Ülkemizin bazen nadir bulunan türlere ev sahipliği yaptığı bazen den Kurtuluş Savaşının izlerini taşıyan ya da tarihi önemiyle yıllardır ayakta duran değerlerimizin bulunduğu millî parkları inceliyoruz sevgili okur. Gelin birlikte Türkiye’de kaç tane milli park var, özellikleri nelermiş birlikte inceleyelim. 🇹🇷
Ankara Kızılcahamam’da bulunan Soğuksu Milli Parkı 1959 yılında millî park statüsünü kazanmıştır. Park sınırları içerisinde Avrupa’nın en büyük yırtıcılarından olan Kara Akbaba yaşamakta. Milli Parkın Kuzcapınar ve Uzunkavaklı bölgesi arasında kalan bölümde 15 milyon yıl önceye ait ağaçların fosilleri yer alır ve taşlaşmış ağaç orman (petrifıed forest) bulunmaktadır.
Polatlı ve Haymana ilçeleri sınırlarında bulunan millî park 2015 yılında bu statüyü kazanmıştır. Milli park 14 bölümden oluşmakta ve 100 km’lik cepheyi kapsar. Kurtuluş Savaşının dönüm noktalarıdan olan Sakarya meydan Muharebesinden izleri, mevziler, siperler, şehitlikler, muharebede kullanılan binaları kapsamaktadır.
1958 yılında ilk millî park statüsünü kazanan Yozgat Çamlığı Milli Parkı karaçam türüne ait Kafkas Çamı türüne ev sahipliği yapan Türkiye’nin tek millî parkıdır. 30’a yakın endemik tür ve toplamda 212 bitki türü bulunmakta. Bir söylentiye göre bu çamlığa ilk fidanı Aslı’yı bulmak için diyar diyar gezen Kerem dikmiştir.
Niğde, Kayseri ve Adana sınırlarında bulunan Aladağlar Millî Parkı içinde bulunan Aladağ kalkeri tabanı ve üstünde radiolarit serisi bulunur. Vejitasyon bakımından da zengin olan millî park diğer milli parklarımız gibi birçok bitki ve haycan türüne ev sahipliği yapmakta. Zamantı Irmağında rafting, beyaz kayalıklarında da tırmanış yapılabilmektedir.
193 yılında millî park statüsü kazanan beyşehir Gölü Türkiyenin en büyük tatlı su kaynağıdır. Selçuklu döneminden kalma tarihi zenginlikler parkın değerini biraz daha arttırmakta. Beyşehir ve Kızıldağ olarak iki bölümden oluşan millî park göçmen kuşlar, spora elverişli alanları ve kamp, çadır gibi aktivitelerle oldukça popüler.
Konya Derebucak ilçesinden bulunan millî park Türkiye’nin en uzun mağarası olan Balatini Mağarası olmak üzere birçok mağara ve doğal güzelliğe, yabani hayvanların yaşamına da elverişli olan millî park ayrıca yaban keçisi ve Yünlü Kaya Uyuruna ev sahipliği yapmakta.
İnebolu sahilinden Kastamonu ve Çankırı üzerinden Ankara'ya kadar uzanan ve deniz yoluyla gelen cephanelerin kağnılarla diğer cephelere gönderildiği yol olan İstiklal yolu Millî Parkı 2018 yılında milli park ilan edilmiştir. Kastamonu tarafında bulunan 95 kmlik bölgede her sene 'İstiklâl Yolu ve Atatürk Yürüyüşü' düzenlenmektedir.
Uyuzsuyu Şelalesinini de kapsayan Sarçalı Millî Parkı daha çok yürüyüş ve fotoğraf severlerin uğrak mekanı. Yabani hayvanlar için doğal bir yaşam olanı olan millî park Ankara’ya 185, Nallıhan’a 25 km uzaklıktadır. Rakım olarak 1740 yüksekliktedir.
Kayseri’de bulunan Sultan Sazlığı’nın etrafı dağlarla çevrili olup, yer yer bataklık ve birçok tatlı ve tuzlu su kaynakları ile tam bir doğal yaşam alanı. Tunç Çağından kalma buluntuların tespit edildiği Sultan Sazlığı Hitit ve roma döneminden kalma eserlerle de tarihi bakımından bitki ve yabani havyan çeşidi kadar zengin.
Her mevsim ayrı güzelliğe sahip olan Abant Gölü Millî Parkı denizden 1328 metre yüksekliktedir. Bitki, flora ve fauna bakımından zenginliği bakımından 1196,5 metrekarelik kısmı millî park olarak kabul edilmiştir. Abant Gölü Millî Parkı özellikle Abant Çiğdemi ve Abant Alabalığı başta olmak üzere birçok bitkiye ve hayvana ev sahipliği yapmaktadır.
