Günde binlerce uçak havalanıp yolcuları diledikleri yerlere ulaştırıyor. Bu olağan bir durum olduğu için kimsenin ilgisini çekmez. Bu yüzdendir ki bir uçak kazası haberini gördüğümüzde şaşırır ve meraklanırız. Açık sulara düşen, alev alan, karaya düşüp enkaza dönen uçaklar haber olur. Peki, olası bir uçak kazasında neler yapabilir, neler yapmalıyız? Bu durum içim hayati önem taşıyan bilgileri sizler için hazırladık! 👇
Bu raporda kazalara karışan insanların yaklaşık %95,7'si hayatta kaldığı ve gerçekleşen ölümlerin uçak yerdeyken meydana gelen yangınlardan kaynaklandığı belirtildi. Ayrıca, o zamandan bu yana geçen yıllarda hava trafiğinin artmasına karşın ölüm oranının yaklaşık olarak aynı kalması da önemli bir nokta. Uçak kazalarına neden olabilecek en riskli anların havalanma, yaklaşma ve iniş aşaması olduğu bildirildi.
Bu çalışmanın yapılma nedenlerinden biri, yolcuların bir kaza durumunda ne yapacaklarını bilirlerse hayatta kalabilecekleri gerçeğinin farkına varmalarını sağlamaktı. O halde şimdi uzmanların tavsiyelerinden bahsedelim.
Sivil Havacılık Otoritesi'nin bir sözcüsü Independent'a, insanların bir şeyler ters gittiğinde doğru destek pozisyonunu alabilmeleri için koltukların dik olması gerektiğini açıkladı. Eski uçuş görevlisi Kelly Kincaid, insanların uçaktan hızlı bir şekilde inmeleri gerektiğinde tepsi masalarını kaldırmanın yolu açmakla kalmayıp koltukları dik konuma getirmenin de buna yardımcı olduğunu söyledi.
Uzmanlar, perdelerin özellikle kalkış ve iniş sırasında açık olması gerektiğini söylemekte. Pilot Chris Cooke'un belirttiğine göre, doğal ışığın içeri girmesi çok önemli. olası bir kaza nedeniyle kabin ışıklarının sönmesi durumunda ve uçağın hızlı bir şekilde tahliye edilmelesi gerektiğinde yolcuların gözlerinin dışarıdaki ışık seviyesine uyum sağlaması açısından da hayati önem taşımakta.
'Uçuş görevlilerinin veya yolcuların acil durum çıkışını açmanın ve kullanmanın güvenli olup olmadığını anlaması için dışarıyı görebilmeleri gerekir. Kanat tarafındaki motor hala çalışıyorsa veya yanıyorsa çıkın.'
-Uçuş Güvenliği Vakfı
Uçağın nasıl düştüğü ile ilgili olasılıklardaki çeşitlilik nedeniyle tüm koltukların aynı güvende olduğunu söyleyen de var, tam aksini söyleyen de. Popular Mechanics dergisinden bazı araştırmacılar, 2007'de uçak kazaları hakkındaki verileri derledikleri ve Ulusal Ulaşım Güvenliği Kurulu'nun otuz altı yıllık kayıtlarını analiz ettikleri bir çalışma gerçekleştirdi.
Arkada oturmak, normal uçuşlarda inişinizin daha uzun süreceği anlamına gelebilir ancak aynı zamanda hayatta kalma şansınızı %40'a kadar artırdığı bulundu. Başka bir çalışma gösterdi ki; Hayatta kalma şansı en yüksek koltuklar, arka orta koltuklar. Bu koltuklarda kazaya karışan yolcuların hayatta kalma şansının %72 olduğu tespit edildi.
Kafanın öne doğru eğilip ayakların zemine yerleştirilmesiyle alınan bu pozisyon, savrulan uzuvların etrafınızdakilere çarpma ve gevşek nesnelerin size çarpma olasılığını azaltmaya da yardımcı olur. BBC Earth Lab, çarpışma pozisyonunun yalnızca darbeden sağ çıkma şansını değil, aynı zamanda bilinçli kalma ve kendinizi tahliye etme şansınızı da artırdığını gösteren testlerden yapıldı.
Bu bilgiler herkesin bildiği oldukça basit bilgiler gibi görünse de aslında öyle değil. 2018'de bir uçuş görevlisi tarafından Twitter'da paylaşılan bir fotoğraf gösterdi ki birçok insan acil iniş sırasında, maskesini yanlış takıyor.
