ABD başkanlık yarışında anketlerin Clinton'u işaret etmesine karşın seçimi Donald Trump'ın kazanacağını söyleyen ABD'li profesör Allan Lichtman 1981 yılında geliştirdiği bir yöntemle, 1984 yılından bu yana bütün ABD seçimlerinde kimin kazanacağını bildi. Seçim anketleri ve yorumcuları takip etmediğini söyleyen Lichtman'ın formülü 13 aşamalı bir doğru-yanlış yöntemine dayanıyor.
Başkent Washington'daki Amerikan Üniversitesinde siyaset tarihi dersleri veren Lichtman 1984'ten bu yana olduğu gibi bu seçimlerde de doğru tahminde bulunmasının arka planını anlattı.
1981 yılında geliştirdiği bilimsel yöntemle 1984 yılından başlayarak ABD'deki başkanlık seçimlerine ilişkin değerlendirmelerde bulunan ve şu ana kadarki tüm kazananları doğru tahmin eden Lichtman, 'Aslında her seçim, yönetimin icraatlarının bir değerlendirmesidir. Bu icraatlara bakarak gelecek seçimlere ilişkin bir fikir çıkarmaya çalışıyorum.' diye konuştu.
Demokratların çok fazla kırılgan ve zayıf yönlerinin olduğunu ve Beyaz Saray’daki partinin kırılganlıklarının Trump gibi bir adayın önünü açtığını kaydeden Lichtman, özellikle ikinci Obama döneminde kayda değer politikalar üretilemediğini, dış politikada da ilk dönemindeki Usame bin Ladin’in öldürülmesi gibi bir olayın yaşanmadığını söyledi.
Lichtman, seçimlerde, Demokrat aday Hillary Clinton'ın, John F. Kennedy veya Franklin Roosevelt gibi 'insanlara ilham kaynağı olan bir aday' olmadığını vurgulayarak 'Bunların hiçbiri Donald Trump’ın işi değil ve onunla ilgisi de yok. Aslında baktığınız zaman Clinton, Trump’la tüm canlı yayın tartışmalarını kazanmıştı.' ifadelerini kullandı.
Profesör Allan Lichtman
Amerikalı Profesör Lichtman, anketlerin tahmin olmadığını belirterek 'Ben pek anketlere bakmam. Arkasında bilimsel bir araştırma yoktur, sadece anlık fikir verir. Aynı şekilde TV yorumcularını da pek takip etmem. Çünkü onlar da anketlere göre konuşurlar. Eğer onları dinleseniz size Trump’ın ne kadar kötü kampanya yönettiğini anlatırlar. Ama o Trump seçimleri kazandı.' dedi.
'Trump'ın, hem ABD hem de dünya için tehlikeli olabileceğini düşünüyorum'
Yaptığı işin ve yönteminin bilimsel bir çaba olduğunun altını çizen Lichtman, 'Bir bilim adamı olarak benim yaptığım iş bilimsel bir temele dayanıyor. Yoksa kişisel olarak Trump'ın, hem ABD hem de dünya için tehlikeli olabileceğini düşünüyorum.' değerlendirmesinde bulundu.
Yönteminin iki partili sisteme uygun olduğuna işaret eden Lichtman, yöntemin başka ülkelerde değişiklikler yapılmadan birebir uygulanamayacağını söyledi.
Allan Lichtman, ilk kez mayıs ayında yaptığı tahminle gündeme gelmişti. Lichtman, henüz o tarihlerde Cumhuriyetçi Parti adayının kim olacağı bile belli değilken, partinin adayı olmak için yarışan çok sayıda kişi arasından Donald Trump'ın sadece aday değil, ABD Başkanı seçileceğini de söylemişti.
Lichtman'ın yöntemi, anketlere, demografiye ya da eyaletlerin analizlerine dayanmıyor. Model, bunların yerine mevcut durumda başkanlığı elinde bulunduran partinin performansına dayalı olarak 13 aşamalı bir sorgulama sistemi içeriyor.
Allan Lichtman'ın bu performansı ölçmek için kullandığı 13 ana soru ise şunlar:
Başkanın görevindeki iki yılın ardından yapılan ara seçimde Temsilciler Meclisinde Beyaz Saray'daki parti çoğunlukta mı?
Halen görevde olan başkan tekrar yarışacak mı?
Beyaz Saray'ı elinde bulunduran parti içinde adaylık için çok sayıda kişi ortaya çıktı mı?
Üçüncü bir parti ya da bağımsız bir aday çıktı mı?
Kısa vadede ekonomi iyi mi?
Geçmişe dönük uzun vadede ekonominin durumu iyi mi?
Ülkenin politikalarında ciddi değişimler var mı?
Toplumsal huzursuzluk bulunuyor mu?
Yönetim büyük bir skandalla anıldı mı?
Ülke dışında ya da askeri alanda başarı kazanıldı mı?
Ülke dışında ya da askeri alanda başarısızlık görüldü mü?
Görevdeki başkanın karizması var mı?
Beyaz Saray'daki partiyi zorlayan adayın karizması var mı?
Lichtman'ın bu metodolojisinin ortaya çıkmasının da ilginç bir öyküsü bulunuyor. Lichtman, deprem tahmin metotlarını kullanmak üzere birlikte çalışmak isteyen bir Rus jeofizikçiyle 1981 yılında tanıştığında 'kazara' bu yöntemle karşılaştığını söylemişti.
Allan Lichtman, bunun o kadar da 'inanılmaz' olmadığını çünkü her iki tahmin formülünün de 'istikrar ile değişimi' ölçtüğünü belirtmişti.
AA,Onedio
"kazara" ne kadar ilginç bir sözcük? "Kaza ile" birleşiyor ve "kazara" oluyor... Bir yabancı için gerçekten de Türkçe en az Çinçe kadar zor olmalı.
bizim ülkede çok gerek yok bu kadar çözümlemelere :D
Prof'un 13 maddelik formülü cidden geçerli. Amerika gibi ülkede zaten kıytırık anketlerle mümkün değil seçimleri bilmek. O basit yöntemler Türkiye'de bile şaşabiliyor. ABD'de zaten seçime katılma oranı %50-60 arasında, e birde fanatiklik yok. Bir gün demokratları tutan obur gun cumhuriyetçi bir aday hoşuna gider ona verir oyunu. Çok azdır bizdeki gibi bir parti veya şahsı aşırı, körü körüne destekleme. Bizde CHP sırf adından dolayı kemik kitlesi ve yine aynı nedenden asla oy vermeyenleri var. AKP ve MHP ise takım gibi körü körüne tutulabilen partiler...