Filozoflar ve Tanrı kavramına bakış açıları sadece felsefe muhtevalı kitaplardan öğrenilebilir zannediyoruz. Oysa bu içeriğin kaynağı bizzat Montaigne'nin Denemeler adlı edebi yapıtıdır.
Bu da demek oluyor ki bilgiye ulaşmanın tek bir yöntemi, biricik bir kaynağı yoktur. Bilgi, bazen hiç beklemediğiniz, alakasız gibi gördüğümüz kaynaklardan düşer elimize.
İşte Montaigne'nin Denemeler'inde geçen 11 ünlü filozofun Tanrı kavramına bakış açısı...
Aristoteles'e göre Tanrı kah evren, kah ruhtur. Aristo, kimi zaman evrene başka bir baş bulur, kimi zaman da Tanrıyı göğün ateşliliği olarak görür.
Anaximandros'a göre Tanrılar, değişik mevsimlerde doğup ölüyorlardı ve sayıları sonsuz dünyalardı bunlar.
Anaximenes'e göre hava Tanrıydı, yaratılmış, uçsuz bucaksız ve hep hareket halindeydi.
Pythagoras'ın Tanrısı bütün nesnelerin yaradılışına dağılan bir ruh oluyor, bizim ruhlarımız da ondan kopuyordu.
Demokritos'a göre Tanrı olan kimi zaman imgeler ve çevrintileridir. Kimi zaman bu imgeleri çıkaran doğa ve sonunda bilgimiz ve zekamızdır.
Xenophanes'in Tanrısı yuvarlaktır; görür, işitir, ama soluk almaz; insan yaradılışıyla hiçbir ortak yanı yoktur.
Platon'un yeğeni Speusippos Tanrıyı, her şeyi yöneten bir çeşit hayvansı güç olarak düşünür.
Herakleitos değişik görüşler arasında gider gelir, sonra Tanrıyı duygudan yoksun eder; biçimden biçime geçiştirir ve sonunda yerle gök olduğunu söyler.
Strato'ya sorarsanız Tanrı üretme, çoğaltma ve azaltma gücü olan doğadır; biçimi ve duygusu yoktur.
Kleanthes'e göre Tanrı bazen akıl, bazen evren, bazen doğanın ruhu, bazen de her şeyi kuşatıp saran yüksek bir sıcaklıktır.
Zeno'nun çağdaşı Perseus'a göreyse insanlığa önemli bir hizmette bulunmuş ya da yararlı şeyler bulmuş olanlara Tanrı adı verilmiştir.