Trabzon Maçka’da bulunan Altındere Millî Parkı nemli havası ve ormanlarla doğal habitatıyla birçok bitki ve hayvana ev sahipliği yapmakta. Millî park sınırları içerinde bulunan Sümela Manastırı Türkiye ve dünyada en önemli inanç merkezi olarak kabl edilmekte. Trekking, kamp, sportif balıkçılık gibi birçok aktivite yapılabilir.
1988 yılında kurulmuş olan millî park Çorum’un Boğazköy ilçesinde bulunmakta. Anadolu’da kurulan en eski uygarlıklardan olan Hitit’lerden kalma birçok eserin bulunduğu Alacahöyük’ü kapsayan 2600 hektarlık bir alanda kurulmuştur. Aynı bölgede bulunan 5 katlı kültür katı 2001'den itibaren Dünya Belleği Listesindedir.
Artvin’de bulunan hatla vadisi ve birçok dereyi kapsayan, jeolojik ve jeomorfolojik yapısıyla Türkiye’de ender rastlanan bir bölge özelliği bulunmakta. Birçok farklı kayaç türü, etki ve hayvanlara yuva olan millî parkta önceden belirlenmiş yerlerde çadır ve karavanla konaklayabilirsiniz.
Batı Karadenizde bulunan, Kastamonu ve Çankırı illeri sınırlarında bulunan Ilgaz Dağı Milli Parkı tam bir habitat madeni diyebiliriz. Kış sporları, temiz havası ve zengin orman dokusuyla adeta Kastamonu’nun akciğeri… Kayak merkezi, kamp ve çadır kurmak için alanları bulunan millî parkta alabalık tutma tesisi ve av göletleri de hizmet vermekte.
Alan olarak Rize, Erzurum ve Artvin’i de kapsayan Kaçkar Dağları Millî Parkı tarihi değerler başta olmak üzere doğal oluşumlar ve güzellikleriyle dikkat çekmekte. Endemizm yükseliği sayesinde dünyada bulunan 25 ekolojik alan arasında yer almaktadır. Ayrıca Orman Gülünün 3000 m yükselikte görüldüğü tek yerdir.
Artvin Şavşat’da Karagöl ve Sahara olmak üzere iki bölümden oluşan millî park iç turizm açısından oldukça değerli. Karagöl tarafı ender görülen göl manzarası ve vadiler bulunurken Sahara alanında ise daha çok jeolojik özellikleriyle dikkat çekmekte. Ayrıca Sahara Şenliklerininde yapıldığı millî park 1994 yılında statüsünü kazandı.
Bayburt ile Erzurum illeri arasında I. Dünya Savaşı sırasında Rusya’ya karşı Kop savunması yapılan bölge 2016 yılında millî park statüsü kazanmıştır. 10 endemik, 37 nadir kelebek türü ile Türkiye’nin en zengin kelebek alanıdır.
Kastamonu ve Bartın illeri arasında bulunan Küre Dağları Millî Parkı bitki çeşitliliği, ekosistem ve endemik türler bakımından Türkiye’nin en önemli ormanları bu milli parkta bulunmakta. Birçok doğal oluşum olmak üzere birçok güzelliğin evi olan millî park 2012’de PAN Parks sertifikası almıştır.
Türkiye’nin ilk alabalık üreme istasyonunun bulunduğu Yedigöller Millî Parkı ağaç ve bitki türlerinin yanı sıra hayvanlar için resmen bir orman denizi… Millî park içinde kamp kurabilir, günübirlik piknik, fotoğrafçılık gibi birçok aktiviteyi yapabilirsiniz.
Türkiye’nin 1., Avrupa’nın ise. 3. en büyük sualtı gölü gölü olan Altınbeşik Mağarası 2200 metre uzunluktadır. Travertenler ve doğal kayalardan oluşan köprüsü olan millî park ilkbahar ve kış aylarında yağışlardan dolayı kapalıdır.
Olimpos Beydağları Millî Parkı Antalya’nın Kemer ilçesinde bulunan ve 1972 yılında statüsünü kazanmıştır. Çıralı ve Adrasan plajı ve antik kentlerle millî park hem orman hem de denizin bir arada olduğu ender bir tabiata sahip.
Arkeolojik, jeolojik ve botanik bakımdan zengin olan Güllük Dağı Millî Parkı Termessos Antik kentini de içinde barındırır. Millî park içinde nesli tehlikede olan Ala Geyik başta olmak üzere şah kartal, karakulak ve vaşak gibi hayvanlar da barınmaktadır. Millî park ayrıca Millî Parklar ve Av-Yaban Hayatı Genel Müdürlüğü ile TÜBİTAK tarafından uygulamalı dersler için Doğa Okulu görevi de yapmaktadır.
