Hepimiz bunu duyduk, hepimiz bu düşünceden biraz olsun nasibimizi aldık. Bu konu üzerine filmler izledik, kitapla okuduk. Hatta bilim insanları gerçeği ortaya çıkarmak için birçok çalışma da yürüttü.
Bu araştırmalar sonucunda aslında simülasyonda yaşıyor olma ihtimalimizin hiç de düşük olmadığı, hatta aksinin neredeyse imkansız olduğu ortaya çıktı. Çünkü evrendeki fizik kurallarının üst sınırlarının olması, bizlerin bu üst sınırları aşamamamız, evrenin bir başlangıcı olması ve evrenin sayılara, hatta 'piksellere' indirgenebilmesi simülasyon ihtimalini destekler durumdaydı.
Kabul etmek gerek ki stresli bir zamanda yaşıyoruz. Her ne kadar gözlerimizi kapatsak da dünyanın her tarafında olup biten savaşları, katliamları, intiharları, açlıktan, susuzluktan ölen insanları, protestoları, işsizliği ve insan ne kadar karşı koymaya kalkarsa kalksın içimizi kaplayan karamsarlığı duyuyoruz, hissediyoruz. Şu an yaşayan nesil olarak, en yüksek stres dönemlerinden birindeyiz. IRS'in verilerine göre, Y kuşağı kendi ebeveynlerinden daha az gelire sahip olan ilk nesil. Aynı zamanda atom bombası, Üçüncü Dünya Savaşı gibi endişelerle de yaşayan bir nesil.
Üstüne üstlük bir de sahip olduğumuzun 'daha iyisinin' tek bir tıkla ulaşılabilir olduğu, sinemada, televizyonda, haberlerde, sosyal medyada her zaman daha iyi ve mutlunun övüldüğü bir döneme denk geldik. Bu durumun üzerimizdeki etkisine Lisa Blackman 'Toplu Medya Histerisi' adını vermiş. Oldukça da çarpıcı bir isim.
Kimimiz bir kitabı okuyup ana karakteri örnek aldık, kimimiz bir film karakterine özendik, kimimiz bir oyundaki savaşçı olmak istedik, sporculara özenerek baktık... Hatta kendi annemize babamıza özendik. Bunlar hayata karşı beklentilerimizin şekillenmesi üzerinde büyük bir rol oynadı. Fakat ne yazık ki, kendi hayatlarımız ideallerimizin yanından geçmez durumda kaldı. Öz ebeveynlerimizin zamanından daha hızlı ve zihinsel açıdan belki de daha zorlayıcı bir dönemde yaşamaya başladık.
ABD Ulusal Zihin Sağlığı Enstitüsü'nün 2017 verilerine göre sadece ABD'de majör depresyon ile baş eden yetişkin sayısı 17.3 milyon. Yani ABD nüfusunun %7.1'i. ABD Hastalık Kontol Merkezleri'nin 2018 verilerine göreyse ABD'deki 3-17 yaş arasındaki çocuklardan 1.9 milyonuna depresyon tanısı konmuş durumda. Bu veriler sadece bilinen ve bir profesyonele başvuran kişilere dayalı. Bu sayıların giderek arttığıysa bilinen bir gerçek.
Psychology Today'e göre şükrettiğimizde psikolojik olarak bu duygu hem içimizde hem de dışımızda pozitiflik yaratıyor. Kurt Lewin'in 1958 yılında yayınladığı 'Başarı ve Başarısızlığın Psikolojisi' isimli makalesine göreyse, kişiler 'çok zor' bir hedefte başarısız olduklarında bunu 'başarısızlık' olarak görmüyor, 'çok kolay' şeyleri başardıklarında ise başarılı olduklarını hissetmiyorlar. Bizlerse çok küçük yaşlarda hayali beyinlerimizin derinliklerine yerleştirilen 'büyük adam olma' amacını herkesin başarması gereken orta derece bir hedef gibi görüyoruz.
Bu da kişileri anlam aramaya ve sonucunda da elleri boş kalmaya itiyor. Sürekli yetersizlik, başarısızlık ve doyumsuzluk hisseden insansa bir noktada şu düşünceyle karşılaşıyor: 'Acaba bir simülasyonda mı yaşıyoruz?' Ve tüm o kötü anıların anlamsızlığının yanında bu teorinin açıklamaları, birden hayatın kendisinden daha mantıklı hale geliyor. Oysa kafamızdaki bu başarı hedeflerinin çoğu gerçekçi değil, ve Lewin'in 'çok zor' kategorisine bile girebilirler. Oysa bizler başardığımız küçük şeylerle yetinmeyi bırakıp, cevap daha büyük şeylerde aramaya odaklanıyoruz.
Etrafınızı ya da kendi hayatınızı incelediğinizde tekrar eden şeyleri görmemek neredeyse imkansız. Örneğin hayatınızda size en çok kafa karışıklığı yaşatan, sık sık karşınıza çıkan şeyi düşünün. Bu bir eksikliğiniz, yapamadığınız bir şey, bir düşünce olabilir. Fakat hayatınız üzerine kısa bir süre düşündüğünüzde bu konuyla alakalı olayların süreklilikle karşınıza çıktığını görebilirsiniz. Tıpkı bir bilgisayar programı ya da televizyon dizisi gibi.
