Modern insanlığın vazgeçilmez parçası olarak rahatça tanımlayabileceğimiz Google'ın CEO'su Sundar Pichai, yaptığı konuşmada bir restoranda müşteriler ve garson arasında geçen bir olayla ilgili izlenimlerini ve bu gözlemi sonucunda ortaya attığı, sorunlara bakış açınızı değiştirecek Hamam Böceği Teorisi'ni anlatıyor.
Bir gün, restoranda oturuyordum. Oturduğum sırada bir hamam böceği aniden ortaya çıktı, uçtu ve bir kadının üzerine kondu. Kadın, böceği üzerinde gördükten sonra çığlık atarak zıplamaya başladı.
Tepkisi bulaşıcıydı, arkadaş grubuna da onun paniği bulaştı. Bu panik sarmalı sürerken kadın, hamam böceğinden kurtulmanın yolunu buldu, böceği üzerinden savurdu fakat ...
Yaşanan panik senaryosu bu sefer de gruptaki diğer kadın için başladı. Ta ki garson imdada yetişinceye dek. Kişiler üzerinde bayrak yarışındaymış gibi el değiştiren hamam böceği garsonun üzerine zıpladı.
Sonunda herhangi bir heyecan kırıntısı taşımadan hamam böceğini parmaklarıyla alıp restoranın dışına fırlattı.
Merak etmiştim, acaba hamam böceği yaşanan tüm bu çılgın olaylardan sorumlu tutulabilir miydi? Eğer öyleyse garson neden hiç rahatsız olmamış, sakinliğini korumuştu?
Problem hamam böceğinde değildi. İnsanlar hamam böceğinden duydukları rahatsızlığı yönetmekte başarısız olmuştu. Problem insanlardaydı. O zaman bunun sadece bu basit olayla sınırlı olmadığını, hayatın her alanında benzer durumların yaşandığını fark ettim.
Trafik sıkışıklığından yaşanan rahatsızlık da aynıydı. Trafik sıkışıklığı aslında beni rahatsız etmek için tek başına yeterli değildi. Ben trafik sıkışıklığının yarattığı rahatsızlık hissiyle baş edemediğim için bu olay canımı sıkıyordu.
Bu hikayeden anladım ki hayatta önüme çıkan olaylarda tepki vermemeliyim. Önce anlamaya çalışmalı, ardından tepki değil, anlamlı bir yanıt vermeliyim.
Tepkiler her zaman içgüdüsel olarak ortaya çıkar, olaylarda kontrolü yitirmemek ve sosyal ilişkilerimizde oluşacak çatlakları önlemek için kriz anlarında tepki vermek yerine düşünmek ve anlamak hayatî önem taşır.
-Deprem oluyor! -Bi dakka düşüniyim. Oldu mu? Olmadı. Demek ki her zaman çalışmaz bu teori.
Pekçok meselede tutabilir ama hamamböceği konusunda tutmaz. Ben uçamayanından kaçıyorum, uçanının olduğu yerde hayatta kalamam.
Aslında anlatmak istediği farklı ortam, yaşam koşulları, şartlarında oluşan sorunları çözerken oluşan zorluklardır. Daha önce karşılaşılmayan herhangi bir soruna verilen tepki başkalarının da sorunu haline gelebilir. Bir nevi farklı olaylara mantıklı çözümler getirmenin ön koşulu çevreye uyum sağlamak ve sorunu bağışıklık haline getirmektir.