Osmaniye Kadirli’de bulunan millî park Ceyhan Nehri kenarından bulunmaktadır. Genç Hitit devrinden kalma kalıntıların yanı sıra birçok bitki ve hayvana yuva olmuştur.
Isparta Şarkikaraağaç sınırlarında bulunan Kızıldağ Millî Park’ı mavi sedir yapraklı ormanının bulunduğu tek bölgede bulunan bir dağdır. 1993 yılında statüsünü kazanan millî park kışın doğal manzarasıyla oldukça beğenilmekte.
Isparta Eğirdir’de bulunan Kovada Gölü Millî Parkında koruma altında bulunan kuş türleri olmak üzere birçok hayvan ile birlikte 75 familyaya ait bitki türü bulunmaktadır. Milîi park içinde yürüyüş yolları ve kamp alanlarıyla ziyaretçilerini bekliyor.
Antalya’nın Manavgat ilçesinde bulunan Köprülü kanyon peri bacalarına benzer taş oluşumlara sahiptir. Doğal güzelliklerinin yanı sıra tarihi güzellikleriyle de dikkat çeken milli park sınırları içerisinde Selge antik şehrinin kalıntıları, Artemis ve Zeus tapınakları, kanyon üstünde rafting yapılmakta ve kamp yapmak için işletmeler bulunmaktadır.
Diğer adı Saklıkent Kanyonu olan millî parkı Antalya - Muğla arasında bulunan Eşen Çayının kolu olan Karaçay’ın oluşturduğu bir kanyondur. Arazinin yapısı kireçtaşından oluşmakta olup köprü vasıtasıyla yerli ve yabancı ziyaretçilerin özellikle yaz aylarında uğrak noktasıdır.
2008 yılında milli park olarak kabül edilen Yumurtalık Lagünü Adana’da bulunmaktadır. Seyhan - Ceyhan deltası üzerinde yer alan millî park başta Halep Çamı gibi nadir bitki türleri, caretta caretta ve Chelonia Mydas gibi deniz kaplumbağaları gibi türler korunmaktadır.
Türkiye’nin en büyük dağı olan Ağrı Dağı ve çevresini oluşturan millî park hayvan ve bitki türü çeşitliliği, jeolojik özellikleri, turizm ve dağcılık alanlarında oldukça dikkat çekmektedir. Buz Mağarası başta olmak üzere birçok görülmesi gereken oluşumlar bulunmakta. Endemik bir tür olan Süphan kertenkelesi, Ur keklik ve sakallı akbaba, endemik çiçekler ve nadir bulunan kelebek türkeriyle tam bir ekolojik alandır.
2018 yılında milli park statü kazanan Malazgirt Meydan Muharebesi Millî Parkı Muş ilinin Malazgirt ilçesindedir. Malazgirt Muharebesinin geçtiği alanın reklarasyonu yapılmıştır. Millî parkta anıt, ziyaretçi tanıtım yeri, müze, minyatür, ve idari binadan oluşmaktadır.
Tunceli’de bulunan Munzur Vadisi 1971 yılında millî park ilan edilmiştir. Akarsu kaynakları gözeler, endemik bitki türleri, bitki örtüsü ve yabani hayvan türlerinin çeşitliliği ile dikkat çekmekte. 1518 tane kayıtlı bitki türü, kızıl geyik gibi nadir görülen hayvan türleri ile Munzur Vadisi kendi halinde doğal bir yaşam formu.
93 Harbi sırasında gösterdiği direniş ile bir simge haline gelen Nene Hatun Millî Parkı Erzurum’da bulunmakta. Nene Hatun Aziziye Tabyasının göstermiş olduğu kahramanlığın ve cesaretinin ölümsüz hale gelmesi için Aziziye Anıtının yanına defnedilmiştir.
Binlerce askerimizin şehit düştüğü Sarıkamış harekatı, yaban hayat, Sarıçam Millî Parkının en temel özellikleri. Ayrıca millî park sınırları içinde kayak, konaklama, şehitlerimizin huzurla uyuduğu şehitlikler bulunmakta.
Millî mücadelenin Ege bölgesi tarafında yer alan Afyonkarahisar, Kütahya ve Uşak sınırları arasında bulunan Başkomutan Tarihi Millî Park şehitlikler, anıtlar ve müze olarak hizmet vermektedir.
