Gerçekten Her Gece 8 Saat Uykuya İhtiyacımız Var mı?

13.05.2025 - 11:44

Her gece 8 saat uyumamız gerektiğini hepimiz duymuşuzdur. Ancak bu kural gerçekten herkes için geçerli mi? Bilim dünyası bu konuda net bir fikir birliğine sahip değil. Uyku süresi yaşa, yaşam tarzına ve hatta genetik faktörlere göre değişebiliyor. Uyku hakkında doğru bildiğimiz yanlışlar düşündüğümüzden daha fazla olabilir.

Kaynak 1, Kaynak 2

Aslında, insan biyolojisinde pek çok konuda olduğu gibi uyku da kişiden kişiye değişebiliyor.

Araştırmalar, sağlıklı yetişkinler için 7 ila 9 saat arası uykunun ideal olduğunu gösteriyor. Ancak yaş ilerledikçe ve yaşam döngüsüne göre bu ihtiyaç farklılaşıyor. Örneğin yeni doğan bebeklerin günde 14-17 saat, okul çağındaki çocukların 9-11 saat uyuması öneriliyor. Ergenler için 8-10 saat yeterliyken, yaşlı bireylerde bu süre 7-8 saate kadar düşebiliyor. Yani 'mutlaka 8 saat uyumalısınız' şeklindeki söylem herkes için geçerli değil.

Sıklıkla duyduğumuz bir başka iddia ise vücudumuzu daha az uykuya alıştırabileceğimiz yönünde.

Ancak uzmanlar bu konuda pek umut vermiyor. Çoğu insan 6 saatten az uyuduğunda, aslında performans kaybı yaşıyor ama bunu fark etmiyor. Uyku uzmanı Cynthia LaJambe, insanların uykusuzluğa alıştığını zannettiğini ama gerçekte işlev kaybı yaşadığını belirtiyor.

Nadir durumlarda bazı bireylerin genetik bir mutasyon sayesinde az uyku ile yetinebileceği bilinse de bu çok istisnai bir durum. Genel kural ise şu, vücudu az uykuya programlamak mümkün değil ve bu konuda ısrarcı olmak sağlığı ciddi şekilde riske atabiliyor.

Uyku eksikliği kadar fazla uyumanın da riskleri bulunuyor.

Yapılan uzun vadeli bir araştırmada, hem kısa hem uzun uyku sürelerinin obezite riskini artırdığı görüldü. Ayrıca bazı araştırmalar, fazla uyumanın ölüm riskini artırabileceğini öne sürüyor.

Uzun süre uyumanın sağlığa iyi geleceği düşünülebilir ama bu her zaman geçerli değil. Bilim insanları bu konuda daha fazla veri toplamaya çalışıyor. Kısacası uykunun fazlası da en az azı kadar dikkat edilmesi gereken bir konu.

Peki gündüz uyumak faydalı mı?

Araştırmalar, kısa süreli uykuların dikkat, reaksiyon süresi ve ruh hali üzerinde olumlu etkiler yarattığını gösteriyor. Ancak uzun süren uyuklamalar derin uykuya geçilmesine yol açabiliyor ve bu da uyanıldığında sersemlik hissi yaratabiliyor. Dahası, aşırı gündüz uykusu bazı sağlık risklerini artırabiliyor.

Araştırmalar, düzenli olarak kısa kestirmeler yapan kişilerde kalp ve beyin sağlığı açısından bazı olumlu etkiler gözlemlendiğini de ortaya koyuyor. Ancak uzun vadeli etkileri anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç var.