'Hava kazasından kurtulanlarla ve sevdiklerini felaketlerde kaybeden ailelerle görüştükten sonra, güvenlik brifingini okumanının hayatta kalmak için ne kadar kritik olduğunu bir kez daha anladım.'
-Güvenlik Jack Plaxe, risk yönetimi uzmanı
1996'da Etiyopya Havayollarına ait bir uçak kaçırılıp düştüğünde, 175 yolcudan sadece 50'si hayatta kaldı. Neden? Güvenlik brifingini okudukları için can yeleklerini doğru kullanmayı biliyorlardı.
Ayakkabılarınız tarafından yerinize sıkışmak istemezsiniz, gerekirse koşabilmeyi de istersiniz. Peki ya kıyafet konusu? USA Today gazetesi, en güvenli seçeneklerin uzun kollu ve pantolon içeren kıyafetler olduğunu buldu. Tuhaf gelebilir ancak böyle giyinmek geri dönüşü olmayan türden yanıkları önlemeye yardımcı olabilir. Elbette, irtifadaki değişikliklerle kabin ısınırken veya soğurken üstünüzü giyinebilir veya soyunabilirsiniz ancak bir çarpışma durumunda, bu ekstra süveterin içini solumak, potansiyel olarak ölümcül duman ve gazlarla mücadele etmenize yardımcı olabilir.
Hayatta kalmasına yol açan en önemli şey, insanların uçak gerginliklerinden ve korkularından kaçmak için güvendiği iki şeyi atlamasıydı: Alkol ve uyku hapları. Uçakta çıkan yangından önce kendisini ve başka birkaç yolcuyu çıkarabildi.
'Çarpışma sırasında koltuğuma tutunabildim, emniyet kemerlerini hızla serbest bıraktım, koltuktan fırladım ve tetikte olduğum için acil durum kapısını açtım.'
2019'da New York Times, Rusya'nın Sheremetyevo havaalanına düşen bir jet hakkında haber yaptı. İlk raporlar her şeyin yolunda olduğunu gösterdikten sonra, uçaktan inmeden önce bagajlarını toplamak için zaman ayıran insanların neden olduğu yavaş tahliye nedeniyle kırk bir kişinin öldüğü ortaya çıktı.
'Yolcuların el çantalarını yanlarına almaya karar vermesi, diğer yolcuları ciddi risk altına sokar. Müfettişlerin açık çıkışların yakınında ceset bulduğu ölümcül kazalar oldu. Seçiminizin gerçeği, bagajınızın arkanızdaki insanların hayatlarından daha değerli olduğuna inanmanız...'
-Birleşik Krallık Uçuş Güvenliği Komitesi yöneticisi Dai Whittingham
İşte bu noktada emniyet kemerleri bir uçak kazasından korunmada önemli bir rol oynayabilir. Önemli olan zaman iniş değil, daha öncesi. Hava türbülansı durumlarında belgelenmiş çok sayıda beyin sarsıntısı, kafa yaralanması ve kırık kemik vakası var.
'İnsanlar türbülans sırasında havaya kalktıklarını sanıyorlar. Gerçek şu ki uçak düşüyor. Sert iniyor ve hızlı iniyor ve yolcular bu şekilde - bir uçak tarafından kafasına vurularak yaralanıyor.'
-Yazar ve uçuş görevlisi Heather Poole
Etiyopya Havayolları'na ait 767 sefer sayılı uçuşun zorunlu inişini ele alalım. 1996'da Hint Okyanusu'na düştükten sonra yüz yirmi üç kişi öldü. CNN'de yer alan haberlere göre, ölümlerin çoğu boğulmaktan kaynaklanmakta. Yolcular can yeleklerini giymeyi başarsalar da çoğu uçağın içinde şişirdiğinden mahsur kaldı. Peki ne yapmalısınız? Yeni başlayanlar için, can yeleğini hala içerideyken asla ama asla şişirmeyin. İkincisi, can yeleği aramak için geride kalmakla uçaktan inmek arasında bir seçeneğiniz varsa tahliyeyi seçin
'Yolcuların çıkabildikleri kadar çabuk dışarı çıkmasını istiyoruz.'
-FAA baş kabin güvenliği müfettişi, Cynthia McLean
İlk yardım eğitimi dersleri almak, bir uçak kazasında yaşam ve ölüm arasındaki fark anlamına gelebilecek becerileri öğretir; atel koymak, yanıkları tedavi etmek, ölümcül bir kanamayı durdurmak, beyin sarsıntısı belirtilerini tanımak gibi şeyler. Arka cebinizde bu tür bir bilgiye sahip olmak, lası bir kaza durumunda size de çevrenizdekilere de fayda sağlar.