Üzerine çok tartışılan ve çoğu zaman özellikle erkekler tarafından gereksiz ve feminist bir tutumla abartıldığı düşünülen bir konu bu. Abartılan, gereksiz büyütülen bir tutum olduğunu düşünmeden önce konunun esas nedenlerini ve haklılığını bir kez daha anlatabilmek adına bu içeriğimizi hazırladık. Herkes merak ediyor 'neden bayan denmez?'. İşte 'neden 'bayan' değil 'kadın' demeliyiz'in 13 maddede cevabı...
Kadın ne demek? diye soranlarınız için ise sözlük anlamına göre kadın; erişkin dişi insan, yani cinsiyet belirtici bir tanımdır.
Aynı zamanda 'Bayan ne demek?' diye soranlar için ise; kadın isimlerinin ya da soyadlarının başına getirilen, bahsi geçen ya da seslenilen kişinin kadın olduğunu ifade eden bir hitap şeklidir.
Örneğin 'Bay, bakar mısınız?' diyemeyeceğiniz gibi 'Bayan, bakar mısınız?' demeniz de abes kaçacaktır.
Boşuna abartılan ve büyütülen bir tartışma demeden önce asıl nedene odaklanırsanız, olayın haklılığını ve bu konudaki ısrarın yalnızca feminist bir söylem olmadığını da göreceksiniz.
Eğer kendinizi bu şekilde savunuyorsanız özrünüz kabahatinizden daha büyük! Çünkü bu neden kibarlık olsun ki, size bunun daha kibar olduğunu düşündüren ne? Bu, tamamen kadını cinsel kimliğinden uzak tutmaya çalışan erkek egemen sistemin bize dayattıklarının bir sonucudur. Ayrıca asıl yanlış olan bu kelimeyi ve çağrışımlarını ayıp bulan zihniyettir.
Oysa kadın olmanın da kadın demenin de utanılacak bir tarafı yoktur ve bunun ayrımı yapmak kimseye düşmez.
TDK'da da kadın kelimesinin tanımı şu şekildedir: Erişkin, dişi insan.
Yani gelişimini tamamlamış ve 18 yaşını doldurmuş her dişi birey, kadındır.
Bunu araştırırken 'Neden bayan değil de kadın?', 'Bayan neden denmez?' gibi sorular kafanızı kurcalıyorsa:
Yolda görülen bir erkeğe seslenilirken 'Adam, bakar mısın? Şşt, erkek!' demediğimiz gibi kadınlara da bu şekilde seslenmemeliyiz. Herhangi bir eril bireye 'Beyefendi, bakar mısınız?' diye yaklaştığımız gibi, kadınlara da 'Hanımefendi, bakar mısınız?' demek daha nezih ve düzgün bir hitap olacaktır.
Bize bu algıyı yaratan tutucu zihniyet konuşma dilimize lanse edilerek bu kullanım normalleştirmeye çalışılıyor. Ve bunun karşısında durup, algılarımızla oynanmasına izin vermemek hem kadınların hem de erkeklerin en önemli sorumluluklarından biri olmalı.
Amerikalı psikiyatrist Elizabeth Loftus'un yaptığı deneylerde, kullanılan dilin insan hatırasını değiştirmekte etkili olabileceği ortaya çıkmıştır. Yani, seçilerek kullanılan sözcükler ile oluşturulan yeni dil, yaratılan eski algıyı değiştirerek hatıraları baştan yazabilmektedir. Aynı zamanda California San Diego Üniversitesi Bilişsel Bilimler Dalı uzmanı Lera Boroditsky, dilde kullanılan eril ya da dişil kelimelerin insan algısında son derece önemli olduğunu gösteren çalışmalar yapmıştır. Bayan kelimesini 'kadın'ın kibarlaştırılmış şekilde ifade edilmesi yönünde yorumlayanlar ve bu sebepten kullananlar ise oluşturulan algıda, 'Kadın' kelimesini ayıp ya da kaba olarak lanse etmektedir. Bu durumda 'kadın' kaba ve ayıp bir kelimedir.
Ve sırf bu yüzden insanlar, kadın demek yerine bayan diyerek konuyu kapatıveriyor. Konunun en önemli noktası da burasıdır çünkü bu tutum yüzünden kadın cinsiyeti, bir sözcüğe sıkıştırılarak aşağılanıyor.
Türkiye Kadınlar Basketbol Ligi, Kadın Reyonu- Erkek Reyonu, Kadın WC- Erkek WC, Kadın doktor/avukat/öğretmen doğru kullanımlardır.
