İnce Memed, toplam 40'tan fazla dile çevrilen ve çok satanlar listesinden eksik olmayan bir kitap. İlk yayınlandığı 1953 ve 1954 yıllarında da tüm dikkatleri üzerine çeken İnce Memed günümüzde hala çok satanlar listesinde yer alıyor. Türk Edebiyatı'nın mihenk taşlarından olan İnce Memed'i her okurun okuması tavsiye ediliyor. Peki İnce Memed konusu nedir, karakterleri kimlerdir? İnce Memed kimin eseri?
Gelin birlikte İnce Memed kitabını inceleyelim...
İnce Memed, Çukurova köylülerinin ağalığa karşı mücadelesini anlatan 'toplumsal gerçekçi' bir romandır. Romanda Anadolu halkının geri kalmışlığı tüm gerçekliğiyle okuyucuya aktarılır. Köy hayatının yaşadığı sefalet, köy ağalarının hakimiyeti ve köylüler arasında çıkan isyanlar kitabın konusunu oluşturur.
İnce Memed, toplam 4 ciltten oluşan bir eserdir. Cumhuriyet Dönemi'nin ilk yıllarında geçen romanda, İnce Memed'in köyün ağasından çektiği zulümler üzerinden köy halkının genel durumu anlatılmıştır.
İnce Memed serisinin ilk kitabını şu şekilde özetlemek mümkündür:
Akdeniz'in köylerinden biri olan Değirmenoluk köyünde insanlar köylerinden dışarı çıkmadan sadece işleriyle ilgilenirler. Abdi Ağa da bu köyün ağasıdır. İnce Memed, Abdi Ağa'nın tarlasında çalışan bir gençtir. Köyde hiç kimse Abdi Ağa'nın sözlerine karşı gelemezken İnce Memed artık bu zulme dayanamaz. Kaçmaya karar veren Memed, kendisini yakın bir köyde bulur.
Memed, İsmail diye birisinin yanına sığınır. Dağlarda çobanlık yapmaya başlar. Gel zaman git zaman Abdi Ağa ve köylüleri Memed'in yerini öğrenir. Memed, Toros dağlarında birçok macera yaşadıktan sonra tekrar köyüne döner ve ağanın topraklarını sürmeye başlar. Annesiyle birlikte çok zor bir kış geçirir.
İnce Memed'in ikinci kitabını ise şu şekilde özetleyelim:
Memed, arkadaşı Mustafayla ilk kez kasabaya iner. Kasabaya giderken yolda Koca Ahmet'le karşılaşırlar. Koca Ahmet, mertliği ve iyi birisi olmasıyla ün salmıştır. Memed, kasabadaki yaşamdan ve ağa olmamasından etkilenir.
Memed daha sonra sevdiceği Hatçe'nin evlendirileceğini öğrenir ve onu kaçırır. Hatçe'nin evlendirileceği kişi ise ağanın yeğenidir. Ağanın adamları Memed ve yeğenini bulur, aralarında çatışma çıkar. Memed çeteye karşı cesurca savaşmış ve yeğenini öldürmüştür. Ayrıca Abdi Ağa'yı da yaralamıştır. Fakat Hatçe çetenin eline düşer.
Serinin son kitaplarının özetini de şu şekilde yapabiliriz:
İnce Memed, eşkıya olmaya alışmıştır. Fakat kimseye zulmetmez. Arkadaşlarıyla birlikte ağanın izini sürmeye başlar. Memed, tuzaklara yakalanmadan Hatçe'yi bulur ve kaçırır. Ayrıca köylüleri de ağaya karşı direnişe çağırır. Köylüler ise Memed'i dinler ve ağaya hasatlarından vermezler.
Abdi ağa ise kendisine yapılanları hazmedemez ve Memed'i Ankara'ya ihbar eder. Jandarma ve Memed arasında çatışma çıkar. Hatçe doğum yapar ve o sırada vurulur. İnce Memed ise böyle bir durumda olduğu için tutuklanmaz.
