Ali bin Ebu Talib, İslam'ın 656-661 yılları arasındaki halifesidir. İslam peygamberi Hz. Muhammed'in amcası ve damadı olan Hz. Ali, Muhammed'in İslam'a davetini ilk kabul eden kişi olarak bilinir. Sünnî kaynaklara göre ise, Hatice'den sonra, ikinci müslümandır. Aynı zamanda Hz. Ali, Kabe'de doğan tek insandır. Sünni İslam'a göre Hz. Ali, halifelerin sonuncusudur. Şii İslam'a göre ise imamların ilki ve Muhammed'in hak vârisi olarak kabul edilir. Bu iki mezhep arasındaki farklılaşmanın asıl nedeni Muhammed'in gerçek varisinin kim olduğu konusundaki görüş ayrılıklarıdır.
Ali'nin hayatı, özellikle Sünni ve Şii metinlerinde kaydedildiği şekliyle, büyük olaylarla ayrılmış birkaç farklı döneme ayrılabilir. Ebû Tâlib ve eşi Fâtimah bint Esad'ın oğlu olan Ali, en eski tarihi kaynaklara göre, 600 yılı dolaylarında Receb ayının 13. gününde Mekke'de doğdu. Pek çok kaynak, özellikle Şii olanlar, İbrahim tarafından yaptırıldığı söylenen ve daha sonra Arapların geleneksel tanrılarına adanan ve İslam'ın merkezi tapınağı haline gelen kutsal Kabe'de doğan tek kişinin onun olduğunu kaydeder.
Ali, babası ve annesi aracılığıyla Peygamber ile akrabaydı: Ebu Talib, Muhammed'in amcasıydı ve çocuğun babası öldüğünde onun koruyucusu oldu ve annesi öldükten sonra Faṭimah bint Esad, Peygamber'in annesi olarak hareket etti. Ali beş yaşındayken babası fakirleşti ve Ali, Muhammed ve eşi Hatice tarafından alınıp büyütüldü.