Kış aylarından bıktığımız ve yaz aylarının hayallerini kurduğumuz bu günlerde, ülkemizden katbekat daha soğuk yerler olduğunu bilmek insanı ürpertiyor. Bu yerler o kadar soğuk ki insanlar burada yaşayamıyor. Hayat, bu noktalarda adeta donmuş durumda. İşte, kara kışa bayılanların bile bu kadarı fazla diyeceği dünyanın en soğuk noktaları!
İlk olarak ülkemizde ölçülmüş en düşük sıcaklıkla başlıyoruz. Kış ayları, ülkemizin batısında çok etkili olmasa da doğusunda çok çetin şartlarda geçiyor. -40°C'lere ulaşan sıcaklıklar Doğu'da hayatı donma noktasına getiriyor. Yoğun kar yağışı da yolları kapatıyor. Ülkemizdeki en düşük sıcaklık ölçümü ise Van'ın Çaldıran ilçesinde yapıldı. 9 Ocak 1990 tarihinde Çaldıran'da termometreler -46,4°C'yi gösteriyordu. Bu bir rekordu ve Türkiye'nin en düşük sıcaklık rekoru hâlâ Çaldıran'a ait.
Çok geniş bir yüzölçümüne sahip olan ABD'de kış soğukları, bazı yerlerde hayatı donduracak noktaya getirirken bazı yerlere uğramıyor bile. ABD'nin soğuktan en çok etkilenen bölgesi ise en kuzeyinde yer alan Alaska eyaleti oluyor. 23 Ocak 1971'de Alaska'nın Prospect Creek bölgesinde yapılan ölçümlerde sıcaklığın -62°C olduğu ortaya çıktı.
Soğuk havasıyla bilinen Kanada'nın yeryüzünde ölçülen en düşük sıcaklıklardan birine sahip olması kimseyi şaşırtmaz diye düşünüyoruz. Nitekim 3 Şubat 1947'de Kanada'nın Yukon şehrinde yapılan ölçümlerde termometre -63°C'yi gösteriyordu. Düşünürken bile içi titriyor insanın.
Yaz aylarında bile sıcaklığın eksilerde kaldığı Grönland, yıl boyunca buzlarla kaplı oluyor. Buna rağmen yaklaşık 57 bin kişilik bir nüfusa sahip. Grönland'da ölçülen en düşük sıcaklık ise 9 Ocak 1954'de yapılmış. Sıcaklık tam -66,1°C olarak ölçülmüş.
Soğuk denince akla ilk gelen yerlerden biri olan Rusya'nın Yakutistan bölgesinde de dondurucu soğuklar görülüyor. 6 Şubat 1933 tarihinde Oymyakon'da yapılan ölçümler sonucu sıcaklığın -68°C olduğu ortaya çıktı. Üstelik burada yaşayan insanlar var! 2014 verilerine göre Yakut Türkleri'nin yaşadığı Oymyakon'un dondurucu soğuğuna rağmen nüfusu 517 kişi.
Antarktika denince akan sular donar. Dünyanın en soğuk bölgesi olan Antarktika'da dünyanın en düşük sıcaklıkları ölçülüyor. Yine Antarktika'nın doğusunda yapılan bir ölçümde bu durum bir kez daha gözler önüne serildi. 2005 yılında Dome A adı verilen bir bölgede yapılan ölçümler sonucu hava sıcaklığının -82,5°C olduğu ortaya çıktı.
Araştırmalar uğruna dünyanın en soğuk noktalarına istasyonlar kuran bilim insanları, Güney Kutbu'nu da es geçmedi. 1956 yılında kurulan Amundsen-Scott Güney Kutbu İstasyonu, Güney Kutbu'nda hâlâ aktif durumda. Buradaki ölçümler sonucunda ise dondurucu soğuğun derecesinin -82,8°C olduğu görüldü.
Yine yerleşim yerlerinden uzak, sadece bilim insanlarının kaldığı bir istasyon olan Plateau İstasyonu; bilimsel çalışmalar için kullanılmaya devam ediyor. Bilim aşkıyla yanıp tutuşan bilim insanlarının bu istasyonda kalmak uğruna mücadele ettikleri soğuklar, -86,2°C'yi bulabiliyor. Uzun yıllardır bu çalışmaları sürdüren bilim insanları ne kadar soğukla baş etmeye alışmış olsalar da bu çılgın soğukları duymak bile içimizi titretiyor.
Dondurucu soğuğu yüzünden insanların yaşam kuramadığı tek kıta olan Antarktika, tamamen kar ve buzullarla kaplı. İnsanlar orada yaşamayı reddetse de bilim insanları bilimsel çalışmalar için Antarktika'ya birçok istasyon kurdu. Bunlardan biri de Sovyetler Birliği tarafından kurulan Vostok İstasyonu. Tarihler 21 Temmuz 1983'ü gösterirken yapılan hava sıcaklığı ölçümü herkesi hayrete düşürdü. Sıcaklık tam -89,3°C olarak kayıtlara geçti. Bu sıcaklık gelmiş geçmiş en düşük sıcaklık olarak kayıtlara geçmişti.
Zirvede tabii ki Antarktika var yine. Antarktika'nın ortalarında, uydular yardımıyla yapılan ölçümler sonucu sıcaklığın -93,2°C olduğu tespit edildi. Bu sonuç Vostok İstasyonu'nda yapılan ölçümlerden 4°C daha soğuk olduğunu gösteriyor ve yeni bir rekor kırıyordu. Bu ölçüm 10 Ağustos 2010 tarihinde yapıldı. Bilim insanları gelişen teknolojiyle daha soğuk noktalara ulaşılabileceğini düşünüyor.