Bilimi mutfaklarımıza sokmanın vakti geldi sayın okuyan, çocuğun çoluğun ya da etrafta küçüklerin varsa, el becerileri gelişsin hem de biraz bilime yaklaşsın, benim de bilmediklerim varmış öğreneyim dersen mutfak deneyleriyle burdayız!
Hem Yedirin Hem Öğretin: Çocuklarınızla Birlikte Yapabileceğiz 11 Lezzetli Deney
3
1. Yenebilir Kemikler
Hep lades oynamak olmaz biraz da kemiklerimizi tanıyalım...
İhtiyacınız olan;
Çubuk kraker
Marshmallow
Beyaz çikolata
Yapmak istediğiniz kemik boyutlarına göre çubuk krakerinizi ve şekerinizi daha büyük boylarda da seçebilirsiniz. Çubuk krakerlerin uçlarına marshmallow takıyoruz. Beyaz çikolatayı eritip kemiklerimizin üstüne dökerek buzdolabında donmasını bekliyoruz.
Kemiklerimiz hazır! Temel kemik yapısının süngerimsi (marshmallow) ve sert kemik (çubuk kraker) kısımlarını gösterek meraklılara anlatabilirsiniz. Kan hücrelerimizin bu kemik dokularda üretildiğini o nedenle kendimize iyi bakmamız gerektiğini de söylebiliriz!
2. En Lezzetli Cam Bu Cam
Cam nasıl oluşur?
Küçük kum tanelerinin erimesiyle mi gerçekten?
O zaman neden cam kum gibi görünmüyor?
Sorularıyla köşeye sıkıştırılıyorsanız hemen mutfağa doğru bir geçiş yaparak yenebilir yalancı bir cam yapabilirsiniz. Üstelik kırıp parçalaması da serbest!
1/2 su bardağı pudra şekeri
40 ml glikoz şurubu (veya mısır şurubu)
60 ml su
Bir tutam krem tartar
Sprey yağ
Pişirme kağıdı
Termometre
Yağlı kağıdı sprey yağ ile tepsiye yapıştırıyoruz. Diğer yandan bir sos tenceresine şeker, glikoz şurubu, su ve krem tartarı koyuyoruz. Karışım 150 dereceye çıkana kadar kaynatıyoruz. Bu işlemi kısık ateşte yapmanız önemli, çünkü yüksek ateşte şekeriniz karamelize olup sarı bir renk alır. Hedeflediğimiz dereceye ulaşınca karışımınızı alıp hazırladığınız fırın tepsisine düzgün bir şekilde yayın. Bir saat boyunca soğutun.
Şekerin erimesiyle yenebilir camın oluşmasını, kumun yüksek sıcaklıklarda erimesiyle cama dönüşmesine benzeterek anlatabilirsiniz. :)
3. Dehidrasyon Üzümleri
Dehidrasyonu açıklıyoruz!
Bunun için taze üzümleri güneş alan bir yere koyuyoruz. Çocukların hergün kontrol etmesini söylüyoruz. Böylelikle taze üzümlerin kuruya dönüşümlerinin her aşamasını görüyorlar.
Amacımız ne mi?
Kuru meyve ve sebzelerin saklanmasında en eski yöntemin dehidrasyon (yani sıvı kaybı) olduğunu, kurutulmadan saklanan besinlerin (eğer yaş grubu uygunsa su içindeki enzimatik aktiviteden dolayı) raf ömrünün daha kısa olduğunu anlatabilirsiniz.
4. Ay Bisküvileri
Ay'ın evrelerini göstermek isterseniz, kremalı bisküviler süper bir seçim olabilir!
5. Atomik Kurabiyeler
Kurabiye bilimi yapıyoruz!
Kurabiyelerimizin üzerine proton, nötron ve elektronu temsil edecek olan damla çikolatalar ve renkli bonibonlar kullanabiliriz. Atomunuzun çekirdeğini proton ve nötron oluştururken, en dıştaki parçalar elektronları temsil ederler.
