Dün akşam Bank Asya'ya yapılan müdahalenin ardından 'Ne bankalar vardı be' sohbetleri bir anda yeniden açıldı. Şu an için Bank Asya'nın akıbetinin ne olacağı bilinmese de Türkiye'de birçok banka gerek TMSF'ye devredilerek, gerekse satılarak tarihin tozlu yaprakları arasındaki yerlerini aldı. Bizde sizler için, bankacılık sektöründe 'Kimler geldi, kimler geçti' sorusunun peşine düştük...
Şüphesiz ki yok olup giden bankalar arasında en meşhuru Uzanlar’ın İmar Bankası’ydı. “Macit, beni otomobillendir” reklamıyla bir anda yatak odalarımıza dek giren banka, Türk erkekleri tarafından “Ohoo her seferinde araba alacaksak olmaz bu iş, başım ağrıyo deyip sırtımı döner yatarım ben” tepkisiyle karşılaşmıştı. Kapanma söylentilerinden itibaren şubelerinin önünde uzun kuyruklar oluşmuş, zamanında “Dolara, Marka yüksek faiz” sloganı nedeniyle bankaya çuval çuval döviz taşıyanların önemli bir kısmı paralarını alamamaları üzerine “Lan çuvalı verin bari geri?” şeklinde isyan etmişti.
“Çizgili pijama üretebiliyoruz, niçin mevduat da toplamayalım ki?” gibi insanın ancak kafasının çok dolu bir anında olumlu yanıt verebileceği bir soruyla hem tekstil hem bankacılık sektörüne giren Sümerbank, 1999’da TMSF’ye devredildi. 2001 yılında ise Oyakbank’a satıldı. Oyakbank yönetiminin “Şubelerin kasalarından top top ekose kumaş çıktı, Allah için bir damla para yok” şeklinde yakındığı dedikodusu bir döneme damga vurdu.
Tam açılımı Türkiye Öğretmenler Bankası olan kuruluş, öğretmenlikle bankacılık arasında yaşanan gel-gitler nedeniyle günümüze dek ulaşamadı. Bankanın açılmasından bir süre sonra “Nasıl ya? 3 ay yaz tatili, sömestr falan yok mu?” şaşkınlığına düşen çalışanlar, zaman içerisinde öğretmenlerde öyle bankayı kalkındıracak pek de bir para olmadığını fark ederek iyiden iyiye hayal kırıklığına uğradı. Banka, her nedense bir de Grup Vitamin şarkısına konu olmuştur: “Töbank’tan mı geliyon da, kız sen namuslu musun? Yanakların al al olmuş Genç Telecard’lı mısın?”
“Pamukbank… Genç Pamukbank” sloganı akıllarda kalan banka, reklamlarında Şener Şen’i oynatarak büyük sükse yapmıştı. Türkiye’nin ilk 5 özel bankasından biri olan ve zamanında Adana’da pamuk üreticileri için kurulan Pamukbank, yolun sonunda Halkbank bünyesine alındı. Fotoğraflı kredi kartını ilk kez uygulayan bankalardan biridir. Gerçi tabi bunu uyguladıklarında Türkiye’de hepi topu 17 civarı kişide kredi kartı olduğu için rahat ettiler, bugünden bakınca komple tek bir selfie’de bile toplayabilirlermiş herkesi.
