Hakim ve Savcılar Yüksek Kurulu Başkanvekili Ahmet Hamsici, 'Kişisel değerlendirmelerimdir' diyerek, kurulun yapısını değiştirmeyi öngören kanun teklifine ilişkin yazılı açıklama yaptı. Açıklamada, 'Kanun teklifi anayasaya ve bağımsız yargıya aykırıdır. Düzenleme kurulun bağımsızlığını ortadan kaldırır' denildi.
Hakim ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) 3. Daire Başkanı ve HSYK Başkanvekili Ahmet Hamsici, '6087 Sayılı HSYK Kanunu değişikliği teklifine dair kişisel değerlendirmelerim' diyerek yazılı bir açıklama yaptı.
'Bağımsız bir kurul oluşumuna aykırı'
Hamsici yazılı açıklamasınad, '12 Eylül 2010 Anayasa değişikliği ile birlikte HSYK Adalet Bakanlığından bağımsız, yargının ayrı bir erk olması kuralına uygun bir düzenlemeye kavuşturulmuş iken, yapılmak istenen Kanun değişikliği ile Kurulun fiilen Adalet Bakanına bağlı ve bağımlı, ayrı bir erkten daha çok yürütmenin emir ve gözetimi altında görev yapan bir yapı haline getirilmesi söz konusudur. Bu durum yapılan Anayasa değişikliği ile kurulan bağımsız bir Kurulun oluşumuna aykırıdır' değerlendirmesinde bulundu.
'Hakimlik teminatı' ve 'mahkemelerin bağımsızlığı' ilkeleri Meclisin takdir yetkisini sınırlıyor'
HSYK'nın yapısına ilişkin Anayasanın 159. maddesindeki 'HSYK mahkemelerin bağımsızlığı ve hakimlik teminatı esaslarına göre kurulur ve görev yapar' ifadesini hatırlatan Hamsici, 'Meclisin sahip olduğu takdir yetkisini bu ilkeler ile sınırlamış ve bu anlamda Kurulun özerk iradesinin varlığını anayasal güvenceye kavuşturmuştur' dedi.
Kanunla düzenlemenin sınırları
Anayasada kurula 'Adalet Bakanlığı ve siyasi iradeden bağımsız kendi inisiyatifi ile kullanabileceği özerk bir irade tanımanın amaçlandığını' belirtilen açıklamada, 'Meclis'e tanınan, kurul üyelerinin seçimini, dairelerin oluşumunu ve işbölümünü, Kurulun ve dairelerin görevlerini, toplantı ve karar yeter sayılarını, çalışma usul ve esaslarını, dairelerin karar ve işlemlerine karşı yapılacak itirazları ve bunların incelenmesi usulü ile Genel Sekreterliğin kuruluş ve görevlerini kanunla düzenleyebilme yetkisinin sınırlı bir yetki olduğu' ileri sürüldü.
'Anayasa hiçe sayılmış, dönüştürme-siyasallaştırma amaçlanıyor'
AK Parti Bartın Milletvekili Yılmaz Tunç imzasıyla Meclis'e sunulan HSYK kanun teklifinde anayasanın 159. maddesinin hiçe sayıldığını ileri süren Hamsici, şu değerlendirmelerde bulundu:
'Riayet edilmesi gereken 'mahkemelerin bağımsızlığı' ve 'hâkimlik teminatı' ilkeleri hiçe sayılmış ve bir yandan Kurul adeta Adalet Bakanının emrinde, Bakanın iradesi dışında irade kullanamayan sıradan klasik bir kamu kurumuna dönüştürülürken, diğer taraftan seçimle gelen üyeler de Bakanın emrinde, Bakanın izni dışında karar alamayacak konuma getirilmiştir. Teklif metninde öngörülen değişikliklerin büyük bölümünde 'dönüştürme/siyasallaştırma' çok açık bir şekilde görülebilmektedir. Buna göre belirtilen düzenlemelerin Anayasa'nın 159. maddesi ile 2. maddesinde ifadesini bulan 'hukuk devleti' ilkesine aykırılık teşkil ettiği değerlendirilmektedir.'
Anayasanın 138. maddesine aykırı
HSYK Başkanvekili Ahmet Hamsici'nin, AK Parti'nin kanun teklifini değerlendirdiği 68 sayfalık yazılı açıklamasının satır başları şöyle:
- 'Anayasa'nın 138. maddesine göre hâkimler görevlerinde bağımsızdırlar. Doğrudan ve dolaylı olarak Kurul üzerinden hâkim bağımsızlığına ve tarafsızlığına yönelik getirilecek düzenlemeler, bağımsızlık ve tarafsızlık ilkesi ile çelişecek ve Anayasaya aykırılık teşkil edecektir. Anayasamızda kuvvetler ayrılığı esası benimsenmiştir. Teklifte yer alan düzenlemeler incelendiğinde yargıya ilişkin en temel ve önemli yetkilerin doğrudan veya dolaylı olarak Kurul Başkanı sıfatıyla Adalet Bakanı'na verilmiş olduğu görülmektedir. Bu durumun da yargı bağımsızlığına, kuvvetler ayrılığına ve HSYK'nın mahkemelerin bağımsızlığı ile hâkimlik ve savcılık teminatı esaslarına göre hareket etmesi prensibine aykırılık teşkil ettiği açıktır.'
'Uluslararası belgelere aykırı'
'Mevcut Teklifteki düzenlemelerin birçoğu, yüksek yargı kurumlarının oluşumuna ilişkin kural ve ilkelerin yer aldığı uluslararası belge ve raporlara (Venedik Kriterleri, İlerleme ve İstişari Ziyaret Raporları, Avrupa Hâkimleri Danışma Konseyi (CCJE, 10/2007 Sayılı Görüşü), Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin Hâkimlerin Bağımsızlığı, Verimliliği ve Rolü Hakkında 94/12 Nolu Tavsiye Kararı, Avrupa Yargı Kurulları Ağı (ENCJ) Raporları) aykırılık teşkil etmektedir.'
'Hükümetin programına da aykırı'
'Teklifteki düzenlemeler Hükümet tarafından benimsenen ve uygulanan Yargı Reformu Stratejisi Belgesi, Eylem Planları, Katılım Ortaklığı Belgesi, Ulusal Program ile bağdaşmamaktadır.'
'Bakanın yetkileri olağanüstü artırılıyor'
'Teklifteki düzenlemeler ayrıca Adalet Bakanı ve Müsteşarı hakkında söylenen ve yazılan ulusal ve uluslararası raporlarda ifade edilen hususlara da tamamen aykırıdır. Bu raporlarda Bakan ve Müsteşarın yetkilerinin sınırlandırılması hatta kaldırılması tavsiye edilirken, bunun aksine Teklifte özellikle Bakanın yetkileri olağanüstü bir şekilde arttırılmış, tartışmasız şekilde Kurulda tek otorite haline getirilmiştir.'
CNN Türk