Atom elemanlarının yüklerini, seçeceğiniz elementte kaç proton, nötron ve elektron olduğunu anlatıp, kurabiyelerinizi afiyetle yiyebilirsiniz!
6. Bol Şekerli DNA
Bir DNA sarmalı için dört farklı renkte yumuşak şekerlemelere ihtiyacımız var. Bu dört farklı renk DNA'da bulunan azotlu bazları temsil eder (adenin, guanin, sitozin, timin). Bu bazların arasındaki hidrojen bağlarını ise kürdanlarınızla oluşturabilirsiniz. Burdaki kırmızı şekerlemeler ise nükleik asit ipliklerini temsil eder.
DNA'nın yapısında saçımızın rengi, boyumuz gibi özelliklerin kayıtlı olduğunu anlatarak ilgi çekebiliriz.
7. Dilimizi Hep Doğru mu Söyler?
Burnunuz tıkalıyken yedikleriniz lezzetli miydi?
Yoksa hiç ağzınızın tadı yok muydu?
Bir bakalım, nelere ihtiyacımız var?
Pamuk
Elma
Vanilya özütü
Çocuğunuza önce bir dilim elma yedirin. Daha sonra pamuğa bir damla vanilya damlatın ve vanilyalı pamuğu koklatın.Bir dilim daha elma verin. Bu elmanın vanilyalı bir tadı olduğunu söyleyecektir. Çünkü koku ve tat duygunuz birbirlerine bağlı çalışırlar.
8. Bitkilerin Neresini Yiyoruz?
Bitkileri yiyoruz iyi güzel de yediğimiz yerler bitkinin neresinde?
Toprağın altında büyüyen kısımlarını mı yiyoruz üstte kalanları mı?
Tükettiğimiz sebzelerin, bitkilerin hangi kısımları olduğunu öğrenmek için minik bir aktivite yapabiliriz:
Brokoli (Bitkinin çiçekleridir.)
Ayçekirdeği (Bitkinin tohumlarıdır.)
Ispanak (Bitkinin yapraklarıdır.)
Kereviz (Bitkinin gövdesidir.)
Havuç (Bitkinin kökleridir.)
9. Dağlar Nasıl Oluşur?
Bu konuyla ilgili çeşitli teoriler bulunmakla birlikte, bir tanesini bisküvi deneyimizle basit bir şekilde açıklayabilirsiniz.
Petibör bisküvi
Krema ve krem peynir
Su kullanarak levha tektoniğini anlatabilirsiniz.
Burada bisküvi yeryüzündeki hareket halindeki levhaları, krema ise yer kabuğu olan litosferi temsil eder.
İki bisküviyi çarpıştırarak dağlar oluşturabilirsiniz!
10. Biraz da Matematik...
İlk deneyinizdeki gibi,
Çubuk kraker
Marshmallow'a işiniz düşecek.
Geometrik şekilleri çalıştırmak isterseniz. Bu şekillerin kenar ve köşelerini temsil eden lezzetli kareler, üçgenler oluşturabilirsiniz.
11. Çürük Karpuzdan Neler Yapılmaz ki
Karpuzunuz çürük çıktıysa hiç dert etmeyin, hemen hayvan hücresi maketine çevirebilirsiniz. Tabi renkli şekerleriniz ve boya kalemleriniz de varsa... (Yenebilir boyalar da kullanabilirsiniz.) Karpuzun tam ortasına hücrenizin çekirdeğini yerleştirin (kırmızı şeker), mavi boyayla kromozomları gösterebilirsiniz. İplik şeklindeki maviler ise endoplazmik retikulmlarınız. Onların dışında dileğiniz renkli şekerlerle mitokondri, golgi ve ribozomları gösterebilirsiniz. Afiyet olsun!
Ve çocuğa bilimi göstereceğim diye yiyeceklerle haşır neşir olmaktan obezliğe bir adım daha atmış olur. :P
bunları görse torununa deney yaptırmayan ninenin tepkisi şu olurdu: nimetle şaka olmaz!! güzel deneyler ama çocukları şeker vs ye alıştırmamak gerek
Nimetle şaka olmaz.