Rus edebiyatının iki dev ismi Dostoyevski ve Turgenyev. Bir yanda insan ruhunun karanlık labirentlerini dolaşan Dostoyevski, diğer yanda toplumsal sorunlara hassas bir bakış atan Turgenyev. Ancak bu iki deha arasındaki ilişki, 'BFF' dediğimiz arkadaşlık ilişkilerine hiç benzemiyor. Edebiyat tarihinde pek az rastlanır bir biçimde bu ikili arasındaki çekişme zaman zaman anlamsız yerlere bile vardı.
Gelin, detayları birlikte keşfedelim. 👇
Kaynak: 1
İlk karşılaşmada, her iki yazar da henüz yükselmekte olan isimlerdir fakat Dostoyevski Turgenyev'e karşı gizli bir hayranlık ve kıskançlık hisseder.
Dostoyevski'nin kendi dergisi Vremya yeni yayına başlamıştır ve Turgenyev ile 'Phantoms' adlı bir öykü hakkında yazışmalar yaparlar. Yazışmaları nezaket doludur; Turgenyev, Dostoyevski'nin 'Ölüler Evinden Anılar'ını övmekte, Dostoyevski ise 'Babalar ve Oğullar'ı beğenmektedir.
Dostoyevski, mektuplarında Turgenyev'in hikayesini yayınlarsa abone sayısının artacağını belirtir. Turgenyev’in rahat tavrı ve Dostoyevski'nin endişeli tonu arasındaki bu çelişki, iki yazar arasındaki sosyal ve maddi farklılıkları gösterir. İlişkileri, Turgenyev'in öykü için ödenecek ücreti hatırlatmasıyla gerilir.
Ancak borcu unutur ve iki yıl sonra Turgenyev ile Baden'de karşılaşır. Bu karşılaşma, iki yazar arasında oldukça gergin bir atmosfer yaratır.
İki adamın bu durumu, aralarında tartışmaların yaşanmasına neden olur.
İki yazar arasındaki bu temel farklılıklar, aralarında kişisel ve ideolojik bir çatışmaya yol açar. Her iki taraf da kendini haklı gördüğü için bu çatışma bir süre daha devam eder.
Dostoyevski, 'Ecinniler' isimli eserinde Turgenyev'i Karmazinov karakteriyle eleştirir. Bu duruma oldukça sinirlenen Turgenyev, Dostoyevski'ye cevaben sert sözler sarf eder. Özellikle, yıllar önce Dostoyevski'nin kendisinden borç aldığını ve daha sonra bu borcu ödemek yerine, Turgenyev'in eseri 'Duman' için hakaret dolu ifadeler kullandığını belirtir.
Ancak Turgenyev, Dostoyevski'nin ölümünden sonra onu Marquis de Sade ile kıyaslayarak eleştirel ifadeler kullanır ve bu da gösteriyor ki iki yazar arasındaki gerginlik asla tam anlamıyla çözülememiştir.
Her ikisi de yazar olarak zirvede olsalar da hiç şüphesiz Dostoyevski bütün klasik Rus edebiyatı yazarlarının yanında bir adım daha öndedir.