YÖKDİL, YDS ve YDT gibi akademik İngilizce sınavlarına hazırlananlar buraya! Uzun ve zorlu paragraf sorularının içinden çıkmak epey meşakkatli görünüyor olabilir. Ancak bu sınavlarda kullanabileceğiniz birebir taktik ve tüyolar var. Paragraf sorularında doğru şıkkı bulabilmek aslında çok kolay. Gelin bu tüyoları birlikte öğrenelim!
Eğer paragraf sorusunda giriş cümlesinde boşluk veriliyor ve buraya hangi cümle gelmelidir, diye soruluyorsa muhtemelen paragrafın konusunu anlatan bir 'topic sentence' cümlesine ihtiyacımız vardır. Veya diğer cümlelere bakarak paragrafın hangi konu hakkında olması gerektiği düşünülebilir. Buna 'controlling idea' denir.
Bunun için ilk yapmanız gereken şey paragrafın uzunluğunu görüp paniklememektir. Çünkü tüm paragrafı kelimesi kelimesine çevirebiliyor olmak zorunda değiliz. Bunun yerine,
Paragrafı hızlıca tarayın.
Anahtar kelimelerin altını çizin.
Son olarak şıklara gidip paragraf ile benzer ve temel bir giriş cümlesi bulun.
Eğer önünüzde ortada kalan cümleyi doldurmanız istenen bir paragraf sorusu varsa cümlenin sağında kalan cümle ya da cümleleri okumalısınız. Bu sınavda süre açısından size zaman kazandıracak ve kafa karışıklığı yaşamadan doğru şıkkı verecek bir taktiktir. Cümlenin sağına bakarak anlam bütünlüğünü sağlayan cümle bulunmalıdır. Bunun için sağ tarafta kalan cümlelerdeki bağlaç ve zamirler bizi yönlendirebilir.
Eğer cümlenin sağ tarafında bir zamir ya da referans varsa 'he, they, it, most, some' gibi önceki cümlede de bununla benzer bir ifade yer almalıdır. Örneğin 'He,' diye devam eden cümlenin bir önceki cümlesinde 'Ahmet, Ali' gibi bir isim yer alabilir.
Ancak asıl dikkat edilmesi gereken nokta o zamiri gösteren birden fazla şık olabilir. Bu sınavın yanıltmacasıdır. Bu nedenle zamirle ya da referans ifadeyle birlikte konunun bütünlüğünü bozmadığına da dikkat etmek gerekir.
Bağlaç ve cümle zarfı ara.
Eğer bir sonraki cümlede 'However' gibi bir zıtlık bağlacı varsa, bir önceki cümlede konunun tam tersi bir ifade yer almalıdır ki 'ama, fakat' diye bir giriş yapabilsin. Ya da 'Because' diye devam eden cümlede şıklarda neden-sonuç ilişkisi olan şık doğru kabul edilir.
Eğer paragraf sorusunda sondaki cümle boşluk verilerek doldurulması isteniyorsa, bir önceki cümlede yer alan referans ifade ya da bağlaçlar yol gösterici olabilir.
Ek olarak son cümle özet cümlesidir. Yani 'topic sentence restate' denilen ilk cümlede geçen konunun özet cümlesi şıklarda aranabilir.
Paragrafın son cümlesi bulunurken konu bütünlüğüne ve anahtar kelimelere dikkat edilmelidir.
Şıklarda sonuç ifade eden 'Therefore, hence ve thus' gibi zarflar aranabilir.
Genellikle paragraflarda tense uyumu söz konusudur. Geçmişte bir olayı anlatırken bir anda 'will, going to' gibi gelecek zaman ifadeleri kullanılmaz.
Bu nedenle istisnai durumlar dışında paragraf sorusunda tense uyumu arayın ve şıklarda uyumsuz zaman ifadesi olan seçeneği eleyin.
Eğer paragraf 'climate crisis', yani iklim krizini anlatarak cümleye başladıysa 'it' referans ifadesiyle devam eder. Gelecek cümlede 'he, she, they' beklemek yanlış olur.
Bu nedenle bir önceki cümleyle ilintili bir nesne ve özne tekrarı aramak sizi doğru seçeneğe götürür.
'In fact, actually, indeed, as a matter of fact' gibi zarflar diğer cümleye vurgu yapar. Bu nedenle anlam açısından bu zarflara bakmak önemlidir.
Özellikle tarihsel bir hikaye anlatımı söz konusu ise paragrafta kronolojik sıralamada uyum aranır.
Örneğin, 1800'lü yıllardan başlayıp günümüze gelen bir paragrafta, orta boşluk 1700'ler olamaz.
'Firstly, later, secondly' gibi ifadeler süreç ya da metod gibi konular anlatan paragraflarda sıklıkla geçer.
Bu nedenle bu referans ifadeler doğru sıralamayı yaparak şık elemenize yardımcı olabilir.