneler yerine net ol. Takvimine kendi zamanını gerçekten yaz: “Akşam köpeğimle yürüyüşe çıkacağım.” Böylece hem kendine öncelik verirsin hem de “O saatte planım var” demek çok daha kolay olur.
2. Herkesi Memnun Etmeye Çalışma
Bir grup senden ekstra sorumluluk isterse, hayır demekten korkma. Araştırmalara göre insanlar düşündüğün kadar seni yargılamıyor. Hatta sınır koyabilen kişilere daha fazla saygı duyuluyor. Basitçe “Bu hafta kendi işlerimle meşgulüm, başka zaman destek olabilirim” demen yeterli.
3. “Şimdi”ye Değil, “Yarına” Odaklan
Yorgunken bir davete gitmek cazip gelebilir ama ertesi günkü hâlini gözünün önüne getir. Geçen sefer nasıl hissettiğini hatırla. Birkaç saatlik eğlence uğruna gün boyu halsiz dolaşmaya değer mi? Cevabı genelde “hayır”.
4. Otomatik “Evet” Deme Alışkanlığını Kır
Zaman azaldıkça “hayır” demek daha da zorlaşır. Bu yüzden hazır ol: Kafanda bir cümle belirle.
“Şu anda yeni bir sorumluluk alamam.” Bunu prova et, çünkü yorgunken refleks olarak “tamam” deme ihtimalin yüksek.
5. Değerlerinden Taviz Verme
Birisi senden etik olmayan bir şey isterse empati kur ama kararlı ol. “Yardım etmek isterdim ama dürüstlük benim için çok önemli.”
Aynı cümleyi gerekirse birkaç kez tekrarla; sınırlarının arkasında durduğunu anlamalılar.
geç de olsa öğreniyor insan
Uzmanlık alanım en sevdiğim huyum 😌