Yürüyen merdivenlerin işimizi kolaylaştırdığı ortada, özellikle mağaza mağaza gezmekten ayaklarımızın ağrıdığı AVM'lerde! Peki, sık sık kullandığımız yürüyen merdivenler hakkında ne kadar bilgiye sahibiz? Bu merdivenlerin çalışma mekanizması nasıl? Yürüyen merdivenin içine düşersek ne olur? Gelin, bu soruların cevabını hep birlikte öğrenelim!
Jesse W. Reno, 15 Mart 1892'de yürüyen merdiven için patent aldı ve ona 'tırmanan asansör' adını verdi. Evet, biraz komik bir isim. İlk yürüyen merdiven, 1893 yılının ocak ayında New York'taki Coney Island'da sadece 25 derece eğimli bir düzenekle kullanıma sunuldu. Otis Asansör Şirketi, yaklaşık altı yıl sonra mucit Reno'yla yaptığı anlaşma ile yürüyen merdiveni ticari bir ürün olarak bünyesine kattı. Yürüyen merdiven, ilk kez 1900 yılında Fransa'da düzenlenen Paris Dünya Fuarı'nda sergilendi. Ardından Philadelphia'daki çok katlı bir mağazaya kuruldu. Sonrasıysa malum, gitgide popülerliğini artırdı.
Bakbak kardeşler, yürüyen merdivenin ülkemize giriş yapmasından birkaç yıl sonra %100 yerli malı kullanarak yürüyen merdiven imal etti. 29 Nisan 1964 yılında Türkiye'nin ilk yürüyen merdiveni İstanbul’da Atalar Mağazası'nda kuruldu. Bu merdivenler zamanla başka yerlere yayıldı. Tabii, ardından da kaza haberleri gelmeye başladı. O dönem İTÜ Ayazağa Metro İstasyonu'nda yürüyen merdivenlerin çökmesi sonucu boşluğa düşen ve yaralanan genç bir adam itfaiye ekipleri tarafından kurtarıldı. Bir diğer kazaysa Samsun'un Canik ilçesindeki alışveriş merkezinde gerçekleşti. Bir öğrencinin takılarak düşmesi sonucu birbirlerini deviren 28 öğrenci hafif yaralandı.
Yürüyen merdivenleri kullanırken başınıza bir kaza gelme ihtimalinin çok düşük olduğunu biliyorsunuzdur. Buna rağmen birçok kişi yürüyen merdiven kullanırken tedirgin oluyor. Bazıları ise o kadar çok korkuyor ki yürüyen merdiven kullanmak yerine basamakları teker teker tırmanmayı tercih ediyor. Bu korku, 'escalaphobia' olarak adlandırılıyor. Bazılarına anlamsız gelebilen tedirginliğin en büyük nedeni ise olası bir kazada yürüyen merdivenin içine düşerek ölme fikri. Keza bunun örneklerini haber başlıklarında görmeniz mümkün fakat dediğimiz gibi bu düşük bir ihtimal.
Yürüyen merdivenin altında, her iki tarafında da devasa bir dişli takımı mevcut. Siz yine de dişli deyip geçmeyin, zira bu dişliler bir arabayı bile içine çekip parçalayabilecek güçte! Sizi içine çekmesi durumunda önce bacaklarınızı ezer, daha sonra göğsünüzü ve kalbinizi... Bu durum saniyeler içinde gelişir ve anında ölümle sonuçlanır. Dişlilerin ve motorun sıkıştığı durumda ise kalçanıza kadar ezilirsiniz, bu yüzden vücudunuzun üst kısmı sağlam kalır. Sonuç olarak kan kaybından ölürsünüz fakat ölüm süreniz ilk bahsettiğimiz duruma göre daha uzun olur.
Cevap kesinlikle 'Evet!'. Yine de bu ihtimalin de epey düşük olduğunu belirtmemizde fayda var.
2015'te Kanada'da meydana gelen kazada bir kadın, metroya inerken boynundaki atkıyı yürüyen merdivene kaptırdı. Çıkarmak için eğildiği esnada bu kez de saçını kaptıran talihsiz kadın, atkıyı boynundan çıkaramayınca boğularak hayatını kaybetti. Buna benzer bir başka kaza ise talihsiz bir adamın başına geldi. Önce giysisini yürüyen merdivene kaptıran adam, daha sonra yüzünü de kaptırdı. Bunun sonucunda ise kafası yarılarak açıldı. Bu nedenle yürüyen merdivene binecekseniz atkılara, ayakkabı bağcıklarına ve kıyafetlerinizin paçalarına dikkat edin!
Bu görsel, Çin'deki yürüyen merdivenlerin güvensiz olduğunu savunanların gerçekleştirdiği bir protestodan. Çin'de gerçekleşen bir olayda yürüyen merdivenin aniden geriye gitmesiyle insanlar dalga dalga düştü. Bu kazada bir çocuk, düşen insanların altında kalarak öldü; 30 kişi ise yaralandı. Tabii kazalar sadece Çin'de yaşanmıyor. ABD'de her yıl yürüyen merdivenler nedeniyle yaklaşık 10.000 yaralanma raporlanıyor.
1987 yılında Londra'daki bir metroda gerçekleşen feci yangının sorumlusu yürüyen merdivenlerdi! Ahşap basamaklı eski tip bu merdivende bir vatandaş sigarasını yakarken kibritini düşürüyor ve büyük bir yangına sebebiyet veriyor. Yangının bu kadar büyümesinin kaynağı ise merdiven boşluklarında biriken cisimler! Boşluklarda 8.800 kg atık oluştuğu söyleniyor. Bu kaza, 31 kişinin ölümü ve 100 kişinin yaralanmasıyla sonuçlanıyor. Ancak bu kazalardan ötürü paranoyaklaşmanıza hiç gerek yok. Kazaların nadiren meydana geldiğini unutmamanız lazım. 'Yok ben almayayım.' derseniz o da sizin tercihiniz tabii.
sağolun ya korkularımı iyice körüklediniz. Allah razı olsun.
Zaten ben yürüyen merdivenleri hiç sevmiyorum arkadaş. Normal merdiven daha iyi. Millet üşengeçlikten sadece yürüyen merdivenleri tercih eder oldu. Tonlarca insan göt kadar merdivene sıkışıp uyuz uyuz aşağıya inmeyi bekliyor. Yanda normal merdiven bomboş. Attım kendimi oraya ve tıkır tıkır indim. Bazıları artık bu sıkıcı basamaklar beni yorgunluktan yer bitirir diye bakıyor da asıl bunlar bizi gerçek anlamda yiyormuş.
Ebeyin külfetini tersten görürsün