Aydın’da bulunan millî park sınırları içinde Panionion, Thebai kenti, Ayayorgi Manastırı, Domatia ile Karine, Hagios Antonios Manastırı ve Zeus Mağarası gibi birçok tarihi güzellik bulunmaktadır. Ayrıca biyolojik çeşitliliğin korunması için çeşitli anlaşmalar imzalanarak bu millî park aynı zamanda önemli bir doğa alanıdır.
Denizli’de bulunan Honaz Dağı ve etrafı milîi park olarak kabul edilmiştir. Ege bölgesinin en yüksek dağı olan Honaz Dağı yerden 2571 metre yükseklikte olup 1995 yılında millî park olarak kabul edilmiştir.
Physkos şehri, Amos harabeleri, Gavur Sancağı ve Marmaris Kalesi başta olmak üzere birçok tarihi öneminin yanı sıra jeomorfoloji nadir ekosistemiyle Marmaris Millî Parkı 1996 yılında statüsünü kazanmıştır. Doğa fotoğrafçılığı, gezisi, botanik turları, kaya tırmanışı gibi aktivitelerde de bulunabilirsiniz.
Manisa ve İzmir il sınırları içerisinde bulunan ve Spil Dağını kapsayan millî park 1968 yılında statüsünü kazanmış. Osmanlı Devletinden itibaren atların otlağı ve yılkıya olarak kullanılan alan atların doğal yaşam alanı haline gelmiştir.
Gala ve Pamuklu göllerini kapsayan Gala Gölü Millî Parkı sulak alanı ve orman ekosistemiyle 111 kuş türünü, nesli tehlikede olan özellikle Tepeli Pelikan, Bayağı Aynak ve küçük Karabatak gibi canlı türlerini barındıran bir millî parkımızdır.
Kırklareli’nin Bulgaristan sınırında yer alan İğneada beldesi sınırlarında bulunan milîi parkta 5 tane göl ile birlikte birçok bitki ve hayvan türüne yuvadır. Fotoğrafçılık, kuş gözlemi, orman ve dağ sporlarıyla millî park ziyarete açıktır.
Balıkesir Edremit’te yer alan sıradağlardan adını alan Kazdağı Millî Parkı aynı zamanda bölgenin en yüksek dağıdır. Endemik türler başta olmak üzere 77 tane ülkemize özgü tür tespit edilmiştir. Sarıkız ile ünlü millî park efsanesi ile ünlü park kamp yapmak isteyenlerinde gözdesidir.
Manyas, gönen ve bandırma arasında bulunan Kuşcenneti Millî Parkı kuş zenginliği ve bu zenginliği koruması nedeniyle A sınıfı diploma verilen milli paktır. Manyas Kuş Cenneti olarak bilinen millî park Cobitis Puncticulata balığı gibi küresel ölçekte tehlikede olan birçok canlıyı korumaktadır.
Çanakkale’de bulunan millî park dünya mirası listesinde yer alan Troya Antik Kentindedir. Homeros’un Truva Savaşının anlattığı mekan olan millî park ayrıca birçok sit alanı, 2 antik kent, 4 tümülüs ve 3 tescilli mezarlığı bünyesinde bulundurur.
Bursa’nın simgesi olan Uludağ Millî Parkı eşsiz güzelliği, kar sporları ve en yüksek tepe noktası olarak özellikle kış aylarında daha da beğenilmektedir. Türkiye’de ilk buzul devri izleri Uludağ’da bulunmaktadır.
Siirt’te bulunan Botan Vadisi 2019 yılında millî park olarak kabul edilmiş olup yamaç paraşütü, rafting gibi sporları yapmaya elverişli bir alandır. ayrıca Türkiye'nin son milliî parkıdır.
Burası Alp Dağları olsa beğenirdiniz diyeceğimiz ama Şemdinli ve Yüksekova sınırları içinde bulunan Cilo ve Sat Dağları Millî Parkı aynı zamandaTürkiye’nin en yüksek zirvesi olan Uludoruk'u da kapsar.
Adıyaman Kahta’da bulunan Nemrut Dağı Kommagene Kralı Antiochos'a ait Tümülüs ve diğer alanlar millî park sınırları içindedir. Her iki terasta da aslan ve kartal heykelleri arasında yüksekliği 7 metreye ulaşan dev heykeller bulunmakta, bunlar yazıtları ve kabartmaları olan ortostadlarla çevrilidir.
Şanlıurfa’da bulunan millî parkı aynı isimli Tek tek dağları üzerinde yer almaktadır. Şuayip Şehri, Soğumatar Harabeleri ve Senem mağarası bu park içinde bulunmaktadır. Konaklama imkanı bulunmayan millî park birçok canlıya ev sahipliği yapmakta.