Fed'in faiz artırım süreci ile başlayan, dolar/TL'deki yükseliş trendi ay başından bu yana sürerken, yıl başından sonraki aylarda ekonomistlerin, 'arka kapı' satışları ile stabil seyrin korunduğu analizlerini duymayan kalmamıştı. 18 Mayıs Çarşamba günü de yükselişini 16 sınırına dayandıran kur, bugün de günün ilk yarısında bu seviyeleri yeniden gördü. Günün ikinci yarısında ise düşüşe geçerken, düne göre sınırlı da olsa yükselişini koruyor.
Bugün en yüksek 15,9863 seviyesini gören dolar/TL, saat 16.25 itibarıyla 15,90-15,91 seviyesinden işlem gördü. Euro/TL ise bir miktar gerileme ile 16,81 seviyelerinde karşılık buluyor.
Özellikle 2021 Aralık ayında yaşanan tırmanış yeniden görülür mü bilinmez ama mayıs ayının sonuna gelmeden TL, dolar karşısında yaklaşık yüzde 8 oranında değer kaybetti.
Dünya Gazetesi yazarı ekonomist gazeteci Şeref Oğuz, doların piyasada 22 liradan alıcı bulduğunu söylerken, 'dolar geldiği yeri unutmaz ve onun üstüne çıkmak konusunda ısrar eder' derken, katıldığı TV 100 yayınında 'artık takoz tutmuyor' diyen Oğuz, ekonomide panik havası olduğunu ve iş çevresinin dolar bulmak için yarıştığını bununda fiyatı daha yukarıya çıkardığını belirtti.
Şeref Oğuz bugün gazetedeki köşesinde ise, 'Öncelikle, dolar gördüğü yeri unutmaz. 18,6 TL’yi görmüştü ve FED’in de etkisiyle gözü yukarılarda. Kaldı ki arkasından enflasyon kovalarken yerinde sayması düşünülemezdi. Zaten özel sektör haftalardır 20 liranın üzerinden dolarize oluyor bile…' dedi.
Dolar/TL'de 22 seviyesinin de düşük kalacağını vurgulayan, KKM hesaplarındaki getirinin enflasyon karşısında yeterli gelmediğini, dövize endeksli tahvil uygulamasının yürürlüğe girmesinin beklendiğini açıklayan Oğuz, ekonomi yönetiminin para basarak piyasada likiditeyi artırmasının sonunun iyiye gitmediğini belirtti. Oğuz sözlerini şöyle sürdürdü:
KKM takozu yerine ÜFE ve TÜFE'ye endeksli yeni enstrümanlar denenecek ama bunlar da işe yaramayacak, artık arabanın fireni patladı, tek kurtuluş faiz arttırmak.
Prof. Dr. Yalçın Karatepe de 'Dolar neden yükseliyor?' başlıklı yazısında, 'Peki, bu yükseliş neden yaşanıyor ve devam eder mi?' sorusuna şu şekilde cevap verdi:
Öncelikle şunu belirtmek gerekir: ülkede döviz talebi hiçbir şekilde sönümlenmedi. Talep değişik formlara bürünmüş olsa da güçlü bir biçimde devam ediyor. Mesela, TL hesaplardan Kur Korumalı Mevduat’a (KKM) gelen mevduat aslında örtük bir döviz talebidir.
13 Mayıs tarihli BDDK verilerine göre gerçek kişilerin mevduatlarının yüzde 62’si döviz cinsinden. Bir de buna TL mevduat olarak gösterilen ama aslında döviz türevi olduğunu bildiğimiz KKM’yi de ekleyecek olursak, oranın yüzde 75’in üstüne çıkacağını hesaplayabiliriz.
Evet, doğrudur; doların getirisi yılbaşından nisan ayı sonuna kadar olan dönemde enflasyonun altında kalmıştır. Bu dönemde TÜFE yüzde 31,71 olurken doların artışı sadece yüzde 11’de kalmıştır. Diğer bir ifade ile dolarda olanlar da reel olarak kaybetmiştir. Buna rağmen vatandaşın dövizden vazgeçmediğini BDDK verilerinde görebiliyoruz.
Ancak mayıs ayında yaşanan yüzde 8’lik artış bize gösteriyor ki reel olarak dolarda ortaya çıkan kaybın telafi edilmesi pek de zor olmayabilir. Oysa bu olasılık TL’de kalanlar açısından, düşük TL faizi ısrarı nedeniyle, hiçbir zaman söz konusu olmayacaktır. Belki bunun tek istisnası enflasyona endeksli tahvil olabilir.
EM Stratejistleri, TL zayıflığının bir sonraki ayağının yaşanmak üzere olduğuna inanıyor. 2022 enflasyonunun yıllık %50 ila %80 arasında seyrettiği ve EM'de hala en olumsuz olan TL ile bunun mümkün olduğunu düşünüyor. Dolar/TL'nin yıl sonunda 21-24 arasında olması bekleniyor.