Memed son olarak köye döner ve Abdi Ağa'yı vurur. O günden sonra bir daha Memed'den haber alınmaz...
İnce Memed: Toroslar'ın Değirmenoluk köyünde doğmuş bir gençtir. İbrahim ve Döne'nin tek oğludur. Küçük yaşta yetim kalmıştır, annesiyle yaşar. Köylülerin şikayetçi olduğu Abdi Ağa'ya karşı çıkabilen ilk genç olmuştur.
Döne: İnce Memed'in annesidir. Eşini kaybetmiş, tek çocukla ortada kalmıştır. Birçok çileler çekmiş, ağa tarafından çok işkenceler görmüştür. Ağanın tarlasında çalışır. Güçlü bir köy kadınıdır, iyi kalplidir. Fakat gün yüzü göremeden zalimce öldürülür.
Abdi Ağa: Dikenlidüzü'ndeki 5 köyün sahibidir, zalim bir karakterdir. İnce Memed'in karşı çıktığı ağadır. Köylülere durmadan zulmeder. Baş düşmanı ise İnce Memed'dir.
Hatçe: İnce Memed'in sevdalısıdır. Daha sonra eşi olmuştur. Abdi Ağa Hatçe'yi hapise attırmıştır. Daha sonra çıkan çatışmada ölmüştür. Bir erkek çocuk dünyaya getirmiştir.
Cabbar: İnce Memed'in dostudur. Beraber çeteye girerler. Fakat daha sonra Memed'le yollarını ayırır.
Süleyman: İnce Memed'in köyden kaçtığı zaman kaldığı yerin sahibidir. İnce Memed'e sahip çıkmış ve onu korumuştur. İnce Memed'e çok iyiliği dokunanan, babacan ve saygılı bir insandır.
Recep Çavuş: Baş eşkıyalardan birisidir. Kimse nereden geldiğini bilmediği halde birçok eşkıya grubunda yer almıştır. İnce Memed ve Cabbar'ın çetesini oluşturmuş, birlikte birçok maceraya atılmışlardır.
İnce Memed, usta yazar Yaşar Kemal'in kaleminden çıkmıştır. İlk olarak 1953 ve 1954 yıllarında Cumhuriyet Gazetesi'nde yayınlanmıştır. Yaşar Kemal daha sonra İnce Memed'in devamı için üç roman daha kaleme almıştır. İnce Memed'in bugünkü halini almasının ise toplam 32 yıl sürdüğü bilinmektedir.
İnce Memed, tüm serileriyle birlikte iki cilt halinde basılmıştır. İlk cilt 448 sayfadan oluşur. Kitabın günümüze kadar yüzlerce baskısı yapılmıştır. Dört cildin toplam sayfa sayısı ise 2142'dir. İnce Memed'in öyküsü, yayınlandıktan 1 yıl sonra 'Varlık Roman' Ödülü'ne layık görülmüştür.
İnce Memed, sadece ülkemizde değer görmekle kalmamış, uluslarası bir ün kazanmıştır. 1957'de Bulgarca'ya çevrilen İnce Memed, 1959 yılında ise Rusça'ya çevrilmiştir. Bu çeviri ise Nazım Hikmet tarafından yapılmıştır.
Ardından 1961 yılında Edouard Roditi ve Thilda Kemal İngilizce'ye, Güzin Dino ise Fransızca'ya çevirmiştir. İnce Memed, İngiltere'de, ABD'de, Fransa'da ve İtalya'da yayımlanmıştır. Toplamda 40'tan fazla dilde çevirisi bulunan İnce Memed'in acıklı ve dramatik hikayesi, birçok okuyucunun kalbine dokunmayı başarmıştır.
Türk edebiyatı hayranı olan biri olarak beni en çok utandıran şey: Usta Yazar Yaşar Kemal'in İnce Memed ve Dağın Öte Yüzü serilerini bir türlü okuyamamış olmamdır.