Şimdi söylesen inanmazlar, gerçekten vardı böyle bir banka. Artık sahibi Okan Bey çalıştığı bir bankaya “Ohoo numaratör 122’de, bana veriyor 645’i” diye sinirlenip mi kendi bankasını kurdu yoksa sırf adı Okan olanlar 1’er lira yatırsa dünyanın mevduatı gelir diye bir umuda mı kapılındı bilemiyoruz. Zaman içerisinde sönümlenip gitti. Belki de karşısına şöyle hayırlı bir Ayselbank, Busebank, Damlabank falan çıkıp çiftleşemediğinden ötürü soyu tükendi…
İlk anda aklınıza geldiği gibi değildi maalesef. Yoksa gönül ister tabi ATM’lerinden tütün çekilebilen bir banka olsun, B tipi likit fon yerine günlük faiz olarak kulağınızın arkasına bir dal sigara koysun… Ama dediğim gibi, öyle değildi. Kökeni Akhisar’daki tütün üreticilerine dek uzanan banka, sonradan Yaşarbank oldu. Yaşarbank, birçok başka bankayla beraber Sümerbank’la birleştirildi. Sonra, Sümerbank’ı Oyakbank satın aldı. En nihayetinde Oyakbank da satılıp Hollandalı ING Bank haline geldi. Bu kadar havalandırma sayesinde pırıl pırıl oldu banka, hiç tütün kokusu falan kalmadı.
Artık nasıl bir krizden geçiyorlardı bilinmez, bu banka bir gün ansızın “10 Dolarınıza, 5 Markınıza bile faiz veriyoruz” diye bir karar aldı. İşte o gün Türkiye’nin nice yağız delikanlısı sünnetlerinde Almanya’daki teyzelerinden gelen 100 Markları da alarak şubelere akın etti. Hemen hepsinin kollarında yine sünnette bir enişte tarafından hediye edilmiş radyolu saatler vardı, oradan tanınabiliyorlardı. 1999’da çaprazlamasına dev bir “Maşallah” kuşağının asılı olduğu Genel Müdürlük binasıyla beraber TMSF’ye devredildi.
Radyoda yıllar boyu süren “Bugün 4 Şubat Çarşamba... Demirbank iyi günler diler” anonsuyla akıllarda kalan banka, 2000 yılında TMSF’ye devredildi. Devir esnasında çıkan çatışmada King’s Landing’den kaçmayı başaran bir grup üst düzey yöneticisinin çabasıyla yeniden kurulan firma, son olarak Iron Bank of Braavos ticari ünvanı ile tahta çıkma amacındaki küçük ve orta ölçekli kral adaylarına verdiği bonkör krediler ile adını yeniden duyurdu.
2001 yılında Garanti Bankası’na katılarak varlığı son bulan Osmanlı Bankası, 1856 yılında kuruldu. O zamanki ilk ismi “Bank-ı Osmani-i Şahane” olmasından ötürü toplumda “Lan bunlar bizim paramızla ne yapıyorlar da bu denli keyif alıyorlar?” eleştirilerine maruz kaldı. Banka, dedelerinin tasarruf mevduatı hesap cüzdanlarını okuyamadıklarından yakınan bir grup tarafından önümüzdeki günlerde belki de yeniden hayata geçebilir…
Sonradan ING Bank’a satılan Oyakbank, dünya tarihinin nadir askeri bankacılık örneklerinden birini ortaya koydu. Askerlerin yardım kuruluşu vasfındaki, yönetiminde birçok paşa bulunan Oyak’ın idaresindeki bankada 05:30’da sabah içtiması alındığına dair söylentiler çıktı. Bankaya kısa dönem bireysel pazarlama olarak gidenler arasında devrecilik baş gösterdi. ATM’lerin gece 1-3 nöbetlerinde sigara içerken paşaya yakalanıp 2 hafta gişenin arkasında patates soydurulanlar oldu… Çok çileli bankaydı çok… Ama ben rahat yerde yaptım, denetleme denk gelmedi bana. Bak hiç unutmam bir gün girdim Genel Müdür’ün odasına…
En güzel banka buydu işte. Sadri Alışık, başrolünü oynadığı filmde, elini ne zaman şalvarına atsa para çıkardı. Dünyanın en nefis bankacılık sistemiydi açık ara. O şalvar ne oldu, TMSF’den birilerinin eline mi geçti, Bahreyn’e gidip off-shore şalvarcılığa mı başladı maalesef bilinmiyor…