İçme suyu dezenfeksiyonunda yeni dönem
Dezenfekte edilmede etkin şekilde yararlanılabilecek bir sistem oluşturuldu.
Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsünce (GYTE) yürütülen bir proje kapsamında, suda hastalık oluşturan unsurları yok etmekte kullanılan elektrokimyasal reaktör geliştirildi. Sistemin, içme suyu dezenfeksiyonunda özellikle klor, ozon ve ultraviyole (UV) lambalarının kullanımından kaynaklanan riskleri azaltacağı öngörülüyor.
Projenin yürütücülerinden GYTE Mühendislik Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü Araştırma Görevlisi Özge Türkay Dağlı, yaptığı açıklamada, mevcut arıtma tesislerinde kullanılan yöntemlerin bazı avantaj ve dezavantajları bulunduğunu söyledi.
Klor, ozon ve UV lambalarının risk oluşturabildiğine işaret eden Dağlı, 'Türkiye'de arıtma tesislerinde genellikle uygulanması basit ve daha ucuz klor kullanıldığını görüyoruz. Klor kullanımı, dezenfeksiyon yan ürünlerinin oluşumuna sebebiyet vermektedir. Bunun önüne geçmek için ozon kullanılabilir fakat ozonlama hem pahalı hem de uygulama güçlüğü olan prosestir. UV lambaları ise pahalı ve virüsler üzerinde etkili değil' ifadesini kullandı.
Arıtma işleminde alternatif yöntemler bulunmasına ilişkin arayışların pek çok ülkede sürdüğünü vurgulayan Dağlı, GYTE bünyesinde elektrokimyasal yollarla dezenfektan üretmek için çalışma başlattıklarını aktardı.
Tuzlu sudan klor üretiminin, bilinen ve basit bir yöntem olduğu ve bilgisini veren Dağlı, şöyle devam etti:
'Gelişen teknolojinin entegre edilmesiyle bu sistem günümüze uygun hale getirilebilir. Sistem, özel kimyasallarla kaplanmış titanyum levhaların anot ve katot olarak kullanılması ve sudaki iyonların seramik diyafram yardımıyla ayrıştırılması esasına dayanır. Tuzlu suyu bu reaktörlerde iyonlarına ayrıştırarak anolit ve katolit olmak üzere üstün özellikte iki farklı su elde ediyoruz. 'Anolit' dediğimiz kısım elektroaktif su olarak isimlendiriliyor ve yüksek oksidasyon potansiyeline sahip olduğu için dezenfektan amaçlı kullanılıyor. Zararlı kimyasal kullanmadan, sadece çeşme suyuna tuz ilave edilerek üretilen dezenfektan ekolojik ve ucuzdur.'
Dağlı, elektroaktif su teknolojisinin Rusya ve Japonya'da günlük yaşamda kullanılmaya başlandığını aktardı.
Söz konusu sudan bu ülkelerde gıda güvenliği ve medikal sterilizasyon gibi oldukça geniş bir alanda yararlanıldığına dikkati çeken Dağlı, 'Balık, meyve ve sebzeler üzerinde küf, mantar ve bakteri gibi yabancı maddelerin üremesini engelliyor' dedi.
Özge Türkay Dağlı, elektroaktif suyun ................................