Tüketicilerin ve üreticilerin genel ekonomik duruma ilişkin değerlendirmelerini, beklentilerini ve eğilimlerini özetleyen ekonomik güven endeksi, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından her ay açıklanıyor. Ekonomik güven endeksi, farklı sektörlere ait alt endeksler hesaplanarak ortaya çıkar. Bu hesaplama belirli kurallar çerçevesinde yapılır. Peki, ekonomik güven endeksi nedir? Ekonomik güven endeksi nasıl hesaplanır? İşte, ekonomik güven endeksi ile ilgili detaylar.
Ekonomik güven endeksi, ekonomik duruma ilişkin değerlendirmeleri özetleyen birleşik endeks türüdür. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından her ay açıklanıyor. Hizmet, ticaret, inşaat, reel kesim ve tüketici gibi sektörlere ait 20 alt endeksin birleştirilmesinden oluşur. Ayrıca 100'den büyük olması ekonomik duruma ilişkin iyimserliği gösteriyor. 100'den küçükse tam tersi bir durum söz konusu.
Ekonomik güven endeksi hesaplamasında farklı faktörlerden söz edilebiliyor. Dolayısıyla ekonomik güven endeksi hesaplaması nasıl yapılır sorusunun yanıtı merak ediliyor. Hizmet, ticaret, reel kesim, inşaat ve tüketici gibi sektörlere ait 20 alt endeks ile hesaplanıyor. Her bir sektörün ağırlığı, o sektörün normalleştirilmiş alt endekslerine eşit şekilde dağıtılır. Kısacası, her sektörün ağırlığı o sektörün alt endeksine doğrudan uygulanır.
Hesaplama yapılırken verilerin ait olduğu dönem de dikkate alınan hususlar arasındadır. Biliyorsunuz ki ekonomik güven endeksinin hesaplamasında alt endeksler kullanılıyor. Bu alt endeksler her ayın ilk iki haftasındaki verilere bakılarak hesaplanır. Dolayısıyla 100'den yüksek ya da düşük çıkması ekonomik durum hakkında bilgi veriyor.
Hizmet: %30
Tüketici: %20
Reel kesim (imalat sanayi): %40
Ticaret: %5
İnşaat: %5
Ekonomik güven endeksi ve sektörel güven endeksleri 0 ila 200 arasında değer alır. Örneğin, endeks en son Türkiye'de 2022 Ocak ayında 100 üzerinde çıkmıştı. Ekonomik güven endeksi, 2023 Şubat ayında 99,1 seviyesindeydi. Böylece tüm sektör endekslerinde de düşüşler yaşandı. Yani 100 eşiğini geçemediği için ekonomik duruma ilişkin kötümserlik söz konusu. 100 eşiğini geçseydi, ekonomik duruma ilişkin iyimserlik söz konusu olacaktı.