Daha da önemlisi; 8 Mart Dünya Bayanlar Günü değil, Kadınlar Günü'dür.
25 Kasım Uluslararası Bayana Karşı Şiddete Hayır Günü değil, Kadına Karşı Şiddete Hayır Günü'dür.
Bir erkeğe 'erkek' diyorsanız, aynı durumda kadına da 'kadın' demekten çekinmemelisiniz. Bir kıyafet mağazasında 'Bay Reyonu' demiyorsanız, 'Bayan Reyonu' da dememelisiniz. Doğrusu erkek reyonu ve kadın reyonu şeklinde ifade etmektir. Erkeğin 'erkek' sıfatıyla değerlendirildiği her noktada 'kadın' da aynı gözle görülmelidir.
Bir sınavda, bir ankette ya da bilgilerinizi girmeniz gereken herhangi bir belgede cinsiyet belirtilen kısımda iki hane görülür. Bunların birinde 'kadın' diğerinde ise 'erkek' yazmalıdır. Eğer ayrım 'bayan' ve 'erkek' şeklindeyse bu doğru bir gösterim değildir.
Kadına cinsel özgürlüğünü tanımadan kibarlık adı altında yeni bir hitap şekli oluşturmak, onun hak ve özgürlüklerinin yanı sıra kimliğini de sınırlamak anlamına gelir. TDK'ya göre 'kadın ve kız' ayrımı söz konusu değildir. Çünkü iki cinsiyet vardır; bunlar kadın ve erkektir. Kız bir cinsiyet tanımı değildir.
Cinsiyet belli etmek amacıyla verilen bir ifade biçimini, 'kadınlık' adı altında salt bir cinsellik algısı altında bütünleştirmesi ve bunun artık uygunsuz bir ifadeye tekabül etmesi durumun rahatsızlık verici kısmı. Erkeklik denilen olgunun ifade ettiği durum ile kadınlık kelimesi eş anlamda değerlendirilmediği takdirde, kadın kelimesinin cinsellik çağrıştırması yanlış bir olgu. Dilin ve kullanılan kelimelerin algı üzerindeki etkisinden daha önce bahsetmiştik. İşte 'kadın' denmesi için oluşturduğumuz dirayetin esas sebebi de budur. Aksi takdirde, 'bayan' demek bu algının desteklenmesine ve normalleştirilmesine yol açar. Doğrusu 'kadın'dır ve 'kadın' olarak kalacaktır.
13 madde sıralamışsınız biri bile kayda değer değil. Ben bayan kelimesinin sadece cinsiyet ifade etmek için kullanılmasına karşıyım. Cinsiyet ifade ederken kadın denmelidir. Çoğu insan cinsiyet belirtirken kadın yerine bayan demeyi tercih ediyor çünkü kadın kelimesinin kaba bir kelime olduğunu düşünüyorlar. Değiştirmemiz gereken algı bu algıdır. Hitap ederken bayan denmesinde hiçbir sakınca görmüyorum. Boş işleri bırakın artık bu saçma sapan tavırların hiçbiri kadın lehine değil.
Birgün köye çiftçi ile röportaj yapmaya geldiler yerel bir gazeteden. Bir tanede KADIN! var içlerinde. Ahmet amca sofra kurdurdu eşine kendiside sobayı yaptı. Baktı ki hanım kız içeri girmiyor çekiniyor. ''sizde gelsenize bayan'' diye seslendi içeriden. Bak bu adam hiç okula gitmemiş okumamış cahil dersiniz demi.. O kadın içeri girdi oturdu sofraya bir ikram bir ikram özellikle o kadına çünkü amcanın ölen kızına çok benziyordu.. Ahmet amca eşine bu güne kadar bir tane gül almamıştır. Ancak kalkar sabah kahvaltıyı hazırlar sobayı yakar. Eşi hasta oldumu ''benim avrat hasta'' diye eczane eczane dolaşır. Sorsan cahil köylü dersin demi. Sizin şu gereksiz kelime hassasiyetinizi ben bu güzel insana anlatsam heralde ya sinirden ölür, ya da gülmekten.. O yüzden bazen diyorum cahil kalaydım da böyle gereksiz kelime hassasiyeti olan insanları görmeyeydim.
Tüm sjwlerin atası ve en gereksiz alınganlığı. Bu akım çıktığından beridir hiçbir şey yolunda gitmiyor. Kısaca bi sg.