İnsan beyninin çok zayıf düzeyde bir ışık yaydığı, kulağa şaşırtıcı gelse de bilimsel olarak mümkün. Yeni bir araştırma, beynin metabolik süreçleri sırasında “biyofoton” adı verilen ışık parçacıkları ürettiğini ortaya koydu. Bu ışık çıplak gözle görülemeyecek kadar zayıf olsa da, özel cihazlarla ölçülebiliyor.
Gelin, araştırmanın detaylarına hep birlikte bakalım...
Canlılar dünyasında belirli organizmaların ışık saçabildiği uzun süredir bilinen bir gerçek. Ancak insanın bu gruba dahil olduğu pek düşünülmüyordu. 1920’lerden bu yana yapılan çeşitli çalışmalar, insanların çıplak gözle görülemeyecek kadar zayıf da olsa görünür ışık spektrumunda 'biyofoton' adı verilen ışık parçacıkları yaydığını gösteriyor.
Çalışmanın dikkat çekici yönü ise bu ışığın doğrudan kafatası dışından ölçülebilmesi ve beynin işlevsel durumuna göre değişiklik göstermesi.
Araştırmacılar bu veriler ışığında “fotoensefalografi” (photoencephalography) adını verdikleri potansiyel bir beyin görüntüleme yönteminin ilk adımlarını atmış oldu.
Katılımcılar tamamen karanlık bir odaya alındı. Başlarına hem beyin aktivitesini izlemek için EEG başlığı takıldı hem de çevresine foton çoğaltıcı tüpler yerleştirildi. Bu özel tüpler, son derece zayıf ışık sinyallerini dahi algılayabilecek hassasiyette tasarlanmıştı.
Katılımcılar hem dinlenme halinde hem de sesli uyaranlara dayalı basit görevler yaparken ölçüm alındı. Bulgular, insan beyninin gerçekten de dışarıdan tespit edilebilecek düzeyde UPE yaydığını ve bu yayımın EEG ile ölçülen beyin aktivitesiyle doğrudan ilişkili olduğunu gösterdi.
Araştırmada ölçülen bu ışık, vücudun sıcaklığından kaynaklanan klasik termal radyasyonla karıştırılmamalı. UPE’ler, görünür ya da görünür spektruma çok yakın dalga boylarında yayılan fotonlardır. Hücre metabolizması sırasında elektronların enerji kaybederek foton yayması sonucu ortaya çıkar.
Araştırmacılar, bu ışımayı çevresel gürültüden ayırmayı başardı ve beyin aktivitesinin ışık yayımıyla nasıl korelasyon gösterdiğini ortaya koydu.
Araştırma şu anda bir ön çalışma niteliğinde. Ancak gelecekte UPE’lerin beyin hastalıklarının teşhisinde, bireysel beyin aktivite örüntülerinin çıkarılmasında ya da nörolojik bozuklukların izlenmesinde kullanılabileceği düşünülüyor.
Ekip, filtreleme ve sinyal güçlendirme teknikleriyle bu ışığın daha net biçimde izlenebileceği ve sağlıklı-dengesiz beyin yapılarının birbirinden ayrıştırılabileceği görüşünde. Ayrıca, her bireyin kendine özgü bir UPE “parmak izi” olup olmadığını araştırmak da sonraki adımlar arasında.
“İnsan beyninden yayılan ultra zayıf foton emisyonlarının karanlık ortamda çevresel ışık kaynaklarından ayırt edilebildiğini gösterdik” diyen ekip, bu yöntemin beyin sağlığının izlenmesinde yeni bir dönemin kapısını aralayabileceğine inanıyor.