Özellikle Temmuz 2018'den bu yana doların hızlı yükselişi, ekonomideki çalkantılar nedeniyle her ay sonu büyük bir merakla beklediğimiz enflasyon üzerine bir içerik hazırladım bugün. 2018'in ikinci yarısı ile birlikte pahalılaşan ürünler neticesinde daha fazla konuşur hale geldiğimiz enflasyonu derinlemesine inceleyelim.
Enflasyon nedir, nasıl hesaplanır, enflasyon sepeti nedir, enflasyonu neler etkiler hep birlikte öğrenelim.
TDK tanımına göre enflasyon; 'Dolanımda bulunan para miktarıyla, malların ve satın alınabilir hizmetlerin toplamı arasındaki açığın büyümesi nedeniyle ortaya çıkan ve fiyatların toptan yükselişi, para değerinin düşmesi biçiminde kendini gösteren ekonomik ve parasal süreç.'
Halk ağzıyla ise yaşam pahalılığı anlamına gelmektedir. Enflasyon sepeti verisine göre belirlenir. Tek ürün fiyatına göre belirlenemez.
Hemen yukarıda son cümlemizde enflasyonun tek bir ürüne bağlı olmadığını ve bir enflasyon sepetine göre belirlendiğini belirttik. Markete girdikten sonra bir veya iki üründeki fiyat artışına göre enflasyon hesaplanmaz. Enflasyon için genel ihtiyaçlara göre bir sepet yapmanız ve bu sepet üzerinden yıllık fiyat artış ortalamasını baz almanız gerekir.
Enflasyon sepeti, enflasyonun hesaplanması için kullanılan ve temel ihtiyaçların yer alması gereken, yıllık bazdaki fiyat artışına göre enflasyon yüzdesini hesaplamak için kullanılan sepettir. TÜİK tarafından yani resmi bir kurumca belirlenir. Bu sepete göre yıllık bazdaki yüzdesel artış enflasyon verisi olarak yansıtılır.
Enflasyon sepetinde nelerin yer aldığını, hangi ürünlerin ne kadar fiyatlandığını görmek için TÜİK'in web sitesinde yer alan veri tablolarına ve veri analiz araçlarına göz atabilirsiniz.
Aşağıda İstanbul için seçtiğim bazı ürün gruplarındaki fiyat değişimlerini görebilirsiniz. 'Tüketici Madde Fiyatları' kısmına tıklayarak aylık değerleri çıkarabilirsiniz. Araca ulaşmak için tıklayın.
İstanbul için Kasım 2018'deki kiracı tarafından ödenen gerçek kira bedeli 1.219,75 TL görünüyor.
Enflasyon sepeti için belirlenen ürün gruplarında yüzdesel dağılımlarına göre fiyatlar belirlenir.
Sepette yer alan grupların aylık olarak fiyatları takip edilir ve önceki aylara göre olan artışlar ve farklar belirlenir. Ardından bu fiyat değişimleri yüzdesel olarak enflasyonu belirler.
Bu veriler yüzdesel olarak aylık bazda değişebilir. Dolayısıyla bir önceki ayın enflasyon verisinde sepet yüzdesi hep aynı kalıyor diyemiyoruz. TÜİK web sitesi üzerinden güncel verilere erişebilirsiniz.
Enflasyon sepetinde yer alan ürünlerin fiyatları genel olarak yükselme eğiliminde ise enflasyonun artması kaçınılmaz olacaktır.
TÜİK ve AA üzerinden aylık olarak takip edebilirsiniz. Her ay başında bir önceki ayın enflasyon verileri duyurulur.
Enflasyonun düşmesi için yapılması gereken ilk iş halkın alım gücünün arttırılmasıdır. Bu da enflasyonun yüksek olduğu ülkelerde ilk önce üretime ağırlık verilmesi gerektiğini gösterir.
aynı biz :D