Bildiğiniz tüm sebzeleri unutmaya ya da sebze sandıklarımızın aslında meyve olabileceği gerçeğini duymaya hazır mısınız? Sebze sanılan pek çok yiyecek, aslında sebze değilmiş. Gelin, sebze ve meyvenin ne olduğuna değindikten sonra hangi sebzelerin aslında meyve olduğunu inceleyelim. Bildiklerinizi unutmaya hazırsanız başlıyoruz!
Kaynak: 1
Meyve, çiçekleme sonucunda bitkinin özel dokularında gelişen ve içinde bitkinin üreme organlarından parçalar bulunduran besinlere verilen isim. Yani çiçekli bitkilerin yumurtalıklarından gelişen bir organmış. Sebzenin ise bilimsel bir tanımlaması yok. Halk arasında kullanılan, daha doğrusu toplumsal bir tanımlamaya sahip sebze kavramı, 'bitkinin yenilebilen kısımları' olarak biliniyor. Yine de bu son derece yanlış bir tanımlama. Çünkü her canlı, bitkinin aynı bölgelerini yemez. Bitkinin yenilebilir kısımları, her canlıya göre farklı ve bunun sonucunda bitkinin yenilmeyen bir kısmı kalmaz. Yani, hemen herkesçe bilinen sebze tanımlaması da böylelikle kendini çürütür.
Peki, yediğiniz besinin meyve mi, yoksa sebze mi olduğunu nasıl anlayabilirsiniz? Aslında bu sorunun yanıtı, çok basit bir sınıflandırmaya dayanıyor. Yediğiniz besinin içinde üreme amacıyla döllenmiş çekirdekler mevcutsa yediğiniz şey bir meyve, eğer bu çekirdekler yoksa yediğiniz besin aslında bir sebze. Şaşırtıcı örneklere hazırsanız bir alt satıra geçebilirsiniz!
Evet evet yanlış görmediniz! Aslında sebze olarak bildiğimiz ve sebze olarak tükettiğimiz domates, meğer bir meyveymiş. 'Bu nasıl mümkün olabilir ki?' dediğinizi duyar gibiyiz. Şöyle ki domates, içinde bahsettiğimiz çekirdekleri barındırdığı için, yapılan sınıflandırmaya göre meyve sayılıyor. Salçasını yaptığımız gıdanın meyve olması, her ne kadar inandırıcı gelmese de bilimsel tanımlamalar, domatesin meyve olduğu konusunda hemfikir.
Sebze sandığımız ama aslında meyve olan besinlere bir diğer şaşırtıcı örneğimiz: patlıcan. Yine bilimsel tanımlamalara göre patlıcan, içinde çekirdekler bulundurduğu için meyve olarak kabul ediliyor. Yemeği yapılan bir besinin meyve olması, zihninizin kabullenmekte zorlanacağı bir durum olabilir.
Evet salatalık! Her ne kadar sebze diye bilsek de aslında salatalık da çekirdekleri olan bir meyve. Meyve olarak kabul etmesi en kolay olanlardan biri olan salatalık, yine de tat olarak alışkın olduğumuz meyvelere benzemiyor.
'Yıllarca sebze olarak bildiğimiz bezelye nasıl meyve olabilir? Üstelik tohum sayılan çekirdekleri nerede?' diyebilirsiniz. Oysaki bezelyenin kendisi bir tohum! Bu yüzden ne kadar şaşırtıcı da olsa bilimsel tanımlamalara göre bezelye, bir meyve.
Çeşitli yemek türlerinin içerisinde yer alan, yemeklere lezzet ve sağlık katan kabak; yapılan sınıflandırmaya göre bir meyve. Bal kabağını daha kolay kabul edilebilir olsa da herkesin aşina olduğu yeşil kabağı nasıl meyve olarak düşünebilirsiniz ki? Şekil olarak bile bir meyveyi andırmıyor.
Belki de en şaşırtıcı olanlardan örneklerden biri, buğday. Evet, doğru okuyorsunuz. Buğday, hem bir tahıl hem bir meyve olarak değerlendiriliyor. Hatta 'buğdaysı meyveler' olarak da kategori edilen meyve türleri var. Mısır da buna dahil. Ayrıca her tahılın bir tür meyve olduğu da söylenenler arasında. Nasıl kategorize edilirse edilsin, mısır ya da buğday bir meyve olmaktan çok uzak görünüyor!
'Peki, şimdi ne yapacağız?' dediğinizi duyar gibiyiz. Merak etmeyin, meyveleri sebze olarak sınıflandırmak sadece size özgü bir hata değil. Öyle ki ülkeler, aslında meyve olan sebzelerin vergilendirmesini yaparken bile sebze üzerinden yapıyor. Bu algının değiştirilmesi ise oldukça zor. Özellikle bu zamana kadar çoğu meyveyi sebze olarak kabul etmişken bütün toplumlara bunun doğru olmadığını anlatmak epey zor olsa gerek.
Yaav yiyin işte ha meyve ha sebze
Kafamda ben nasıl kodladıysam sebze de, meyve de odur. Sokmuşum tanımınıza.
Biliyorduk