Doğada çok çeşitli bitki ve her birinin henüz çözemediğimiz sırları var. İncirin de bu sırlarla dolu bitkilerden birisi olduğunu söylenebilir. Hele ki Batı sahillerindeyseniz yaz aylarında her an dalından koparıp yeme fırsatınız olan incir hakkındaki gerçekler, sizi biraz şaşırtabilir. Tabii bu bilgiler incire olan bakış acınızda da ufak çaplı değişiklikler yaratabilir. Gelin, incirin sizi şok edecek gerçeklerine birlikte göz atalım.
İncir, eşsiz lezzetiyle yüzyıllardır sofraların vazgeçilmez meyvesi. Meyve diyoruz ancak öncelikle incirin nasıl bir meyve olduğuna kısaca bakmakta fayda var. İncir, dut ailesindeki küçük ağaç türlerinden Ficus caricanın yenilebilir bir meyvesi. Aslında meyve de değil, ters çevrilmiş bir çiçek.
Hiç düşündünüz mü, çiçeği olmayan bir ağaçtan meyve nasıl yetişebiliyor? İncir ağaçları çiçek açmadıkları için rüzgârla tozlaşma yapmazlar. Peki, öyleyse nasıl oluyor da yeni bir meyve meydana geliyor? Evet, ilk başta incirin çiçeği yokmuş gibi görünüyor ama işin gerçeği tam olarak böyle değil. İncirin bir çiçeği var, hem de incir meyvesinin içinde bulunan bir çiçek. Hani şu yerken ağzımızın içinde çıtırdayan minik şeyler var ya, işte onlar tam olarak incirin çiçekleri oluyor. İnciri ilgin kılan özelliklerinden biri de tam olarak bu.
Doğada sorunsuz işleyen bir düzen var. Bu düzeni sağlamak için de çeşitli iş birlikleri gerekli. İncirin oluşumu da tıpkı doğada olduğu gibi bir düzenle gerçekleşir ve düzeni sağlamak için de iş birliğine ihtiyacı olur. İncir çiçeklerinin bu ihtiyacını Agaonidae ailesine mensup olan incir arıları karşılar. İncir ve incir arılarının iş birliğinin yanı sıra mükemmel bir partnerlik gösterdiğini bilmenizde fayda var. Bir yerde incir arısı varsa orada incirin varlığından söz edebiliriz.
İncirin oluşum süreci dişi incir arısının bulunduğu incirden polenleri toplamasıyla başlar. Daha sonra diğer bir incirin tabanında bulunan küçücük delikten içeriye girmesiyle devam eder. İçeriye giren incir arısı hem diğer meyveden taşıdığı poleni hem hamile olduğu için yumurtalarını buraya bırakır. Böylelikle döllenme süreci tamamlanmış olur. Bundan sonrasında ise erkek ve dişi incir arılarının yumurtadan çıkmasını bekleme süreci başlar. Kısacası bu döngü, larvaların incirin içerisinde olduğu anlamına geliyor.
Dişi incir arısı incirin içerisine girmeye çalışırken kanatlarını kaybeder. Bu nedenle incirin içerisinde hapis olan incir arısı, buradaki görevini tamamladıktan sonra sessizce ve yapayalnız bir şekilde hayata veda eder. Kısacası incir, onun için aynı zamanda bir mezar anlamına gelir.
Erkek incir arıları dişilere kıyasla sürece daha erken başlarlar çünkü onlar yumurtadan daha erken çıkarlar. Yumurtadan erken çıkan erkek incir arılarının kanatları olmadığı için uçamazlar. Bu nedenle incirlerdeki diğer dişi arılarla çifteleşirler. Erkek arılarının dişileri döllemenin yanı sıra, dişi incir arılarının polenlerini topladıktan sonra diğer incirlere gitmek için kullanacakları yolu yapmak gibi bir görevleri de var. Ancak erkek incir arıları için üzücü olan kısım, dişilerin dışarıya çıkmalarına yardım etmelerine rağmen kendilerinin hiç çıkmıyor olmaları. Onlar, dünyayı bulundukları incirden ibaret sanıyorlar çünkü gördükleri tek yer orası. Üstelik tıpkı anneleri gibi o incirin içerisinde yaşama veda ediyorlar.
Şimdi söyleyeceklerimiz vegan ve vejetaryenlerin canını biraz sıkabilir ama muhtemelen bir tane incir yerken aslında aynı zamanda birden çok incir arısı ve larvası da yiyor olabilirsiniz. Tabii beslenme düzenine hayvansal protein ekleyenler için de bu durum, biraz can sıkıcı olabilir. Ancak meyvenin faydaları ve lezzetini düşününce 'Birazcık hayvansal proteinden zarar gelmez.' de diyebilirsiniz. Seçim tamamen sizin!
İncirle büyüdük. Bazen içinden kurt çıkardı, doğrudur. Ama asıl sıkıntı, incir işleyen fabrikalarda. Malum tatlı, sadece kanatlıları ya da böcekleri çekmiyor kendine. 4 ayaklı, sevimli görünen bazı minik dostları da çekiyor. İşte o speedy gonzalezler bazen ezme makinesine gidebiliyordu. Her neyse devamını söylemeyeceğim. Onun için şanslı egeliyim bu konuda. Kendi incirimizi kurutabiliyotuz. Keşke sorun sadece arı olsaydı.