İslam'da dört büyük halife vardır. Halifeler, Peygamberin vefatının ardından ortaya çıkmıştır. Halifeler belirli dönemlerde liderlik yapmışlar ve ordunun başında bulunmuşlardır. Osmanlı padişahları da bir dönem halifelik yapmışlardır. Peki ilk halife kimdir? İlk halife nasıl seçilmiştir?
İşte detaylar...
Halifelik makamı ilk kez Hz. Muhammed'in vefatından sonra siyasi yönetimi sağlamak amacıyla ortaya çıkmıştır. Daha sonraları ise manevi bir otoriteye dönüştüğü görülmüştür. Halifelik makamı bir süre sonra Sünnileri temsil eden bir makam haline gelmiştir. Halifelik zaman içerisinde birçok devlete ve hanedana geçmiş, son olarak da Osmanlı'da yer edinmiştir.
İlk halife Hz. Ebubekir'dir. Ebu Bekir, 573 yılında dünyaya gelmiştir. Kureyş kabilesindendir ve ilk Müslümanlardan birisidir. Hz. Muhammed'in sahabesi olarak da bilinen Hz. Ebubekir, Peygamberin vefatının ardından 632 yılında ilk Halife olarak seçilmiştir.
Peygamberin vefatının ardından kabileler eski düzensizliğine dönmeye başlamış ve toplumda bir kaos ortaya çıkmıştı. Eski düzeni getirmek ve İslam bütünlüğünü korumak amacıyla bir yönetici seçilmesine karar verildi. Hz. Muhammed'in en yakın dostlarından ve sahabelerinden olan Hz. Ebu Bekir ise yönetici olarak seçildi.
Daha sonra Hz. Ömer, Osman ve Ali de halifelik görevini yerine getirdiler.
Halife kelimesinin kökeni 'Half' kelimesine dayanmaktadır. Sözlük anlamı ise 'birinin arkasında olmak, yerine geçmektir.' Halifeler de Peygamberin yerine geçerek onun görevini yerine getirme görevini üstlenmişlerdir. İslam alemini hem siyaset hem de tasavvuf alanlarında yönetmişlerdir.
Halifelik seçimleri kesin kurallara bağlı kalınarak yapılmamıştır. İlk dört halife, sahabenin önde gelen isimlerinden seçilmiştir. Sonraki yıllarda ise halifelik makamı babadan oğula geçmiştir.
Halifeliğin en büyük görevi İslamiyet'i yaymak ve kutsal kitap olan Kur'an-ı Kerim'i korumak olarak belirlenmiştir. Halifeliği devralan her hanedanlık bu görevi yerine getirmiştir.
Halifelik unvanı ilk kez 1517 yılında Osmanlı'ya geçmiştir. Daha önce Memluk Devleti'nde bulunan halifelik, Mısır Seferiyle birlikte Osmanlı'ya geçmiş ve I. Selim olarak da bilinen Yavuz Sultan Selim ilk Osmanlı halifesi olmuştur. Yavuz Sutan Selim'e halife olduktan sonra Hâdım'ul- Harameyn'uş- Şerifeyn (Mekke ve Medine'nin hizmetkarı) unvanı verilmiştir.
Yavuz Sultan Selim, 88.İslam halifesidir. Tahta geçtikten sonra sekiz yıl içinde topraklarını büyütmüştür. Padişahlık döneminde de Anadolu'da birlik ve bütünlüğü sağladığı bilinmektedir.
Halife unvanı ise ilk kez III. Selim dönemi ile birlikte resmi makamlarda kullanılmaya başlanmıştır. Saltanat ve halifelik makamı birleştirilmiştir. Devletin yıkılışına kadar halifelik Osmanlı hanedanında kalmıştır.