Kayalar veya diğer katı materyaller yerine, büyük bölümü gazlardan oluşan gezegenler olan gaz devleri hakkında oldukça bilgi sahibiyiz. Ya da şimdiye kadar öyle olduğumuzu düşünüyorduk. Yeni yapılan bir gaz devi keşfi, tüm bildiklerimizi değiştirebilir. Biz de bu yazımızda bu konudan bahsediyoruz.
Bu, gökbilimcilerin gaz devi özellikleri belirleyebildiği türünün en genç örneği ötegezegen. Ve bu özellikler çok kafa karıştırıcı çünkü bunları mevcut gezegen oluşumu anlayışımızla kolayca açıklayamıyoruz.
Güneş benzeri yıldızının yörüngesinde, Güneş'in Dünya'ya olan uzaklığının sadece yarısı kadar yakınında yörüngede dönüyor. Gezegen Jüpiter'in boyutunda, ancak Jüpiter'den sekiz kat daha ağır. Bu da onu Dünya'dan iki kat daha yoğun kılıyor. Bu durum sadece gaz devi bir gezegen için dikkate değer bir şey değil, aynı zamanda mevcut açıklamalara da uymuyor.
'Şu anda kabul edilen modellerle karşılaştırıldığında HD 114082 b, yalnızca 15 milyon yaşındaki genç bir gaz devi için yaklaşık iki ila üç kat fazla yoğun' şeklinde devam ediyor.
Genç bir yıldızı çevreleyen gezegen öncesi diskteki malzeme parçaları çarpışıp birleşerek, gazı çeken ve bir gaz devinin oluşumuna yol açan katı bir kayalık malzeme çekirdeğinde birikir. Bu süreç ısı üretir ve bir gezegen için “sıcak başlangıç” olarak bilinir. Bu senaryo pek çok gezegen gözlemine uysa da, 'soğuk başlangıç' senaryosuna daha iyi uyan başka durumlar da var. Bu modelde yıldızın etrafındaki malzemeden çıkan gaz soğur ve büzülür. Kritik bir yoğunluğa ulaştığında bu malzeme bir gezegen haline çöker. Soğuk bir genç gezegen, sıcak olandan daha yoğun olacaktır.
'Söyleyebileceğimiz tek şey, dev gezegenlerin oluşumunu hala çok iyi anlamadığımızdır' şeklinde sözlerine devam ediyor. Çekirdek yığılma modeli için HD 114082 b gezegeni çok küçük. Yani bu gezegen ya beklenenden çok daha hızlı soğudu, ya da çok daha büyük ve yoğun bir çekirdeğe sahip. Ancak diğer iki çok genç Jüpiter benzeri gezegen de soğuk başlangıç modeliyle daha iyi açıklanıyor gibi görünüyor.
Zakhozhay, “Bu eğilimi doğrulamak için bu tür daha fazla gezegene ihtiyaç duyulsa da, teorisyenlerin hesaplamalarını yeniden değerlendirmeye başlamaları gerektiğine inanıyoruz. Gözlemsel sonuçlarımızın gezegen oluşum teorilerini daha iyi anlamamızı sağlıyor olması heyecan verici. Çalışmalarımız, bu dev gezegenlerin nasıl büyüdüğüne dair bilgimizi geliştirmeye yardımcı oluyorlar ve bize anlayışımızdaki boşlukların nerede olduğunu söylüyorlar' şeklinde sözlerini bitiriyor.
Siz bu konu hakkında ne düşünüyorsunuz? Yorumlarda buluşalım!