Akıllı telefonlar geliştikçe şarj hızı da kameralar gibi satın almayı etkileyen en önemli faktörlerden biri haline geldi. Hızlı şarj aletleri acaba batarya ömrünü kısaltıyor mu? iPhone ve Android cihazlarda yüksek amperli şarj aletleri telefona zarar veriyor mu? Batarya teknolojisi değişmese de şarj hızında önemli artışlara şahit olduk. Peki bu şarj teknolojilerinin telefon ömrüne etkisi ne? Bu soruları cevaplamaya çalışacağız.
Akıllı telefon kullanıcılarının en büyük sorunlarından biri olan batarya konusu ne yazık ki hala tam bir çözüme kavuşamadı. Üreticiler; hızlı şarj, güç tasarruf modu ve daha iyi güç tüketimi için çeşitli çözümler sunsa da bataryalar telefonların en zayıf noktası olarak kalmaya devam ediyor.
Xiaomi, Apple ve Samsung gibi sektörün öncüleri tarafından kullanılan hızlı şarj özelliği zararlı mı? Hızlı şarj adaptörü kullanmak telefona zarar verir mi? Bataryalar belirli bir kullanım sonrası neden yavaş şarj oluyor?
Konu hakkında araştırma yapan uzmanlar, “hızlı şarj batarya ömrünü kısaltır mı?” sorusuna, “Bataryanın veya şarj aletinin elektronik aksamında herhangi bir sorun olmadığı sürece, yüksek amperli şarj aleti kullanmanın telefona ya da bataryaya herhangi bir zararı olmaz.” şeklinde yanıt veriyor.
Birçok telefonun kutusunda çıkan geleneksel şarj aletleri, 5 ya da 10W elektrik aktarım gücüne sahip. Üst seviye telefonlarda ise bu değerlerin çok çok üstüne çıkılabiliyor. Öyle ki Oppo’nun 65W destekli Reno Ace modeli yarım saatte 0’dan yüzde 100’e şarj olabiliyor.
Yeni nesil amiral gemisi telefonlarda ise 120W hızlı şarj ile birlikte, 4000 mAh kapasiteli bataryayı 13 dakika içerisinde şarj edebilecek teknolojiler bizleri bekliyor. Ütopik gelebilecek bu rakamlar, pil yönetimi iyi yapıldığı takdirde herhangi bir sorun teşkil etmiyor. Bunun için bataryaların çalışma prensibini iyi anlamak gerek.
Bataryalar iki fazda çalışır. İlk aşamada neredeyse bitmek üzere olan veya tamamen bitmiş olan bataryaya oldukça hızlı bir şekilde voltaj yüklemesi yapılır. Bu işlem ilk 10, 15 veya 30 dakika içerisinde gerçekleşir ve bu süre zarfında batarya, %50 ila %70 arasında bir şarj yüzdesine ulaşır. Bunun yegane sebebi, ilk fazdaki hızlı şarjın uzun vadede pil sağlığı üzerindeki olumsuz etkisini absorbe edebilmektir.
Üreticiler de bu noktada belirli bir sürede hızlı şarj işleminin gerçekleştiğini belirtir. Örneğin Apple, iPhone 13'ün hızlı şarj aletiyle birlikte yalnızca 30 dakikada %50 hızlı şarj olabildiğini belirtiyor.
Akıllı telefonunuzda %70 şarj düzeyine ulaştıktan sonra şarj olma hızında bir yavaşlama yaşıyor musunuz? İşte bu şarj olma sürecinin ikinci fazını oluşturuyor. Tam şarja %20 ya da %30 oranında bir miktar kaldığında, şarj hızında belirgin bir düşüş yaşanır. Bu noktada telefonun yavaş şarj olması, pil yönetim sistemi tarafından batarya sağlığının korunması için yapılan bir müdahaledir ve dikkatli bir şekilde yönetilmesi gereken süreç.
Bunu bir örnekle açıklamak gerekirse; pili bir süngermiş gibi hayal edelim. Kuru bir süngere ilk kez su döküldüğünde, su hızla emilir. Bunu, pil için hızlı şarj aşaması olarak düşünebiliriz. Islak süngere aynı oranda su dökülmeye devam edilirse, suya doymuş olan sünger daha fazla su ememeyecek ve yüzeyinde kabarcık oluşturacak. Batarya da tıpkı süngerde olduğu gibi yükleyemediği voltaj sebebiyle zarar görebilir.
Batarya boyutu arttıkça, pil ömrünü uzatmak için de ek önlemler alınabilir. Örneğin bir pili şarj ederken voltaj artar ve özellikle de tam şarja %20 gibi bir yüzde kalırken, batarya gerilime maruz kalır. Elektrikli otomobil üreticileri, bu stresi önlemek için pilleri sadece %80 oranında şarj eder. Böylelikle daha fazla pil kapasitesi nedeniyle yüksek voltajın vermiş olduğu stresten kaçınılırken, bataryaların da daha uzun yıllar kullanılması sağlanır.
Ancak bu durum, bataryaları akıllı telefon pillerinden 4000 kat daha büyük olan elektrikli otomobiller için mantıklı diyebiliriz. Çünkü akıllı telefonlarda böyle bir kısıtlamaya gerek yok. Akıllı telefonların bataryalarıyla ilgili doğru bilinen gerçeklerin ilki telefonu gece boyunca şarjda bırakmanın zararlı olduğu iddiası. Ancak burada da pil yönetim sistemi devreye giriyor ve herhangi bir risk faktörüne yer verilmiyor.
Akıllı telefonların pil yönetim sistemi; yerleşik koruma devreleri sayesinde, batarya tam şarj(%100) olduğunda, şarj aletine bağlı dahi olsa elektrik akımını kesecek şekilde geliştirildi. Dolayısıyla geceleri telefonu şarjda bırakmak, herhangi bir sorun teşkil etmiyor.
Bazı durumlarda pil yüzdesinin daha doğru gösterilmesi için bataryalar kalibre edilebilir. Bunu kısaca bataryanın şarjını %0’a düşürüp daha sonra %100’e şarj etmek şeklinde özetleyebiliriz. Fakat batarya kalibrasyonu için böyle bir gereklilik yok. Bu da tamamen bir şehir efsanesi.
Bir pilin tamamen boşaltılması zamanla pilin ömrünü kısaltabilecek kimyasal reaksiyonlara neden olabilir. Kaldı ki akıllı telefonlar pil kalibrasyonunu zaten kendi içerisinde yapıyor.
Şarj yüzdesi %30’un altına düştüğünde telefonu şarja takmak, bataryanın stres altına girmesini engelleyerek, ömrünü uzatacaktır.
realme x2 prom var yaklaşık 1.5 yildir. 28 dk da 0 dan 100% oluyor. Gecen surede pil de gozle görülür bir eksilme gormedim. Nokta.