Gen haritamıza bakarak ve yakın aile çevremizin geçmiş sağlık sorunlarına göz atarak, hangi hastalıklara yatkın olduğumuzu anlayabiliyoruz. Bu da bizi önceden önlem almaya veya bilinçli hareket etmeye itiyor. Yapılan son araştırmalar sonucunda nörologlar, zihinsel hastalık ve duygudurum bozukluklarının izini de genetiğinize bakarak sürebileceğinizi söylüyor.
Ayrıca tek taraflı bir şey de değildir çünkü sahip oldukları rahatsızlık, hayatlarını ve kurdukları ilişkileri de doğrudan etkiler. Depresyon, anksiyete, bipolar kişilik bozukluğu ve daha birçok duygudurum bozukluğunun veya zihinsel hastalığın adını biliyoruz, bazılarımız bunu yaşıyor ya da bazılarımız yaşayan birine destek oluyor.
Aslında bu duygudurum bozuklukları ve diğer zihinsel hastalıklar, hayatın akışında başımıza gelen şeylere verdiğimiz tepkilerden çok daha fazlası!
Ulusal Akıl Sağlığı Enstitüsü NIMH tarafından yürütülen ve finanse edilen bir araştırma, zihinsel hastalık ve duygudurum bozukluklarının, biyolojik, çevresel, psikolojik ve genetik faktörlerin bir kombinasyonunun sonucu ortaya çıktığını söylüyor.
Her ne kadar genlerimizin, mental sağlığımızda rol oynadığı kanıtlanmış olsa da bu elbette tek belirleyici faktör değil. Yani zihin hastalıkları veya duygudurum bozuklukları genetik diye keskin bir çıkarım yok ortada.
Genler, hemen hemen her hücremizde bulunan ve anne babalarımızdan bize geçen DNA parçalarıdır. Bazı hastalıklara, genetik mutasyonlara veya bir veya birden fazla spesifik gendeki kalıcı değişikliklere sebep olabilirler.
“Peki bu genler, zihin hastalıkları ve duygudurumu bozukluklarına yakalanma durumunu nasıl etkiliyor olabilir ki?” dediğinizi duyar gibiyiz. Kısaca davranışsal özellikler DNA’nıza veya genetik yapı taşlarınıza bağlanmış olabilir.
Bu konu üzerinde yürütülen son çalışmalar, ailenizden birinin geçmişinde, depresyon, anksiyete, panik atak, obsesif-kompulsif bozukluk, yeme bozukluğu, nöro-bilişsel bozukluklar, uyku sorunları veya şizofreni gibi psikotik bozukluklar varsa, sizin de buna benzer veya birebir aynı sağlık sorunlarını yaşama riskinizin yüksek olabileceğini söylüyor.
Araştırmacılar ve nörologlar, pek çok hastalığın ve bozulmuş duygunun kalıtsal oluşunu ve bazı zihinsel hastalıkların benzer niteliklere sahip olarak ortaya çıkışını, gen aktarımının bu süreçteki önemli rolüne bağlıyor.
Aile sağlığı geçmişinizi kontrol etmek önceliğiniz olmalı. Eğer anne, baba, anneanne, babaanne, dede, amca, hala, dayı veya teyze gibi birinci derece akrabalarınızdan birinin böyle bir geçmişi varsa bunu ortaya çıkarmak, doktorunuzun size daha doğru tavsiyelerde bulunmasına, tedaviler önermesine ve erken teşhis koymasına katkıda bulunabilir.
Genetik danışmanları, mevcut aile sağlığı geçmişinizin, ailenizi ve sizi nasıl etkileyebileceği konusunda sizi bilgilendirebilir, gerekli görürse sizden belli genetik testleri yaptırmanızı isteyebilir. Böylece siz de daha sağlam adımlarla ve bilinçli bir şekilde hareket etmiş olursunuz!
Kesinlikle etkiler iki şizofreni hastasının çocuğu olursa görülme oranı yüksek o yüzden aslında çocuk yapmayı bırak evlenmeden önce taraflardan bu testler zorunlu olarak istenmeli daha temiz ve sağlıklı bir toplum için…