Simülasyon teorisinin 'babalarından' sayılabilecek Nick Bostrom 'Bir Simülasyonda mı Yaşıyoruz?' isimli makalesinde şu örneği vermişti:
Diyelim ki televizyonda Sudan savaşını izliyorsunuz. Televizyonu izlerken tüm olaylar sizin dünyanızda da var oluyor. Fakat televizyonu kapattığınız anda, bu olaylar sizin için hiç olmamış gibi geride kalıyor. Bunu küçükken 'Acaba ben bakmıyorken insanlar ne yapıyor?' diye düşünüp, sadece biz bakarken insanların hareket edebildiğini sandığımız o garip düşüncelerle de bağdaştırabilirsiniz. Hatta bu düşüncelerin daha ileri seviyelerinde insanlar sürekli olarak izlendiklerini ve hayatın sadece onlar etrafında döndüğünü, onlar için özellikle zorlaşırtırıldığını bile düşünebiliyorlar. Bu duruma ise Truman Show filminden esinlenilerek 'Truman Sendromu' adı verilmiş.
Çünkü içinizde kök salmasıyla, bu düşünce insanı gerçekten depresyona sürükleyebiliyor ve çeşitli psikolojik bozukluklara yol açabiliyor. Mesela insanlar yabancılaşma olarak da bilinen 'defamiliarisation' olarak bilinen bozuklukla karşılaşabiliyorlar. Bu psikolojik bozukluk, kişilerin çevrelerindeki her şeyin sahte olduğuna inanmasına ve bir türlü gerçek bir hayatta yaşıyormuş gibi hissedememesine yol açıyor. Kimi zaman kişiler aynada gördüğü kendi yüzünü bile anlamlandıramıyor. Gerçekten korkutucu. Ya da Capgras sendromuna yakalanan insanlar, çevrelerindeki herkesin sahteleriyle değiştirildiğine inanabiliyor. Tabii, bunlar ileri vakalar.
Ve aslında bakarsanız, sosyal medyada, videolarda, filmlerde duyduğunuz 'simülasyonda yaşıyoruz' esprileri bile, bu fikrin herkes için arka planda işliyor olduğunu gösteriyor.
Çünkü simülasyonda yaşıyor olmamız demek, kontrolün asla elimizde olmadığı anlamına geliyor. Bu durumda kendimizi başarısız gördüğümüz, suçladığımız ya da elde edemediğimiz her şey için sorumlu tutmayı bırakabiliyoruz. Tabii ki kimileri için simülasyon düşüncesi karanlık bir ihtimali öne çıkararak kişileri daha kötü bir noktaya sürüklüyor fakat bazıları ise bu durumdan yararlanıp 'hayatımı yaşamalıyım' diye düşünebiliyor. Aslında her türlü tehlikeli bir konsept...
Elimizden bunu değiştirecek ya da bu duruma müdahale edecek bir şey gelmiyor. Hiçbirimiz Neo değiliz ve bizi uyandıracak bir Morpheus yok. Fakat olmak zorunda da değil.
Çok üzücü fakat bir zamanlar 'hayat işte' ya da 'benim hatam' dediğimiz şeylere artık 'simülasyondaki bir hata' olarak bakmaya başlıyoruz. Ve bu noktada, aslında elimizdekilerle yetinip kendimizi yine de geliştirmeye çabalamayı bırakıp, sistemde kavrulup giden gerçek birer simülasyon robotuna dönüşüyoruz.
Tabii bunlar yalnızca birkaç araştırmaya dayalı küçük gözlemler... Siz ne düşünüyorsunuz? Neden hayatlarımızdan kendimizi soyutluyoruz?
simulasyon evrende olabilcegimize dair quantum dunyasinda cok ciddi isaretler var. herseyden once enerji ve madde en kucuk biriminde quantalara ayriliyor, yani kesintisiz degil, parcali basamakli, tipki bir simulasyonun pixelleri gibi. oteki isaretse quantum dunyasinda yapilan gozlemin sonucu degistirmesi. bir atomalti parcacigi gozlemlediginizde dalga fonksiyonu cokuyor ve parcacik bir deger aliyor ama gozlem yapmazsaniz superpozisyon halinde tum mevcut degerlere sahip oluyor. tamda bir simulasyonun calisma mantigina uygun sekilde. mesela bir oyun oynarken bilgisayar bulundugunuz butun ortami render etmez, sadece sayisal deger olarak saklar, baktiginiz, gozlemlediginiz alani render edip goruntuye donusturur. bir simulasyonda islemci gucu sonsuz degildir, islem gucunden tasarruf icin gerceklik ufak parcalara pixellere bolunur ve sadece gozlenen alan render edilip gerceklik olusturulur, tipki quantum dunyasinda gozlemledigimiz gibi.
onedioda görmeyi özlediğimiz içerikler
Çıkarım 1: eğer simülasyondaysak bunu birileri tasarlamış demektir. Yani her şey boş her şey tesadüf diye bi şey olmaması gerekir mantıken. Çıkarım 2: reenkarnasyon dediğimiz şey de simülasyonda gerçeklik kazanacaktır. Yani süper mario'da olduğu gibi bütün canlarımız bitene kadar tekrar tekrar dünyaya gelmemiz mümkün. Çıkarım 3: bütün simülasyonlarda olduğu gibi bu simülasyonun da bi amacının olması lazım. Yani bi "level boss" ya da son tur dediğimiz bi durumun mevcudiyeti mantıken zorunluluk kazanıyo. Çünkü öyle ya da böyle, bütün bilgisayar oyunlarının bi amacı vardır. Bu amaçlar bizim kendimize belirlediğimiz küçük hayallerden mi ibarettir? Yoksa herkesin tek bi büyük ortak amacı mı vardır? Amacı gerçekleştiremeyenler ne olacaktır? Gerçekleştirene kadar hayata mı gelecektir? Simülasyon sadece bu gezegenle mi sınırlıdır? Yoksa bilgisayar oyunlarındaki gibi başka başka evrenlerde yeniden ortaya çıkmamız mümkün müdür?