ANKARA (AA) - GÖKHAN VARAN - Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ) verilerine göre dünya genelinde her yıl, sigara içmeyen 1 milyondan fazla kişi, 20'den fazla farklı kanser türü ve diğer birçok rahatsızlık açısından önemli bir risk faktörü oluşturan sigaranın dumanı ile bağlantılı hastalıklar nedeniyle hayatını kaybediyor.
Sigaranın zararları konusunda toplumsal farkındalık oluşturmak ve tütünle mücadele etmek amacıyla, 1987 yılından bu yana 9 Şubat tarihi, DSÖ'nün girişimiyle 'Dünya Sigarayı Bırakma Günü' olarak anılıyor.
AA muhabirinin DSÖ verilerinden derlediği bilgilere göre, tütün mamulleri, tüketicilerinin yarısından fazlasının hayatını kaybetmesine yol açıyor.
- Sigara içenlerin yüzde 80'i düşük ve orta gelirli ülkelerde yaşıyor
Dünyada 1 milyarın üzerinde kişi sigara içiyor ve bu kişilerin yüzde 80'i az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde yaşıyor.
Türkiye'de ise 15 milyondan fazla kişi sigara tüketiyor ve her sene ortalama 100 bin kişi tütün kullanımına bağlı hastalıklar sebebiyle hayatını kaybediyor.
Sigaraya bağlı ölümlerin çoğu, genellikle yoğun tütün endüstrisi müdahalesinin ve pazarlamasının hedefi olan düşük ve orta gelirli ülkelerde meydana geliyor.
Yapılan bazı araştırmalarda, tütün kullanıcılarının sigarayı bırakmak için yardıma ihtiyacı olduğu belirtiliyor. Bulgular, çok az sayıda sigara tüketicisinin tütün kullanımının getirdiği sağlık risklerini anladığını gösteriyor.
Bununla birlikte sigara içenlerin çoğu, tütünün tehlikelerinin farkına vardığında sigarayı bırakmak istiyor ancak bu konuda gerekli desteğin alınamadığı durumlarda sigarayı bırakmak isteyenlerin yalnızca yüzde 4'ü başarılı oluyor.
- Tütün, sigara içmeyenler için de ölümcül olabiliyor
Dünyada her yıl 8 milyondan fazla kişi tütün ürünü kullanımına bağlı hastalıklar sebebiyle hayatını kaybediyor. Bu ölümlerin 7 milyondan fazlası doğrudan tütün kullanımına bağlı iken, 1 milyondan fazla kişi ise tütün ürünü kullanmadığı halde sigara dumanına maruz kalmaktan kaynaklanan hastalıklar nedeniyle hayatını kaybediyor.
Bu durum aynı zamanda çocuklar için de ciddi tehlike oluşturuyor. Dünyadaki çocukların yarısı sigara dumanının kirlettiği havayı soluyor ve buna bağlı olarak her sene 65 bin çocuk, sigara dumanına bağlı hastalıklardan ötürü hayatını kaybediyor. Hamilelerin sigara içmesi, bebekler için ömür boyu sıkıntısını çekeceği sağlık sorunlarına sebebiyet veriyor.
Tütün, bağımlılık yapması sebebiyle hane halkı gelirini de ciddi manada olumsuz etkiliyor ve sağlığı kötüleştirdiği gibi yoksullaşmaya da kapı aralıyor.
Tütüne olan talebi azaltmak için sigarayı bırakmayı teşvik eden 'dumansız' yasalar, resimli sağlık uyarıları, tütün tüketimine ilişkin reklam ve promosyon yasakları ve tütün tüketimine ilişkin getirilecek vergiler gibi temel önlemler ön plana çıkıyor.
Tütün fiyatlarında yüzde 10'luk bir artışın, yüksek gelirli ülkelerde yüzde 4, düşük ve orta gelirli ülkelerde yüzde 5 civarı tüketimi azaltacağı tahmin ediliyor.
En çok sigara tüketen ülkeler listesinde başı, yüzde 47,4 ile Kiribati çekiyor.
Bu ülkeyi, Karadağ (yüzde 46), Yunanistan (yüzde 43,7), Doğu Timor (yüzde 42,2), Rusya (yüzde 40,9) ve Nauru (yüzde 40) ile takip ediyor.