Güvercinlerin yürürken başlarını ileri geri sallaması hepimizin dikkatini çekmiştir. Bu hareket çoğu kişiye komik ya da ilginç gelse de aslında rastlantı değil. Onlar için oldukça işlevsel bir anlam taşıyor. Dışarıdan bakıldığında küçük bir detay gibi görünse de, arkasında bilimsel bir sistem var. O klasik sallanma hareketi, güvercinlerin dünyayı nasıl gördüğüyle doğrudan ilgili. Gelin bakalım!
Yavaş çekim görüntüler sayesinde bilim insanları aslında güvercinlerin kafasını sallamadığını, ileri doğru ittiğini fark etti. Bu harekette iki aşama vardı, itiş ve bekletme evresi. İtiş sırasında baş, vücuda göre yaklaşık 5 cm ileri itiliyor. Ardından gelen bekletme evresinde ise baş bir süre sabit kalıyor, vücut başa doğru ilerleyince baş yeniden ileri itiliyor.
Biz bu hızlı hareketi gözümüzle tek parça gibi algıladığımız için kafa sallıyor gibi görüyoruz. Oysa yaptıkları şey, saniyede 5-8 kez tekrarlanan bir görsel sabitleme hareketi.
Asıl amaç, çevredeki görüntüleri net bir şekilde algılamak. Bilim insanlarına göre güvercin bu şekilde başını sabit tuttuğunda, retina üzerindeki görüntü bulanıklaşmadan işlenebiliyor. Eğer güvercinin başı vücuduyla aynı hızda hareket etseydi, çevre görüntüleri bulanık geçerdi ve bu da yiyecek bulmayı ya da tehlikeyi fark etmeyi zorlaştırırdı.
İlginç bir şekilde, güvercin hareket etmese bile çevresi hareket ediyorsa yine bu kafa hareketini yapmaya devam ediyor. Çünkü asıl olan, dünya hareket ediyorsa başı sabitleyerek görüntüyü netleştirmek. Bu davranış, kuşların çevrelerini daha net görmelerini sağlıyor.
Tavuklardan leyleklere, turnalardan balıkçıllara kadar pek çok kuş, kafalarını sabitleyerek görsel veriyi daha iyi işliyor. İnsanlarda ise benzer işlevi gözler üstleniyor; gözlerimiz sabit şekilde kaymaz, 'sakkad' adı verilen ani sıçramalarla çevremizi tarar ve görüntüyü sabitler. Yani insanlar da hareket sırasında görüntüyü sabitlemek için benzer bir sisteme sahip.