HIV salgını başladığından beri dünya önemli ölçüde değişti. Yeni ilaçların geliştirilmesi, virüsü taşıyan insanların sağlıklı bir yaşam sürmelerine ve hatta enfeksiyonu geçirmemelerine olanak tanıdı. Ancak bu hastalığın ana halk sağlığı tehditleri listesinden çıkarılması için bir aşıya ihtiyaç var. Şimdiyse aşı HIV'e aşı bulunduğu iddiaları gündemde. Detaylar 👇
2022'de 1.3 milyon yeni enfeksiyon ve yaklaşık 630 bin kişi HIV ile ilişkili nedenlerden öldü. Ulusal ve uluslararası kuruluşlar, HIV salgınını 2030 yılına kadar sona erdirmeyi hedeflediler. Bu hedefi gerçekleştirmenin çok önemli bir aracı olarak bir aşının bulunması düşünülmektedir.
Dr. Johan Vekemans, International AIDS Vaccine Initiative (IAVI) için kıdemli bilim ve klinik danışmanı ve HIV aşısı geliştirme lideri, 'HIV, insan bağışıklık sisteminden kaçmak konusunda inanılmaz derecede başarılı bir virüstür. Hızla hücrelerin içine saklanır, DNA'ya entegre olur, bağışıklık hücrelerini öldürür ve bağışıklık etkileyicilerinden antijen hedeflerini gizleyen bir glikan kalkanına sahiptir.' dedi.
'HIV, bağışıklık yanıtlarını ve koruyucu olmayan antikorları indüklemekte ustalaşmıştır. Bu, başlıca bilimsel zorluklardan biridir, ancak muhtemelen başlıca zorluk, HIV aşı zarf proteini tarafından sergilenen çok, çok yüksek çeşitlilikle ilgilidir. Enfekte bir konakta, enfekte olan virüslerin havuzunda ifade edilen çok önemli bir çeşitlilik olabilir.' diye de ekliyor uzman doktor.
Bu nedenle, Ve virüsün çeşitli suşları, hatta tek bir birey içinde bile, geleneksel yaklaşımları etkisiz hale getirir. Bu özellikler, bir bireyi enfekte ettikten sonra virüsü yok etmeyi ve enfeksiyonu önlemeyi zorlaştırır, bu nedenle henüz bir tedavi veya koruyucu aşı başarılı bir şekilde geliştirilmemiştir.
Henüz başarılı bir tedavi geliştirememek kesinlikle hayal kırıklığı yaratsa da araştırmacılar pes etmediler. Her başarısız deneme, bu virüs hakkında yeni ipuçları ve anlayış sağlar ve onunla mücadele etmenin yolunu bulmaya yardımcı olur. 'Şu anda, aşı geliştirme alanında geleneksel olarak oldukça deneysel olan bir yaklaşımdan, daha kesin ve kanıta dayalı olmayı hedefleyen bir yaklaşıma geçiyoruz. Bu, nötralize edici antikorların hedeflenmesi kadar koruyucu T hücre yanıtlarının hedeflenmesi için de geçerlidir. Doğadan öğreniyor olmamız önemlidir,' diyor Vekemans.
Böyle bir bağışıklık yanıtının indüklenme yeteneği, koruyucu bir aşı oluşturmak için önemli bir yol olarak görülüyor. Bu yönde bazı başarılı adımlar atıldı. Bir aşı adayı, geniş kapsamlı nötralize edici antikorların öncüllerini geliştirebildiği bir Faz I klinik çalışmasında başarılı oldu.
“Tedavi alanında da aktif araştırmalar var. Ve bu iki alan arasında karşılıklı öğrenmeler olabileceğini vurgulamak yararlı olabilir. Araçları birleştirerek virüsü nasıl önleyeceğimizi ve nasıl kurtulacağımızı daha iyi anlayabiliriz,” diye devam etti Vekemans.
Diğer yaklaşımlar önlisans denemelerinde araştırılıyor ve bunlar, yıllar boyunca biriken bilgi birikimi ile yeni teknolojilerin, makine öğrenimi algoritmaları dahil, etkileşiminden bilgilendiriliyor. Vekemans, IFLScience'a açıklamasına göre “Ana ders, karanlıkta ateş etmememiz gerektiğidir. Ve koruyucu bağışıklık yanıtını anlamak ve ustalaşmak ve doğru şekilde karakterize edilmiş koruyucu bağışıklık yanıtını üretmeye odaklanan bir yaklaşım kullanmaktır.”
PrEP gibi ilaçlar (Pre-Exposure Prophylaxis), enfeksiyonları önleyebilir ve daha uzun süre etkili olabilecek ve uygulaması daha kolay olan yeni versiyonları bulunmaktadır, örneğin enjekte edilebilir form.
Yeni antiretroviral ilaçlar tamamen sağlıklı yaşamlara izin vermektedir. Bunun ötesinde, virüs yükü algılanamaz hale geldiğinde, virüsü bulaştırmak imkansız hale gelir. Bu dikkate değer başarı, algılanamaz eşit bulaşamaz (U=U) ifadesi ile özetlenmektedir.
Bu durum, en risk altındaki insanların yaşam kurtaran ilaçlara ve hastalıkla ilgili hayati bilgilere erişememesine katkıda bulunmaktadır.
Kuduz hastalığına bile çare bulamayanlar Hiv'e mi bulacaklar 2024'deyiz ama hala Tıp yerinde sayıyor