Küresel ekonomide beklentiler büyük ölçüde enflasyonun gidişatına bağlı hassas bir denge üzerinde duruyor. Enflasyon geriliyor gibi görünse de jeopolitik çatışmalar ve Kızıldeniz'deki arz kesintilerinden kaynaklanan ikinci dalga fiyat yükseliş baskısı riski sürüyor. Buna ek olarak, beklenenden daha güçlü bir işgücü piyasası tüketici talebini artırarak fiyatların yükselmesine de neden olabilir. Türkiye'nin de yer aldığı IMF'in enflasyon tahminlerinde beklentiler yurt içinden yüksek kalıyor.
Sıkı para politikası ve düşen enerji fiyatlarının, soğuyan işgücü piyasasının yanı sıra fiyat baskılarını da hafifleteceği tahmin ediliyor.
Son 10 yılda ülke, 2019'da çarpıcı bir rakama ulaşan hiperenflasyonla karşı karşıya kaldı. ABD yaptırımlarının geçen yıl kaldırılması sonrası hükümet harcamalarındaki keskin kesintiler ve ekonomide artan dolarizasyon nedeniyle enflasyon da bir şekilde düştü.
Fed en kötünün geride kaldığı sinyalini verirken, ekonomideki beklenmedik bir ivme bu sonucu gölgeleyebilir. Kasım 2023 itibarıyla Amerikan hanelerinde 290 milyar dolarlık tasarruf fazlası bulunurken, bu durum tüketici talebini artırmaya devam edebilir.
Yavaş ekonomik aktivite, üretimdeki yavaşlama ve düşük tüketici güveninin ortasında enflasyonun %1,7'ye ulaşacağı tahmin ediliyor.
IMF, Türkiye'de 2024 yılında enflasyonun yüzde 54,3 olmasını bekliyor. Merkez Bankası yıl sonu enflasyon tahmini ise yüzde 36 seviyesinde bulunuyor.
Pandeminin neden olduğu enflasyon şokları bitmiş gibi görünse de temel riskler enflasyonu yukarı çekebilir. O riskler de şu şekilde görülüyor:
Orta Doğu ve Kızıldeniz'deki çatışmalar nedeniyle artan nakliye maliyetleri artmaya devam edebilir ve arz kesintisi nedeniyle enerji fiyatları artarak enflasyonun yükselmesine neden olabilir.
Birikmiş fazla tasarruflar ekonomileri beslemeye devam edebilir, bu da merkez bankalarının şahin tutumuna yol açabilir. 2023'te gelişmiş ülkelerde salgın öncesi ortalamanın yaklaşık iki katına çıkan yüksek ücret artışı, tüketimi artırabilir ve fiyatları artırabilir.
Barınma, genel olarak en büyük bileşen olan Tüketici Fiyat Endeksi'nin yaklaşık üçte birini oluşturuyor. Fiyatların hızlanması önemli enflasyonist riskleri beraberinde getirir. Ocak 2024 itibarıyla ABD'de barınma maliyetleri yıllık %6 arttı.
Sahte hesaplamalara rağmen ilk beş içindeyiz. Gerçek enflasyon açıklansa ilk üçe giriyoruz. Mehmet Şimşek bile düzelme 2028'de görülecek dediğine göre önümüzdeki ilk on yıl çok felaket geçecek demektir.
Bana sorsaydınız bende derdim enflasyonun düşmeyeceğini ne gerek vardı o kadar araştırmaya sakalım yok ki dinlensin