Hayvanlar duygularını bizim gibi sözlü olarak ifade edemeseler de onların da psikolojik rahatsızlıklar yaşayabileceği fikri uzun süredir tartışılıyor. Evcil hayvanlarını gözlemleyen birçok kişi; köpeklerin depresyona girebildiğini, kedilerin anksiyete yaşayabildiğini düşünüyor. Hatta tutsak hayvanlarda görülen bazı davranışlar, insanlarda görülen psikiyatrik rahatsızlıklarla şaşırtıcı benzerlikler taşıyor. Peki bu gerçekten zihinsel bir hastalık mı yoksa sadece dış etkenlere verilen doğal bir tepki mi? Bilim insanları bu konuda oldukça çarpıcı keşifler yaptı.
Hayvanlar da Tıpkı İnsanlar Gibi Mental Hastalıklara Sahip Olabilir mi?
3
Veterinerler ve hayvan davranış uzmanları, hayvanların bazı psikiyatrik bozukluklar yaşayabileceğini söylüyor.
Ancak bunlar, insanlardaki klinik depresyon veya anksiyete bozukluğu ile birebir aynı olmayabilir. Örneğin köpekler sebepsiz yere endişeli görünebilir, mobilyaları parçalayabilir ya da yalnız bırakıldıklarında kontrolsüz tepkiler verebilirler. Ancak insanlar gibi oturup yaşadıkları anksiyeteyi anlatamazlar. Bu nedenle hayvanların psikolojik durumlarını anlamak için sadece davranışlarına bakılabiliyor.
Pennsylvania Üniversitesi’nden veteriner Prof. Carlo Siracusa, hayvanların kesinlikle zihinsel hastalıklar yaşayabileceğini söylüyor. Ona göre insan beynindeki duygusal kontrol merkezleriyle hayvanlardaki merkezler büyük oranda benzer. Özellikle beyindeki amigdala hem insanlarda hem de hayvanlarda kaygı, korku ve stres tepkilerini yönetiyor.
Birçok araştırma, hayvanların da travma sonrası stres bozukluğu (PTSD) benzeri tepkiler verdiğini gösteriyor.
Savaş bölgelerinde görev yapan köpeklerin önemli bir kısmı, tıpkı insan askerler gibi savaş sonrası travma belirtileri gösterebiliyor. Bu belirtiler arasında ani korku tepkileri, agresif davranışlar ve aşırı tetikte olma hali yer alıyor.
Evde yaşayan evcil hayvanlarda da benzer durumlar gözlemlenebiliyor. Özellikle travmatik olaylar yaşamış veya uzun süre yalnız bırakılmış hayvanlar, yoğun kaygı geliştirebiliyor. Bazı kediler ve köpekler, sahiplerinden ayrı kaldıklarında yemek yemeyi kesebiliyor, sürekli olarak kapı önünde bekleyebiliyor ya da eşyaları tahrip ederek içsel gerginliklerini dışa vurabiliyor.
İnsanlar, depresyon yaşadıklarında duygusal boşluk, ilgisizlik, enerji kaybı ve umutsuzluk hissederler.
Ancak depresyonun en büyük özelliklerinden biri, kişinin sosyal ve zihinsel durumunu uzun vadede etkilemesi. Hayvanlar da üzüntü ve ilgisizlik gösterebilir ancak bilim insanlarına göre bu durum, insanlardaki depresyon kadar derin olmayabilir.
Bunun nedeni, hayvanların insanlara kıyasla daha az soyut düşünceye sahip olmaları. İnsanlar, depresyon yaşadıklarında geçmişteki hataları düşünüp pişmanlık duyabilir veya gelecek hakkında endişelenebilir. Ancak bilim insanlarına göre hayvanlar böylesine derin bir varoluşsal sorgulama yapmazlar.
Bazı zihinsel hastalıklar, tamamen insan beyninin gelişmişliğine bağlı olabilir.
Örneğin şizofreni veya diğer psikotik bozukluklar hayvanlarda pek gözlemlenmez. Bunun birkaç sebebi olduğu düşünülüyor. İnsan beyni, çok daha karmaşık bir yapıya sahiptir ve soyut düşünme yeteneği oldukça gelişmiştir. Psikoz hastalıkları, genellikle kişinin gerçeklik algısının bozulmasına sebep olur.
İnsanlar varoluşsal krizler yaşayabilir, sosyal kaygılar geliştirebilir ve gerçek ile hayal arasındaki farkı ayırt etmekte zorlanabilir. Ancak bilim insanları, hayvanların bu tür soyut düşünceler geliştirebilecek zihinsel kapasiteye sahip olmadığına inanıyor.
Hayvanlarda zihinsel rahatsızlıklar genellikle fiziksel ve davranışsal belirtilerle kendini gösterir.
Stresli veya kaygılı hayvanlar, sürekli havlayabilir veya miyavlayabilir, aşırı tüy dökebilir ya da yemek yeme alışkanlıklarında değişiklik gösterebilir. Kediler kendilerini sürekli yalarak tüylerini yolabilir, köpekler sürekli titreyerek saklanma eğiliminde olabilir.
Tutsak hayvanlar, psikolojik rahatsızlıklara daha aşırı tepkiler verebilir. Örneğin, esaret altındaki bazı maymunların kendilerini ısırdığı veya tüylerini yolduğu gözlemlenmiştir. İnsanlarla uzun süre birlikte yaşamış hayvanlar, sahiplerinden ayrıldıklarında depresyon benzeri semptomlar gösterebilir.
Evcil hayvanlara dair içeriklerimiz 👇🏻
Neden Scottish Fold Gibi Cins Kedileri Sahiplenmemeliyiz?
Köpekler Neden Yürüyüş Yaparken Birden Yere Yatıp Bir Daha Kalkmaz?
Kaş Yaparken Göz Çıkarmayın: Kedinizi Neden Asla Tıraş Etmemelisiniz?
Her 5 kediden 4ü ruh hastası bu kadar araştırmaya gerek yok kesin bilgi.
💞💕💗❤♥🧡💓🎈💝❣💞💕
oyuncak, top almak gerek kedilere köpeklere